Του Κ. Ν. Σταμπολή
Δεν υπάρχει εβδομάδα, ημέρα ή ώρα όπου εφημερίδες, περιοδικά, τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δελτία να μην ασχολούνται με θέματα του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα με ό,τι έχει σχέση με την κλιματική αλλαγή. Έτσι, πληροφορούμεθα ότι η μέση θερμοκρασία του πλανήτη, λόγω ανθρωπογενών παραγόντων, έχει αυξηθεί κατά x βαθμούς τα τελευταία 50 ή και 100 χρόνια, ενώ οι πιο πρόσφατες προβλέψεις κάνουν λόγο για μια άνοδο από 1,5οC μέχρι 6οC μέσα στις επόμενες δεκαετίες εάν δεν καταφέρουμε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων ρύπων, ιδιαίτερα του CO2. Ορατό αποτέλεσμα της αύξησης της θερμοκρασίας είναι το λιώσιμο των πάγων στους δυο πόλους της γης, η συχνή πλέον εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, η ερημοποίηση και γενικότερα η κλιματική αλλαγή, η οποία απειλεί την ίδια την ύπαρξη του τεχνολογικά προηγμένου πολιτισμού μας.
Ανάμεσα στις διάφορες προειδοποιήσεις και προβλέψεις των «επιστημόνων» για ένα δυσοίωνο μέλλον είναι η αναμενόμενη άνοδος της θαλάσσιας στάθμης, όπου ολόκληρα νησιωτικά κράτη θα εξαφανισθούν, η αύξηση των πυρκαγιών και η εκτεταμένη ξηρασία, η μείωση των σοδειών και η εξαφάνιση πολλών ειδών ψαριών που χρειάζονται κρύες θάλασσες για να επιβιώσουν. Εάν μάλιστα λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες του φετινού χειμώνα και το γεγονός ότι δεν λειτούργησαν τα περισσότερα χιονοδρομικά κέντρα λόγω έλλειψης χιονιού – κάτι σπάνιο αλλά που έχει ξανασυμβεί τουλάχιστον μια φορά τα τελευταία 30 χρόνια – τότε η εικόνα του επικείμενου περιβαλλοντικού Αρμαγεδώνα ολοκληρώνεται με ανάγλυφες τις εικόνες κατάρρευσης του πλανητικού οικοσυστήματος και της ίδιας της βιόσφαιρας.
Τα αρνητικά στοιχεία για το περιβάλλον, παραποιημένα και μεγενθυμένα τις περισσότερες φορές, και ατάκτως ηρηγμένα αποτελούν τη βάση για ένα ασύλληπτο μπαράζ παραπληροφόρησης με το οποίο ο μέσος πολίτης κυριολεκτικά βομβαρδίζεται σε καθημερινή βάση, που κοινό παρονομαστή έχουν τον εκφοβισμό και την εμπέδωση ενός αισθήματος απόλυτης απελπισίας και ανασφάλειας ως προς τις προοπτικές επιβίωσης του ανθρώπινου γένους μέσα στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με τους γκουρού του περιβαλλοντικού κινήματος και των ανεύθυνων και ως επί το πλείστον απληροφόρητων ΜΜΕ, τα οποία αδιακρίτως και για λόγους εντυπωσιασμού αναπαράγουν όποια είδηση καταφθάνει στο ηλεκτρονικό in mail, τα πάντα πλέον στη ζωή μας πρέπει να αρχίσουν να περιστρέφονται γύρω από μια γιγάντια επιχείρηση ελέγχου της κλιματικής αλλαγής σε μια απέλπιδα προσπάθεια μείωσης των ρύπων. Γι’ αυτό τα πάντα που έχουν σχέση με την ενέργεια πρέπει να ανάγονται πλέον σε ισοδύναμους τόνους CO2, είτε αυτά είναι οι εκπομπές μιας μεγάλης μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μιας χαλυβουργίας, ενός εργοστασίου παραγωγής παιδικών παιχνιδιών ή ενός κτιρίου γραφείων, μιας κατοικίας ή της διαδρομής που κάνουμε κάθε μέρα με το αυτοκίνητό μας (όποιοι οδηγούν) ή αυτή του τρένου ή του λεωφορείου που χρησιμοποιούμε για να πάμε στη δουλειά μας. Η υποκείμενη λογική είναι ότι ως πολίτες θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε και άρα να προσέχουμε πως ζούμε ώστε να καταναλώνουμε δήθεν λιγότερη ενέργεια, η οποία προσμετράται πλέον ως ισοδύναμους τόνους CO2. Για αυτό το λόγο μας συμβουλεύουν οι διάφοροι «οικολόγοι» και «περιβαλλοντολόγοι» πως θα πρέπει να στραφούμε άμεσα προς τις ΑΠΕ, διότι δεν εκπέμπουν ρύπους του θερμοκηπίου και θεωρούνται φιλικές προς το περιβάλλον.
