Του Θόδωρου Σκυλακάκη*
Με την χθεσινή μονογραφή της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ των τριών χωρών, Ρωσίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας, το έργο του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς–Αλεξανδρούπολης, εισέρχεται πλέον στην τελική του φάση.
Στο αμέσως επόμενο διάστημα θα προχωρήσει η σύσταση της Διεθνούς Εταιρείας που θα αναλάβει την κατασκευή και λειτουργία του έργου, η κατάρτιση της συμφωνίας των ενδιαφερόμενων κρατών με τη Διεθνή Εταιρεία, η οριστικοποίηση του σχεδιασμού του έργου, οι λεπτομερείς τεχνικές μελέτες και τελικά η ίδια η κατασκευή, που στα σύγχρονα έργα αυτού του είδους, είναι πολλές φορές λιγότερο χρονοβόρα φάση σε σχέση με την φάση των πολύπλοκων πολιτικών και οικονομικών διαπραγματεύσεων που προηγούνται.
Πρόκειται για έργο μεγάλης ενεργειακής σημασίας, καθώς η υλοποίησή του θα καταστήσει σαφώς ευκολότερη τη μεταφορά πετρελαίου, από την ευρύτερη περιοχή της Κασπίας και τη Νότια Ρωσία, που περιοριζόταν ως τώρα από τις δυνατότητες διέλευσης που παρέχουν τα Στενά του Βοσπόρου, ενώ θα μειώσει σημαντικά και το σχετικό κόστος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το οικονομικό κόστος για την βιομηχανία πετρελαίου από τις καθυστερήσεις στη διέλευση των Στενών, μετά και την αύξηση των τιμών του πετρελαίου και των ναύλων, των τελευταίων ετών, υπολογίζεται ότι προσεγγίζει το ποσό του 1 δις δολλαρίων.
Σημειώνεται ότι ενώ ο πραγματικός χρόνος διέλευσης των Στενών είναι 2 ημέρες, τελικώς με τις καθυστερήσεις μπορεί να φτάσει τις 10-15 ή ακόμα και τις 28 ημέρες. Γεγονός που οφείλεται αφ' ενός στους κανόνες που έχει θέσει η Τουρκία για την ασφαλή διέλευση των τάνκερ για περιβαλλοντικούς λόγους (διέλευση μόνο ημέρα, επαρκής απόσταση μεταξύ διερχομένων κ.λπ.), αφ' ετέρου δε σε άλλους παράγοντες, όπως είναι η ομίχλη, οι κακές καιρικές συνθήκες και τα ισχυρά ρεύματα.
Οι καθυστερήσεις αυτές και οι περιορισμοί στην μεταφορική δυναμικότητα έχουν πολλαπλές επιπτώσεις:
- Μειώνουν τη διαθεσιμότητα τάνκερ στην αγορά, αυξάνοντας το κόστος μεταφοράς.
- Οδηγούν τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες της περιοχής σε περιορισμό της παραγωγής τους σε περιόδους μεγάλων καθυστερήσεων, επηρεάζοντας αρνητικά την τιμή του και αυξάνοντας την ανασφάλεια της μεταφοράς.
-Επηρεάζουν αρνητικά τις μελλοντικές επενδύσεις.
Ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης θα βελτιώσει σημαντικά τις μεταφορικές δυσκολίες που συνεπάγονται τα στενά του Βοσπόρου, (στην προκειμένη περίπτωση λειτουργούν κυριολεκτικώς ως στενά «bottleneck»), καθώς θα έχει αρχική ικανότητα μεταφοράς 35 εκατομμύρια τόννους πετρελαίου ετησίως με δυνατότητα επέκτασης στο μέλλον, στους 50 εκατομμύρια τόννους. Είναι μια εξαιρετικά συμφέρουσα λύση, καθώς πρόκειται για ένα «πεδινό» αγωγό, που δεν ξεπερνά τα 350 μέτρα υψόμετρο, και έχει μήκος αγωγού, μόλις 280 χιλιόμετρα.
Με το έργο αυτό η χώρα μας αναβαθμίζεται σε ενεργειακό διαμετακομιστικό κόμβο στον χώρο της Βαλκανικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς διέρχεται από αυτήν ένας αγωγός διεθνούς σημασίας. Σε μια περίοδο μάλιστα που η ενέργεια απασχολεί όλο και περισσότερο την εξωτερική πολιτική των ισχυρών χωρών, τη διεθνή κοινότητα στο σύνολο της και προ παντός αυτούς που παράγουν πετρέλαιο, αυτούς που εισάγουν για να καταναλώσουν και τις εταιρείες που το εξάγουν και το διϋλίζουν. Κατά συνέπεια κάθε χώρα που μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο αποκτά πρόσθετα γεωστρατηγικά οφέλη, δεδομένου ότι υπάρχει ένα ευρύτερο διεθνές ενδιαφέρον για την απρόσκοπτη λειτουργία των δικτύων μεταφοράς της ενέργειας.
Η αναζωογόνηση και η προώθηση του έργου είναι μια πολύ σημαντική επιτυχία της Κυβέρνησης. Προωθήθηκε με συνέπεια από τα υπουργεία Ανάπτυξης και Εξωτερικών και εντάσσεται σε μια νέα στρατηγική εξωστρέφειας της Ελλάδας που χαράχθηκε από τον Πρωθυπουργό κ. Κ. Καραμανλή από το 2004 και έχει αρχίσει πλέον να αποδίδει καρπούς.
Το ίδιο το έργο είναι ταυτόχρονα σε εθνικό και τοπικό επίπεδο μια σημαντική επένδυση (στον ελληνικό χώρο θα κατασκευαστούν 127 χιλιόμετρα αγωγού και αποθηκευτικοί χώροι 650.000 κυβικά μέτρα στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, κόστους που προσεγγίζει ή υπερβαίνει τα 500 εκατ. ευρώ μόνο για το ελληνικό τμήμα του έργου) και δημιουργεί θέσεις εργασίας και οικονομική δραστηριότητα στη Θράκη, προστιθέμενο στις άλλες δράσεις και πολιτικές που προωθεί η κυβέρνηση για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Παράλληλα, εντάσσεται σε μια ευρύτερη ενεργειακή πολιτική, που στηρίζεται στη δημιουργία δικτύων μεταφοράς ενέργειας (περιλαμβάνεται εδώ και ο αγωγός φυσικού αερίου Τουρκίας–Ελλάδας–Ιταλίας), στην απελευθέρωση της εσωτερικής μας αγοράς και στη δημιουργία της ενεργειακής κοινότητας της ΝΑ Ευρώπης, που ξεκίνησε από ελληνική πρωτοβουλία.
Ο αγωγός Μπουργκάς–Αλεξανδρούπολης είναι ένα έργο που συνδυάζει με επιτυχία την επίτευξη στόχων ενεργειακών, οικονομικών και αναπτυξιακών και ταυτόχρονα ενισχύει τη θέση της χώρας από πλευράς γεωπολιτικής σημασίας, ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής.
(Εστία, 8/2/07)
* Ο κ. Θ. Σκυλακάκης είναι Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών για τις Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και την Αναπτυξιακή Συνεργασία και μέλος της Διαγραμματειακής Επιτροπής υποστήριξης των διαπραγματεύσεων για τον αγωγό Μπουργκάς Αλεξανδρούπολης.