Όλο και εντείνεται η ανησυχία των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον για τις κινήσεις της Μόσχας στον ενεργειακό τομέα. Η ανησυχία αυτή πηγάζει αφ’ ενός από την απόφαση της Μόσχας να αναβαπτίσει την Γερμανία σε διαμετακομιστικό κέντρο ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη με τον υποθαλάσσιο αγωγό στη Βαλτική και αφ’ ετέρου από την ανάπτυξη ενεργειακών κοιτασμάτων στη Ρωσία, χωρίς διεθνείς εταίρους όπως διαφάνηκε στην περίπτωση του κοιτάσματος φυσικού αερίου Στόκμαν και της Γκαζπρόμ.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος για θέματα ενέργειας Άντρις Πίμπαλγκς εδήλωσε χθες, κατά τη διάρκεια των εργασιών της διασκέψεως Ρωσίας – Ε.Ε., ότι η Ευρωπαϊκή Ένωσις αναμένει θετική ανταπόκριση της Μόσχας στις ευρωπαϊκές εκκλήσεις να επιτρέψει την πρόσβαση ανεξάρτητων εταιρειών στους αγωγούς εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Από αυτούς τους αγωγούς διέρχεται σήμερα μόνο φυσικό αέριο που πωλεί το ρωσικό κρατικό μονοπώλιο Γκαζπρόμ, γεγονός που δίδει στον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό δικαίωμα αρνησικυρίας σε οποιοδήποτε ανεξάρτητο ενεργειακό εγχείρημα.
Σημειωτέων ότι η Ευρωπαϊκή Ένωσις έχει επιχειρήσει κατ’ εξακολούθηση να πείσει τη Ρωσία να κυρώσει τη διεθνή ενεργειακή χάρτα που υπέγραψε το 1994 και η οποία ρυθμίζει θέματα μεταφοράς και επενδύσεων στον τομέα ενέργειας, και επιτρέπει τον ανταγωνισμό στην αγορά μεταξύ ξένων και ανεξάρτητων εταιρειών. Ωστόσο, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει διευκρινίσει ότι η Μόσχα δεν θα κυρώσει την Χάρτα στην παρούσα μορφή της, ζητώντας συγκρίσιμα σε αξία ανταλλάγματα από την Ε.Ε.
Η πρόσφατη εξέταση από τι ρωσικές ρυθμιστικές Αρχές ενεργειακών συμφωνιών με δυτικές εταιρείες οι οποίες είχαν υπογραφεί επί προεδρίας Μπορίς Γιέλτσιν και η απόφαση της Γκαζπρόμ να προχωρήσει σε ανάπτυξη του γιγαντιαίου κοιτάσματος φυσικού αερίου Στόκμαν χωρίς να συνεταιριστεί με ευρωπαϊκούς και αμερικανικούς κολοσσούς, μπορεί κάλλιστα να ερμηνευθεί ως πρόθεση του Κρεμλίνου να αυξήσει τον κρατικό έλεγχο του ενεργειακού τομέα.
Σε αυτό συνηγορεί και η διευκρίνηση του Πούτιν, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης του στο Βερολίνο, ότι μέρος των ποσοτήτων από το κοίτασμα Στόκμαν θα διοχετευθούν στον υποθαλάσσιο αγωγό στη Βαλτική που θα τροφοδοτεί με ρωσικό φυσικό αέριο την Γερμανία και μέσω αυτής την Ευρωπαϊκή αγορά. Ο αρχικός σχεδιασμός ήθελε τον Στόκμαν να τροφοδοτεί την Αμερικανική αγορά και αυτό αποτελεί ένδειξη της προσπάθειας της Μόσχας να διασπάσει το ευρωατλαντικό μέτωπο.
Ο Αμερικανός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα του Καυκάσου και της Νοτίου Ευρώπης, Μάθιου Μπράιζα, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο κυριακάτικο φύλλο της γερμανικής εκδόσεως των Financial Times υπαινίχθηκε ότι η συμφωνία ύψους 5 δις ευρώ για τον αγωγό στη Βαλτική θα βαθύνει τη εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει σήμερα λίγο πάνω από το 50% των ενεργειακών αναγκών της. Όμως έκθεση που συντάχθηκε τον μήνα Οκτώβριο για τους Υπουργούς Αμύνης των κρατών – μελών της Ενώσεως προβλέπει ότι το 2025, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξαρτάται από εισαγωγές για το 90% των αναγκών της σε πετρέλαιο και το 80% των αναγκών της σε φυσικό αέριο. Ετόνισε, ακόμη ότι η Ευρώπη πρέπει να εργασθεί περισσότερο με τις χώρες της Κασπίας, και ιδιαιτέρως το Αζερμπαϊτζάν, για να μη διογκωθεί η εξάρτηση της από τη Ρωσία.
(ΕΣΤΙΑ, 31/10/06)