Ως επί της αρχής θετική πρωτοβουλία χαρακτήρισε ο Σύνδεσμος Παραγωγών
Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ τις Ενεργειακές Κοινότητες, κατά την τοποθέτησή του στη σχετική συζήτηση
στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου
της Βουλής, όπου και κατέθεσε συγκεκριμένες παρατηρήσεις.
Στη συζήτηση στην
αρμόδια επιτροπή της Βουλής, τον ΣΠΕΦ εκπροσώπησαν
ο Πρόεδρός του, κ. Σ.
Λουμάκης και
ο Ταμίας, κ. Λ. Λαλιώτης. Αναλυτικά, ο κ. Λουμάκης ανέφερε:
«Το νομοσχέδιο επί
της αρχής συνιστά μία θετική πρωτοβουλία του Υπουργείου. Όπως είναι γνωστό οι
μικρομεσαίες επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα δεν δύνανται πλέον μεμονωμένα ως
ανεξάρτητοι παραγωγοί να διαδραματίσουν σχεδόν κανένα ρόλο σε
ανάπτυξη-εκμετάλλευση νέων έργων ανανεώσιμων. Η δραματική μεγέθυνση της
κρίσιμης μάζας των νέων έργων ώστε να έχουν οικονομικό νόημα, όσο και η
εξαφάνιση τραπεζικών πιστώσεων για τους πολλούς, περιορίζουν τους παίκτες στα
νέα έργα ΑΠΕ στις πολύ μεγάλες κυρίως εταιρείες. Οπότε η ύπαρξη ενός ικανού
αντίβαρου κατά της επικράτησης ολιγοπωλίων στα νέα έργα, επί της αρχής είναι
σωστή. Οι μικρομεσαίοι πλέον μπορούν μόνο συνασπισμένοι σε συνεταιριστικά
σχήματα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των νέων πολύ μεγαλύτερων σε κλίμακα
και κόστος έργων ΑΠΕ και μάλιστα χωρίς τραπεζικό δανεισμό. Σε κάθε περίπτωση το
μοντέλο των Εν. Κοιν. είναι πετυχημένη πρακτική στις χώρες της ΕΕ. Βεβαίως η
κουλτούρα κάθε χώρας μπορεί να μεταβάλει το αποτέλεσμα. Επιπλέον, ως γενική
αρχή η προνομιακή θέση και μεταχείριση των ΟΤΑ Α και Β βαθμού στις Εν. Κοιν.
χωρίς μάλιστα αντικειμενικά κριτήρια αποδοτικότητας, προβληματίζει.
Επί των άρθρων του νομοσχεδίου, οι επί μέρους
παρατηρήσεις του ΣΠΕΦ είναι:
Άρθρο 2, παρ. 3: Το κριτήριο εντοπιότητας ώστε το 50% συν ένα των συμμετεχόντων σε μια
Εν. Κοιν. να σχετίζονται με τον τόπο (Περιφέρεια) στον οποίο βρίσκεται η έδρα
της και προφανώς και το έργο, περιορίζει αδίκως τις επιλογές των πολιτών φυσικών
προσώπων, ενώ σε ότι αφορά τις εταιρείες μετόχους, η προϋπόθεση να έχουν την
έδρα τους στη Περιφέρεια της Εν. Κοιν κατά πλειοψηφία αποκλείει εξ´ορισμού
πολλές υφιστάμενες και επιβάλλει δημιουργία νέων με ότι αυτό συνεπάγεται σε
περιττά έξοδα.
Επιπλέον το κριτήριο
της εντοπιότητας αποκλείει από τις Εν. Κοιν. για εκμετάλλευση ανανεώσιμων
«κοιτασμάτων» πολίτες της υπόλοιπης γεωγραφικά χώρας που δεν βρίσκονται στην
Περιφέρεια του «κοιτάσματος». Με
δεδομένο ότι οι Εν. Κοιν. θα απολαμβάνουν ιδιαίτερα προτερήματα όσον αφορά την
αδειοδότηση, την πρόσβαση στα δίκτυα αλλά και το φορολογικό καθεστώς, η ρύθμιση
επιφέρει ασυμμετρίες και ενδεχομένως φαινόμενα εμπορίας εντοπιότητας.
Άρθρο 4, παρ. στ και Άρθρο 11, παρ. 9: Η Προμήθεια ενέργειας από Εν. Κοιν. ιδίως των
ΟΤΑ μπορεί να δημιουργήσει μεγάλα ελλείμματα λόγω της τυχόν ανορθολογικής
διαχείρισης των μελών-ψηφοφόρων-πελατών και του «δεν πληρώνω» που δύναται να
αφεθεί για πολιτικούς εντός του ΟΤΑ λόγους να υφέρπει. Επιπλέον Εμπορία και Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας
με μικρό κεφάλαιο μόλις 60,000 ευρώ και χαμηλές εγγυήσεις στον ΗΕΠ ειδικά για
τις Εν. Κοιν. μπορεί να αποδειχθούν μοιραίες για την χονδρεμπορική αγορά, όσον
αφορά δηλαδή επισφάλειες και «τρύπες» χρεών.
