Του Σταύρου Λυγερού
Μόνο έκπληξη δεν είναι ότι οι Τούρκοι θεωρούν τον Αη Στράτη αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή. Επειδή δεν αναφέρεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάννης, θα μπορούσαν, σύμφωνα με τη θεωρία τους, να τον θεωρήσουν και «γκρίζα ζώνη», όπως είχε συμβεί παλαιότερα με τη Γαύδο. Οι πασάδες, όμως, μελετούν τις κινήσεις τους. Έχουν επίγνωση ότι –προς το παρόν τουλάχιστον– η αμφισβήτηση της κυριαρχίας ενός κατοικημένου νησιού θα μετατρεπόταν πολιτικά σε μπούμερανγκ. Γι’ αυτό και δεν έκαναν το βήμα.
Αντιθέτως, το κλίμα στο ΝΑΤΟ τους ευνοεί όσον αφορά τον αποκλεισμό των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου με τον ισχυρισμό ότι είναι αποστρατιωτικοποιημένα. Η συνθήκη της Λωζάννης επιτρέπει σ’ αυτά τα νησιά την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων, αλλά όχι ναυτικών βάσεων και οχυρωματικών έργων. Δεν ισχύει το ίδιο για τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη. Η συνθήκη του Μοντρέ, έγινε κατόπιν τουρκικού αιτήματος για να οχυρωθούν τα Στενά, επέτρεψε την πλήρη στρατιωτικοποίησή τους. Παρ’ όλα αυτά, η Άγκυρα ζητάει τον αποκλεισμό τους και από τις συμμαχικές ασκήσεις και από τα προγράμματα χρηματοδότησης έργων αμυντικής υποδομής.
Το πρόβλημα είναι ότι οι ΝΑΤΟϊκοί έχουν την τάση να επιβραβεύουν στην πράξη τις τουρκικές θέσεις, με την ποντιοπιλάτικη δικαιολογία ότι όπου υπάρχουν διαφορές μεταξύ χωρών–μελών, η Συμμαχία δεν εμπλέκεται! Διαφωνία για τη Λήμνο, εκτός η Λήμνος. Διαφωνία για τον Αη Στράτη, εκτός ο Αη Στράτης. Με άλλα λόγια, η στάση του Αμερικανού διοικητή αυτή την φορά, όπως και η προ μηνών οδηγία του Γερμανού επιτελάρχη στο γενικό στρατηγείο, δεν ήταν προσωπικές επιλογές ούτε οφείλονταν σε άγνοια. Αντανακλούν ένα κλίμα, το οποίο εκ των πραγμάτων ενισχύει την αναθεωρητική πολιτική της Άγκυρας.
Η αποδοχή των τουρκικών αιτιάσεων όχι για μία επίγεια άσκηση, αλλά για μία άσκηση στον εναέριο χώρο του Αη Στράτη, πρακτικά σημαίνει τον ολοκληρωτικό αποκλεισμό και των άλλων νησιών του Ανατολικού Αιγαίου από τέτοιου είδους συμμαχικές δραστηριότητες. Το μετακεμαλικό καθεστώς επιδιώκει παγίως και με κάθε τρόπο να καταστήσει την ελληνική κυριαρχία ευάλωτη. Εάν, μάλιστα, κρίνουμε από τα αποτελέσματα της συνεπούς επεκτατικής στρατηγικής του τις τελευταίες δεκαετίες, ο απολογισμός δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητος. Εκτός από την μη επέκταση των χωρικών υδάτων μας στα 12 μίλια, έχουν καταφέρει να καλλιεργήσουν διεθνώς την εντύπωση ότι το Αιγαίο είναι μία ιδιόμορφη και προβληματική περιοχή. Γεγονός που πρακτικά οδηγεί σε πιέσεις για διαπραγμάτευση. Μόνο που στο τραπέζι είναι αποκλειστικά και μόνο ελληνικά δικαιώματα. Παραλλήλως, η Άγκυρα επιδιώκει να φοβίσει και να καθηλώσει πολιτικά την Αθήνα σ’ όλα τα διπλωματικά μέτωπα εν όψει και της επίσκεψης Γκιούλ.
(Καθημερινή, 2/3/07)