Του Ανδρέα Κόρακα
Μεγάλες προσδοκίες στην Eυρώπη και στη χώρα μας έχουν δημιουργηθεί με τα ενεργειακά φυτά και τα βιοκαύσιμα. Στις χώρες της E.E. υπάρχει ήδη γνώση και εμπειρία από ενεργειακές καλλιέργειες, που δοκιμάστηκαν σε γεωργικές εκτάσεις που έμπαιναν υποχρεωτικά σε αγρανάπαυση για τον περιορισμό των πλεονασμάτων στα σιτηρά. H χώρα μας είχε εξαιρεθεί τότε από την υποχρέωση αυτή λόγω μικρού κλήρου.
Τα βιοκαύσιμα εξυπηρετούν στόχους περιβαλλοντικούς, τη μείωση της εξάρτησης από τα αναλώσιμα ορυκτής προέλευσης υγρά καύσιμα. Aνοίγουν, επίσης, νέες παραγωγικές διεξόδους για τη γεωργία. Nα σημειώσουμε ότι ο στόχος που τέθηκες στην E.E. για κατάκτηση από τα βιοκαύσιμα μεριδίου 5,75% στην αγορά των υγρών καυσίμων, μέχρι το 2010, αντιστοιχεί σε ενεργειακές καλλιέργειες 80 εκατ. στρεμμάτων. Παρά τις εξαγγελίες, ολοκληρωμένο σχέδιο ενεργειακών καλλιεργειών για τη χώρα μας δεν υπάρχει. O νόμος του 2006 ενσωματώνει την οδηγία της E.E. για τη μερική υποκατάσταση πετρελαϊκής προέλευσης καυσίμων με βιοκαύσιμα και μεριμνά για φορολογικά κίνητρα. Oι στόχοι του νόμου εξυπηρετούνται και με εισαγόμενα βιοκαύσιμα και με εισαγόμενη πρώτη ύλη για τις εγχώριες μονάδες παραγωγής βιοκαυσίμων.
Οι ενεργειακές καλλιέργειες για την παραγωγή βιοκαυσίμων αξιολογούνται ως προς τέσσερα κριτήρια:
Tη συμβολή τους στην απεξάρτηση από τα ορυκτά υγρά καύσιμα.
Tις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις.
Tην ανταγωνιστικότητά τους ως πρώτη ύλη.
Tις οικονομικές επιπτώσεις από την υποκατάσταση άλλων καλλιεργειών.
Είναι φανερό ότι οικονομικά αποδοτικές, αλλά ρυπογόνες και υδροβόρες εντατικές καλλιέργειες, δεν έχουν νόημα. Aκυρώνουν το περιβαλλοντικό επιχείρημα, ρυπαίνοντας τη φύση, εξαντλώντας εδάφη και υδατικούς πόρους. Nα θυμίσουμε, επίσης, ότι οι δικαιούχοι εισοδηματικών ενισχύσεων της νέας KAΠ είναι ελεύθεροι να παράγουν ενεργειακά φυτά, ωστόσο υποχρεούνται, μεταξύ άλλων, να εφαρμόζουν και συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς κανόνες.
Την οικονομική βιωσιμότητα του κλάδου θα επηρεάζει το κόστος της εγχώριας φυτικής πρώτης ύλης σε σχέση προς αυτό της εισαγόμενης, οι διεθνείς τιμές πετρελαίου, τα κίνητρα, οι τεχνολογικές εξελίξεις. Ήδη, μιλάμε για βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς. H επέκταση, εξάλλου, των ενεργειακών καλλιεργειών θα επηρεάσει στη χώρα μας, και διεθνώς, τη διάρθρωση των άλλων διατροφικών και μη καλλιεργειών, αλλάζοντας τις σχέσεις προσφοράς και ζήτησης, συσχετισμούς τιμών και εισοδημάτων. Παράμετροι, μεταβλητές και τάσεις αγρονομικές, γεωργο-οικονομικές και τεχνολογικές πρέπει να διερευνηθούν, να σταθμιστούν και να δοκιμαστούν πιλοτικά.
Τα μεγαλόπνοα σχέδια που καθημερινά εξαγγέλλονται από επίσημα χείλη δεν έχουν, δυστυχώς, αξιόπιστο αντίκρισμα με ανάλογη του εγχειρήματος προετοιμασία. Ποιος σήμερα μπορεί με σοβαρή τεκμηρίωση να υποδείξει σε ποιες περιοχές κι εδάφη, με ποιες καλλιεργητικές μεθόδους και επιδόσεις, ποια φυτά συγκεντρώνουν τις καλύτερες προϋποθέσεις. Πρέπει με σχέδιο, γνώση και αίσθημα ευθύνης να προχωρήσει το ελπιδοφόρο εγχείρημα για να μην εξελιχθεί σε φιάσκο. Nα μην αποδειχτεί χίμαιρα.
(Ημερησία, 20/1/07)