Του Δημ.Κοντογιάννη
Σε μια εποχή δυσοίωνων προβλέψεων για τις κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη και στη χώρα μας, η Ελλάδα εμφανίζεται ένθερμος υποστηρικτής πρωτοβουλιών για μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα στα λόγια, αλλά αρκετά «κρύα» όταν έρχεται στα έργα. Αποτέλεσμα, να απειλείται με βαριά πρόστιμα λόγω υπέρβασης των ορίων εκπομπής ρύπων τα επόμενα χρόνια.
Με βάση στοιχεία που έχει υποβάλει η ελληνική πλευρά και εξετάζονται αυτή την εποχή στις Βρυξέλλες, η χώρα υπολογίζεται ότι θα υπερβεί την περίοδο 2008-2012 το όριο των 130 εκατ. τόνων ρύπων που έχει τεθεί, και μάλιστα κατά 60 εκατ. τόνους περίπου. Από αυτούς, το 50% αφορά τον ιδιωτικό τομέα και το άλλο 50% περίπου τον δημόσιο.
Έτσι, το Δημόσιο εκτιμάται ότι θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμο ύψους 1,2 δισ. ευρώ στα τέλη του 2012 με αρχές 2013 για το μερίδιό του στην επιπλέον εκπομπή ρύπων, αφού το πρόστιμο της Ε.Ε. αντιστοιχεί σε 40 ευρώ ο επιπλέον τόνος (30 εκατ. τόνοι ― 40 ευρώ = 1,2 δισ. ευρώ).
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα ήταν ίσα βάρκα ίσα νερά με βάση το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Κατανομής της περιόδου 2005 2007, που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί δοκιμαστικό.
Προκειμένου να αποφύγει το βαρύ πρόστιμο η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με έγκυρη πηγή, έχει γίνει εδώ και πολλούς μήνες αποδέκτης πρότασης από την Τράπεζα Πειραιώς, την ιαπωνοαμερικανική εταιρεία Natsource και την ελληνική Energa για την ίδρυση ταμείου (fund).
Το συγκεκριμένο fund θα δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο πιστοποιητικών ρυπογόνων αερίων στο πλαίσιο της Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και του πνεύματος του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Εξυπακούεται ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να προσκαλέσει κι άλλες εταιρείες να συμμετάσχουν σε διαγωνισμό για τη σύσταση παρόμοιου fund.
Η Natsource είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμπορίας ρύπων παγκοσμίως, ενώ η Energa είναι ελληνική εταιρεία εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και ρύπων. Η Natsource είναι συνέταιρος της ΔΕΗ σε άλλο fund, επιτρέποντας στη ΔΕΗ να αγοράζει πιστοποιητικά ρύπων σε τιμές 8 ευρώ, που είναι χαμηλότερες από τις τωρινές στην αγορά (16 ευρώ).
Η δημιουργία του ταμείου αποσκοπεί στην αγορά πράσινων πιστοποιητικών ρύπων σε τιμή φθηνότερη της αγοράς, ώστε να μειώσει κατά πολύ η Ελλάδα το πρόστιμο που εκτιμάται ότι θα κληθεί να πληρώσει στην Ε.Ε. για την αναμενόμενη υπέρβαση του στόχου της σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Κατανομής (ΝΑΡ) της περιόδου 2008-2012.
Η πρόταση του Natsource, Energa και Τράπεζας Πειραιώς αφορά τη δημιουργία ενός χαρτοφυλακίου πράσινων πιστοποιητικών που αντιστοιχούν σε 20 εκατ. τόνους ρύπων την περίοδο 2008-2012. Το κράτος θα προχωρήσει προφανώς σε μια τέτοια συμφωνία αν το συμφέρει, κοινώς αν μπορεί να αγοράσει τα πράσινα πιστοποιητικά κάτω από την τρέχουσα χρηματιστηριακή τιμή και πολύ χαμηλότερα από τα 40 ευρώ που είναι το πρόστιμο της Ε.Ε.
Πώς λειτουργεί
Η εξασφάλιση των πράσινων πιστοποιητικών θα επιτευχθεί μέσω επενδύσεων σε έργα CDM (Clean Development Mechanism) σε χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και άλλες. Εκεί υπάρχουν απαρχαιωμένα εργοστάσια ρεύματος που εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες ρύπων και επιπλέον το κόστος για την κατασκευή νέων σταθμών είναι γενικά χαμηλότερο.
Σε αυτά τα εργοστάσια το fund θα κάνει επενδύσεις που θα έχουν στόχο τη μείωση της ρύπανσης.
Η διαφορά μεταξύ του αριθμού ρύπων που εξέπεμπαν τα παλιά εργοστάσια και μικρότερου αριθμού ρύπων που θα εκπέμπει το νέο εργοστάσιο μεταφράζεται σε πράσινα πιστοποιητικά που λαμβάνουν οι επενδυτές.
Το fund θα πάρει τα πιστοποιητικά από τις αρχές της τρίτης χώρας και θα τα πάει στις Βρυξέλλες. Στο επόμενο στάδιο, το fund θα τα παραδώσει στις ελληνικές αρχές και θα πληρωθεί το ποσό που έχει προσυμφωνηθεί.
Για να γίνει το εργοστάσιο σε μια από τις αναπτυσσόμενες χώρες εκτιμάται ότι θα χρειασθεί τουλάχιστον τρία χρόνια, ενώ ένα ακόμη χρόνο συνολικά παίρνει η έγκριση των πιστοποιητικών από τις εθνικές αρχές της χώρας επένδυσης και την Ε.Ε.
Σημειώνεται ότι ένα πράσινο πιστοποιητικό αντιστοιχεί σ' έναν τόνο διοξειδίου του άνθρακα και τιμολογείται προς 16 ευρώ σήμερα στη χρηματιστηριακή αγορά ρύπων.
Η Τράπεζα Πειραιώς συμμετέχει γιατί θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει την προσπάθεια αν το ελληνικό Δημόσιο επέλεγε να μην καταβάλλει τα λεφτά στο ταμείο στην αρχή της περιόδου. Αν είχε συμφωνηθεί π.χ. η τιμή των 10 ευρώ ανά τόνο, τότε το Δημόσιο θα έπρεπε να δώσει 200 εκατ. ευρώ για 20 εκατ. τόνους ρύπων ή να δανειστεί το ποσό.
(Ελευθεροτυπία, 25/3/07)