Για το Ιράν, η πρόκληση των Βρετανών να διασχίσουν τη θαλάσσια οδό του Σατ αλ Αράμπ εντάσσεται στην προσπάθεια της Αμερικής να το αποσταθεροποιήσει πολιτικά με συστηματικές παραβιάσεις της εδαφικής, οικονομικής και πολιτικής επικράτειάς του. Για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, οι αδικαιολόγητες πράξεις του Ιράν αποτελούν την πολυπόθητη απόδειξη ότι η Τεχεράνη είναι επικίνδυνη και πρέπει να συσπειρωθούν εναντίον της οι δυτικές και «μετριοπαθείς» αραβικές χώρες. Στη μέση βρίσκονται οι 15 Βρετανοί ναύτες.
Η έκταση των μυστικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ κατά του Ιράν δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Δεν υπάρχουν ενδείξεις εμπλοκής της Βρετανίας, που, ωστόσο, πρέπει κάτι να γνωρίζει δεδομένου του ρόλου των βρετανικών δυνάμεων στα σύνορα του Ιράκ. Μπορεί, όμως, να υπολογιστεί ο αντίκτυπος των δραστηριοτήτων της Ουάσιγκτον και των αντιπροσώπων της. Η πολύπλοκη εθνική σύνθεση του Ιράν το καθιστά εξαιρετικά ευάλωτο σε εξωτερικές επιθέσεις. Ο πληθυσμός του αποτελείται κατά 50% περίπου από Πέρσες, 24% Αζέρους και 8% Κούρδους. Οι αξιωματούχοι του ισχυρίζονται ότι η πετρελαιοφόρα περιοχή του Κουζιστάν, που βρίσκεται κοντά στο Σατ αλ Αράμπ και κατοικείται από Άραβες σουνίτες, αποτελεί καίριο στόχο κάθε προσπάθειας υπονόμευσης από πλευράς της CIA και της Βρετανίας που χρησιμοποιούν πράκτορες με διασυνδέσεις με εξόριστους αντιφρονούντες.
Πρόκειται μάλλον για την πλέον ευαίσθητη παραμεθόρια περιοχή του Ιράν, όπως ανακάλυψαν οι συλληφθέντες Βρετανοί ναύτες. Το Ιράν, όμως, κατηγορεί και τη φιλοδυτική κυβέρνηση του Πακιστάν και πολλούς άλλους ότι συνεργάστηκαν στις πρόσφατες επιθέσεις κατά του προσωπικού ασφαλείας στην κυρίως σουνιτική νοτιοανατολική επαρχία Σιστάν Μπαλουχιστάν. Υποτιθέμενος στόχος των Αμερικανών είναι, εκτός του να ενισχύσουν την εγχώρια αντιπολίτευση, να εμποδίσουν τον αγωγό φυσικού αερίου που θα διασχίζει το Μπαλουχιστάν οδεύοντας προς την Ινδία. Οι ΗΠΑ έχουν ασκήσει πιέσεις στην ινδική κυβέρνηση να εγκαταλείψει το σχέδιο, ενώ ασκούν πιέσεις στην Τουρκία, τις ευρωπαϊκές χώρες και τις πετρελαιοβιομηχανίες να περιορίσουν την ενεργειακή εξάρτησή τους από το Ιράν. Ιρανοί αξιωματούχοι εντάσσουν την κρίση γύρω από τους Βρετανούς ναύτες στην κλιμάκωση της εναντίον τους πολυδιάστατης πίεσης που έχουν ενορχηστρώσει οι ΗΠΑ.
Η επίσημη πολιτική των ΗΠΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν προβλέπει και διμερείς κυρώσεις, ενώ στο πλαίσιο του ΟΗΕ, προσπάθειες να αναχαιτισθεί η ανάπτυξη της πετρελαϊκής βιομηχανίας του, καθώς και την πρόσφατη επίδειξη ισχύος του ναυτικού και της αεροπορίας των ΗΠΑ στον Κόλπο. Η άσκηση των αμερικανικών δυνάμεων συνεχίστηκε παρά τη δύσκολη θέση των Βρετανών ναυτών εντείνοντας την ανησυχία ότι ίσως η Ουάσιγκτον επιχειρήσει να εκμεταλλευθεί την κρίση, ακόμη και αν το Λονδίνο προσπαθεί να την επιλύσει. Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών, Νίκολας Μπερνς, δήλωσε στη Γερουσία ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν όχι μόνον να «περιορίσουν τις φιλοδοξίες του Ιράν στην περιοχή» αλλά και να αλλάξουν την ιρανική κοινωνία εκ των έσω. Γι’ αυτό, ο Λευκός Οίκος έχει ζητήσει περισσότερα από 100 εκατομμύρια δολάρια που θα διατεθούν μεταξύ άλλων και για ραδιοφωνικές εκπομπές στην περσική γλώσσα.
Αραβικές συμμαχίες
Σε συνδυασμό με την αναχαίτιση των ιρανικών συμφερόντων στο Ιράκ και τις προσπάθειες της Ουάσιγκτον να σχηματίσει αραβικές συμμαχίες εναντίον της Τεχεράνης, όλα αυτά είναι για τους Ιρανούς αξιωματούχους κάτι σαν ακήρυχτος πόλεμος. Ανεξάρτητα από το αν ήταν προσχεδιασμένο, το περιστατικό στο Σατ αλ Αράμπ ίσως ήταν ο τρόπος με τον οποίο επέλεξαν να πουν: αρκετά.
Ωστόσο, για τα γεράκια των ΗΠΑ και τους σκληροπυρηνικούς του Ισραήλ απέδειξε πόσο κακοπροαίρετη είναι η Τεχεράνη και ότι πρέπει να ενταθεί η εναντίον της πίεση. Ευελπιστούν να χρησιμοποιήσουν το αδιέξοδο για να πιέσουν τους Ευρωπαίους και τις αδέσμευτες χώρες να υποστηρίξουν τη στάση τους στο θέμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και όχι μόνον.
(Καθημερινή - The Guardian, 4/4/07)