Προτείνεται να αφαιρεθεί η δραστηριότητα της προμήθειάς ηλεκτρικής
ενέργειας από τις Εν. Κοιν. ή να θωρακιστεί επιπλέον αντί να ελαφρυνθεί σε
εξασφαλίσεις.
Άρθρο 4, παρ. 2, α: Δεν διευκρινίζεται αν η προσέλκυση κεφαλαίων από Εν. Κοιν. εμπίπτει στις
διατάξεις και τους περιορισμούς του ν. 3401/2005 όπως ισχύει, περί προηγούμενης
έγκρισης ενημερωτικού δελτίου από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, πριν δηλαδή αυτή
μαζικά αποταθεί σε κοινό άνω των 150 ατόμων με σκοπό την πώληση κινητών ή άλλων
αξιών για το επιχειρησιακό της σχέδιο.
Άρθρο 6: Ο μη
κερδοσκοπικός χαρακτήρας των Εν. Κοιν. με συμμετοχή των ΟΤΑ μέσω της μη
δυνατότητας διανομής κερδών, επουδενί συνεπάγεται ωφέλεια για το κοινωνικό
σύνολο, αφού δύναται να παράγει αργομισθίες ή εκτός ορίων μισθολογικές αμοιβές
ώστε να μην υπάρχουν πλεονάσματα άλλα ελλείμματα. Επιπλέον δεν μπορούμε να
φανταστούμε ποιος ιδιώτης θα θελήσει να συμμετέχει σε σχήμα Εν. Κοιν. με ΟΤΑ
όταν δεν προβλέπεται διανομή κερδών. Προφανώς θα θελήσει να συμμετάσχει μόνο
όταν υπάρχουν εξασφαλισμένες μισθολογικές ή άλλες αμοιβές και αντιμισθίες. Θα
έπρεπε να προβλέπεται στο νομοσχέδιο η δυνατότητα θέσπισης δεικτών ή ειδικών
κριτηρίων αποδοτικότητας έστω σε μετέπειτα στάδιο για την επιτήρηση μιας Εν.
Κοιν. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Μόνο η μη στόχευση σε κέρδη, επουδενί αποτελεί
κριτήριο αποδοτικότητας και κοινωνικής ωφέλειας.
Άρθρο 6:
Συμβατότητα του όρου "πλεόνασμα χρήσης" με την κείμενη φορολογική
νομοθεσία. Χρησιμοποιείται στο ν/σ ο όρος αυτός αντί για τον όρο «κέρδος», αλλά
το πλεόνασμα χρήσης ίσως δημιουργήσει παρανοήσεις και σύγχυση σε βάθος χρόνου
όπως λ.χ. με το ταμειακό πλεόνασμα που εκεί δεν αφαιρούνται οι αποσβέσεις.
Άρθρο 6, παρ. 4: Δεν έχει αποσαφηνιστεί το ασφαλιστικό καθεστώς των μελών των Εν. Κοιν.
(αστικών συνεταιρισμών του ν. 1667/1986) αλλά και των μελών των διοικήσεων τους
(αμειβομένωνκαι μη) σε συνέχεια της ψήφισης του ν. 4387/2016 για το
εισόδημα που προσπορίζονται από την δραστηριότητα/συμμετοχή τους αυτή. Προς το
παρόν πουθενά δεν εξαιρούνται ασφαλιστικών εισφορών, όπως π.χ. υπό προϋποθέσεις
ισχύει για τους μετόχους των ΑΕ και ΙΚΕ. Θα έπρεπε τουλάχιστον να ισχύει
ασφαλιστικά ότι στις ΑΕ αν όχι στις ΙΚΕ.
Άρθρο 11, παρ. 10: Το μαζικό virtual net-metering από Εν. Κοιν. ιδίως των ΟΤΑ για την με
εικονικό συμψηφισμό παροχή ρεύματος στους πολίτες τους, δύναται να προκαλέσει
πρόβλημα απόλυτου κορεσμού στα δίκτυα μιας Περιφέρειας και έτσι εν τοις
πράγμασι να αποκλεισθούν λόγω της προτεραιότητας των Εν. Κοιν. όλοι οι
υπόλοιποι ιδιώτες παίκτες. Στο virtual net-metering το ποσοστό
αυτοπαραγωγής-ιδιοκατανάλωσης είναι μηδενικό, αφού η διαφορετική γεωγραφική
θέση της παραγωγής από την κατανάλωση της ενέργειας τις καθιστά κατά φυσική
έννοια ολοκληρωτικά ανεξάρτητες μεταξύ τους, επιβαρύνοντας έτσι αποκλειστικά το
δίκτυο για τη μεταφορά της ενέργειας αυτής.