Του Κ.Ν.Σταμπολή, από τις Βρυξέλλες
Την αποφασιστικότητα της για την υιοθέτηση και άμεση εφαρμογή μιας κοινής εξωτερικής ενεργειακής πολιτικής διεμήνυσε προς κάθε κατεύθυνση η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ειδικό συνέδριο που οργάνωσε στις Βρυξέλλες, έδρα της Κομισιόν, με αφορμή την ανάγκη διασφάλισης των ενεργειακών προμηθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο έκτακτο αυτό συνέδριο της Επιτροπής, το οποίο ξεκίνησε χθες και ολοκληρώνεται σήμερα, συμμετέχουν όλες οι κυβερνήσεις των 27 χωρών μελών σε υπουργικό επίπεδο ενώ στις εργασίες λαμβάνουν μέρος και πολλοί εκπρόσωποι των προμηθευτριών χωρών (π.χ. Σ. Αραβία, Αλγερία, Λιβύη, Αζερμπαϊτζάν, Ρωσία κλπ) αλλά και πλήθος εμπειρογνωμόνων και μη κυβερνητικών οργανισμών.
Κατά την εναρκτήρια ομιλία του ο πρόεδρος της Ε. Επιτροπής κ. Jose Manuel Barroso αναφέρθηκε στις ιδρυτικές αρχές της ΕΟΚ όπου η εξασφάλιση άφθονης και φθηνής ενέργειας είχε τεθεί τότε, πριν 50 χρόνια, ως ένας από τους βασικούς στόχους. Εξ’ ου και η ίδρυση της Κοινότητας Άνθρακος και Χάλυβος (ΕΚΑΧ), η οποία και απετέλεσε το πρόδρομο σχήμα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, μετέπειτα Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με τον κ. Barroso, η ενέργεια αποτελεί πλέον κεντρικό παράγοντα στη διαδικασία της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σήμερα, παρατηρεί, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ενεργειακό τοπίο στην Ευρώπη αλλάζει γρήγορα και αυτό οφείλεται στους εξής λόγους:
1. Η διεθνής ενεργειακή ζήτηση αυξάνεται συνεχώς και εκτιμάται ότι αυτή θα είναι κατά 60% πιο πάνω από τα σημερινά επίπεδα το 2030.
2. Τα ώριμα αποθέματα υδρογονανθράκων στην Ευρώπη μειώνονται σταθερά. Σήμερα η Ε. Ένωση εισάγει το 50% των ενεργειακών της αναγκών με εκτιμήσεις ότι το ποσοστό αυτό θα φθάσει το 70% εάν δεν ληφθούν ριζικά μέτρα και αλλάξει η πολιτική σε αυτόν τον τομέα.
3. Η τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχει αυξηθεί εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Ουσιαστικά έχει εξαπλασιασθεί τα τελευταία επτά χρόνια ενώ οι διεθνείς τιμές χαρακτηρίζονται πλέον από μεγάλη μεταβλητότητα.
4. Το κλίμα του πλανήτη αλλάζει, αποτέλεσμα της έντονης βιομηχανικής δραστηριότητας, με τη μέση θερμοκρασία να έχει αυξηθεί κατά 0,6ο C τα τελευταία χρόνια, με ακραίες εκτιμήσεις για άνοδο κατά 5,8ο C μέχρι τα τέλη του αιώνα.
Τα ανωτέρω στοιχεία είναι καθοριστικά ως προς την διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής στον τομέα της ενέργειας, την οποία είναι υποχρεωμένη να εισηγηθεί η Επιτροπή. «Η Ε. Ένωση των 500 εκατομμυρίων κατοίκων έχει μια τεράστια ενεργειακή παρουσία διεθνώς ως ο μεγαλύτερος εισαγωγέας και ο δεύτερος σε μέγεθος καταναλωτής, μετά τις ΗΠΑ», παρατηρεί ο κ. Barroso. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κομισιόν, η Ε. Επιτροπή έχει ήδη εισηγηθεί μια ουσιαστική αλλαγή πλεύσης με την Πράσινη Βίβλο, για μια Ευρωπαϊκή στρατηγική για βιώσιμη, ανταγωνιστική και ασφαλή ενέργεια. Η Πράσινη Βίβλος, που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον περασμένο Μάρτιο, αποβλέπει σε μια Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Πολιτική που θα εξασφαλίζει τόσο την εξωτερική ασφάλεια προμηθειών όσο και τη λειτουργία μιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς με ανταγωνιστικούς όρους αλλά και περιβαλλοντικές προϋποθέσεις.
«Για να επιτύχουμε μια αποτελεσματική εξωτερική ενεργειακή πολιτική πρέπει να έχουμε μια δυνατή εσωτερική πολιτική», υπεγράμμισε ο κ. Barroso υπενθυμίζοντας τη δέσμευση της Ε. Επιτροπής για τη λειτουργία της κοινής αγοράς ενέργειας και τη χρήση όλου του νομικού οπλοστασίου της Ε. Ένωσης, ώστε να σταματήσει επιτέλους ο προστατευτισμός στις εσωτερικές αγορές των χωρών μελών.
Εξ΄ ίσου βαρυσήμαντη ήτο και η ομιλία της Επιτρόπου για Εξωτερικές Σχέσεις κας. Benita Ferrero – Waldner, η οποία μεταξύ άλλων εξήρε το ρόλο της Ρωσίας ως βασικού στρατηγικού εταίρου της Ε. Ένωσης στον ενεργειακό τομέα. «Οι σχέσεις με τη Ρωσία χαρακτηρίζονται από αλληλεξάρτηση, η οποία και πρέπει να συνεχισθεί για αμοιβαίο όφελος. Η σημαντική και αξιόπιστη ροή εσόδων την οποία απολαμβάνει η Ρωσία από τις ενεργειακές πωλήσεις της προς την Ε. Ένωση έχει χωρίς αμφιβολία συμβάλλει στην οικονομική ανόρθωση της Ρωσίας. Για την Ε. Ένωση η σταθερή ροή ενέργειας σε λογικές τιμές αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα στην οικονομική της ανάπτυξη και ευρωστία. Αυτή είναι μια σχέση μέσα από την οποία κερδίζουν και τα δυο μέρη (win – win), η οποία και πρέπει να ενισχυθεί», δήλωσε μεταξύ άλλων η Ευρωπαϊκή Επίτροπος.
Η κα. Ferrero – Waldner αναφέρθηκε επίσης στην Ενεργειακή Κοινότητα των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης, η οποία, όπως ετόνισε, έχει άριστες προοπτικές επέκτασης με την σύμπραξη και άλλων χωρών, ιδίως αυτών γύρω από την Κασπία και τη Μεσόγειο, έτσι που αυτή μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο ενεργειακής συνεργασίας σε περιφερειακή βάση. Η ενίσχυση της Energy Community και η ανάπτυξη της πέρα από τα Ευρωπαϊκά σύνορα αποτελεί στόχο της νέας Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής, η οποία θα ενισχύσει τη στρατηγική ασφάλεια της Ε. Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο εκτενείς ήσαν οι αναφορές για συνεργασία με τις χώρες του Μαγκρέμπ, την Αίγυπτο, τη Συρία, τη Σ. Αραβία, το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν και την Ουκρανία.
Εξ΄ ίσου σημαντικές ήσαν οι ομιλίες, κατά τη χθεσινή πρώτη ημέρα του Συνεδρίου, του Επιτετραμμένου για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια κ. Javier Solana, όπως και του Επιτρόπου για θέματα ενέργειας κ. Andris Piebalgs.