Πραγματικά αδυνατώ να καταλάβω τη διεστραμμένη λογική πίσω απ’ όλη αυτή την άνευ προηγουμένου οικοφοβία και καταστροφολογία. Ξαφνικά η όλη συζήτηση για την προστασία του περιβάλλοντος και την αναζήτηση νέων και λιγότερων ρυπογόνων μορφών ενέργειας έχει μετατεθεί σε μια εξόχως αδιευκρίνιστη και νεφελώδη πλατφόρμα κάτω από την αόρατη σκέπη της κλιματικής αλλαγής. Όλες μας οι περιβαλλοντικές ανησυχίες, όλες μας οι προσπάθειες για εξεύρεση κλασικών ή νέων πηγών ενέργειας, όλες μας οι προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να αναπτύσσονται πλέον με γνώμονα τη μείωση του CO2, λες και αυτό είναι το μοναδικό κριτήριο επιτυχίας.
Ίσως να είμαι από τους λίγους που υποψιάζονται, διαισθάνονται και διαβλέπουν με μεγάλη ανησυχία μια στοχευόμενη προσπάθεια παραπληροφόρησης και αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης μακριά από την επιστημονική και ρεαλιστική αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την ανάγκη χάραξης μιας αποτελεσματικής στρατηγικής αντιμετώπισής του. Είναι εμφανές πλέον ότι υπάρχει μια αφάνταστη υπερβολή και υπερεκμετάλλευση του όλου θέματος από το «περιβαλλοντικό λόμπι» που προσβλέπει σε λαμπρές επιχειρηματικές ευκαιρίες. Για όποιον έχει ασχοληθεί στοιχειωδώς με το θέμα είναι εμφανής η ανάγκη ανάπτυξης τεχνολογιών για τον περιορισμό, διακράτηση ή και αποθήκευση του CO2, όπως και της προτεραιότητας που πρέπει να δοθεί για την αλλαγή του μείγματος παραγωγής ενέργειας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Όπως είναι εξίσου ξεκάθαρο ότι παράλληλα με την προσπάθεια περιορισμού του CO2 και των άλλων ρύπων θα πρέπει να υπάρξει μια μακρόχρονη στρατηγική για την πλήρη αντικατάσταση των ρυπογόνων τρόπων παραγωγής ενέργειας.
Δεν μπορώ όμως με κανένα τρόπο να δεχθώ την άποψη ότι οι λόγοι που μας ωθούν να αναπτύξουμε τις ΑΠΕ ή να εφαρμόσουμε συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας ή να περιορίσουμε την κυκλοφορία ΙΧ οχημάτων στα μητροπολιτικά κέντρα είναι επειδή κινδυνεύουμε από την κλιματική αλλαγή. Οι λόγοι που μας έχουν οδηγήσει τα τελευταία χρόνια να υποστηρίζουμε έμπρακτα μια ριζική αλλαγή στην ενεργειακή κουλτούρα της υπερκατανάλωσης ήσαν, είναι και θα είναι πολύ πιο σοβαροί και σταθεροί και δεν έχουν τίποτα να κάνουν με την πιπίλα της κλιματικής αλλαγής. Οι λόγοι αυτοί έχουν τη βάση τους στην αγωνία μας να προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον από την βάναυση επέμβαση του ανθρώπου, να διαφυλάξουμε την βιόσφαιρα και την οικολογική ισορροπία, να εξασφαλίσουμε μια καθαρή ατμόσφαιρα και να προλάβουμε την εξάντληση των πεπερασμένων ενεργειακών αποθεμάτων – μέσα από την ανάπτυξη των ΑΠΕ και άλλων εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Ασφαλώς και δεν περιμέναμε την σύγχρονη «Αποκάλυψη του Ιωάννη», υπό τον μανδύα της κλιματικής αλλαγής για να συγκινηθούμε και να δράσουμε.
Είναι καιρός, πιστεύω, να ξεχωρίσουμε επιτέλους την αλήθεια και τα γεγονότα από τη μυθοπλασία, να δούμε ξεκάθαρα και στην σωστή του διάσταση το όλο θέμα των εκπομπών του θερμοκηπίου και να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους μιας ενεργειακής στρατηγικής, με βάση τις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες και την προβλεπόμενη ζήτηση, σε συνδυασμό με μια πραγματική και παγκόσμια προσπάθεια προστασίας του περιβάλλοντος, και όχι υπό το έωλο πρόσχημα της κλιματικής αλλαγής, κάτι που είναι μόδα και θα περάσει.