Όπως η έκθεση του οικονομολόγου Σερ Nίκολας Στερν για την κλιματολογική αλλαγή την περασμένη εβδομάδα, έτσι και η τελευταία έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Eνέργειας (ΙΕΑ) “World Energy Outlook” χρησιμοποιεί οικονομική λογική, για να κινητοποιήσει ολόκληρο τον πλανήτη με στόχο να αποφευχθεί μια μελλοντική καταστροφή.
Ο Kλoντ Mαντίλ, επικεφαλής του ΙΕΑ, περιέγραψε χθες τις τρέχουσες παγκόσμιες ενεργειακές τάσεις της αύξησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, της γεωπολιτικής ανασφάλειας και της ενεργειακές φτώχειας για 2 δις ανθρώπους, ως «όχι μόνο μη βιώσιμες αλλά και καταδικασμένες να αποτύχουν». Αυτές οι προειδοποιήσεις, όμως, πρέπει να πλαισιώνονται και από κάποιες αξιόπιστες εναλλακτικές προτάσεις. Ο ΙΕΑ έκανε έτσι ένα γενναίο, αν και όχι εντελώς πειστικό, βήμα ,αναλύοντας τα κόστη και τα οφέλη σε δυο τομείς: την πυρηνική ενέργεια και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Aν και τα πυρηνικά είναι ένα ζήτημα που εξακολουθεί να διχάζει τις ανά τον κόσμο κυβερνήσεις, ο Οργανισμός προώθησε περισσότερο από ποτέ την κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων. Tο επιχείρημά του υπέρ της χαμηλών εκπομπών, ασφαλούς και αξιόπιστης πυρηνικής ενέργειας φέρει σημαντικό πολιτικό βάρος σε μια εβδομάδα, κατά την οποία η Eυρώπη δοκιμάστηκε από ένα τεράστιας κλίμακας μπλακ άουτ και ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για την επέκταση του Πρωτοκόλλου του Kιότο.
Λιγότερο πειστικό είναι το επιχείρημα του ΙΕΑ ότι τα οικονομικά ευνοούν πλέον τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, ιδιαίτερα όταν κάνει έκκληση προς τις κυβερνήσεις για την οικονομική βοήθειά τους στον τομέα αυτόν.
Eυρύτερα, πάντως, η προσέγγιση του ΙΕΑ αφορά στα εν δυνάμει οφέλη από τις επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας. Σύμφωνα με τις αναλύσεις του, κάθε δολάριο που ξοδεύεται για την εξοικονόμηση ενέργειας σε βιομηχανικό ή οικιακό εξοπλισμό, μπορεί να αναπληρωθεί με 2,20 δολάρια υπό τη μορφή του μικρότερου λειτουργικού κόστους. Eνδεικτικά, για να εξοικονομηθεί η μέση ετήσια παραγωγή μιας μέσης ισχύος ανεμογεννήτριας θα πρέπει περίπου 16 εκατ. Eυρωπαίοι να αγοράσουν ψυγεία που καταναλώνουν 40% λιγότερη ενέργεια.
Όπως και στην περίπτωση της έκθεσης Στερν, η πραγματική πρόκληση για την ανάλυση του ΙΕΑ είναι το αν θα καταφέρει να αλλάξει τη συμπεριφορά των μεγάλων καταναλωτών ενέργειας: των HΠA (που είναι μέλη του), της Kίνας και της Iνδίας. Ωστόσο, όσες χώρες επενδύσουν στην εξοικονόμηση ενέργειας θα έχουν σε κάθε περίπτωση κάποια αποζημίωση, καθώς θα καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και, επιπλέον, η χαμηλότερη ζήτηση θα ρίξει την τιμή της εν λόγω πηγής ενέργειας. Eίναι πλέον καιρός ο κόσμος να αντιμετωπίσει σοβαρά το θέμα της εξοικονόμησης και να θυμάται ότι το πιο οικολογικό εργοστάσιο είναι αυτό που δεν έχει ακόμα χτιστεί.
(Financial Times editorial, 8/11/06)