Του Κ.Ν. Σταμπολή
Δεν χρειαζόταν να πάει στη Βουλγαρία ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Δημήτρης Σιούφας για να πληροφορηθεί ότι η εκεί εταιρεία ηλεκτρισμού αδυνατεί φέτος να μας εξάγει τις ποσότητες «φθηνού» ηλεκτρικού ρεύματος που μας προμήθευε όλα αυτά τα χρόνια. Ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου αυξάνεται κάθετα η κατανάλωση, ημέρα και νύκτα, λόγω των εκατομμυρίων κλιματιστικών που ανεξέλεγκτα κυκλοφορούν στην αγορά και εντελώς ελεύθερα προμηθεύεται και εγκαθιστά κάθε πελάτης της ΔΕΗ, ανεξάρτητα από το που κατοικεί.
Το ότι η Βουλγαρία θ’ αδυνατούσε φέτος το καλοκαίρι να καλύψει το διευρυνόμενο έλλειμμα ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδος, ήτο γνωστό από τα τέλη του 2004, όταν ελήφθη η τελική απόφαση και συμφωνήθηκε το χρονοδιάγραμμα με την Βουλγαρική κυβέρνηση για το κλείσιμο των δύο πυρηνικών μονάδων, από τις έξι (6) συνολικά- οι δύο είχαν ήδη κλείσει από το 2000- ως μέρος της συμφωνίας για την είσοδο της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως εξ’ άλλου ήτο γνωστό ότι κάθε χρόνο το ηλεκτρικό φορτίο στην Ελλάδα αυξάνεται κατά 400 MW περίπου λόγω κυρίως των νέων κλιματιστικών που εγκαθίστανται και από το γεγονός ότι ο μέσος Έλληνας διαθέτει πλέον δύο πλήρως εξοπλισμένα σπίτια με πολλές και αυξανόμενες σε αριθμό ηλεκτρικές συσκευές.
Άρα τα σχεδόν βέβαια προβλήματα που θα αντιμετωπίσει το ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας φέτος το καλοκαίρι ήτο απόλυτα προβλέψιμα και δεν θα μας φταίει η Βουλγαρία, η Ρουμανία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα εάν αντιμετωπίσουμε black outs αλλά και τις συνηθισμένες ζημιογόνες αυξομειώσεις της τάσης του ρεύματος. Για αυτό θα ευθύνεται 100% η έλλειψη προγραμματισμού, και η έγκαιρη ανάληψη πρωτοβουλιών από την σημερινή κυβέρνηση η οποία εν έτει 2007 προσπαθεί με ημίμετρα και ευχολόγια να καλύψει την ανικανότητά της.
Θα ρωτήσετε πολύ εύλογα γιατί ρίχνω όλο το φταίξιμο στην κυβέρνηση. Η σημερινή κυβέρνηση δεν κληρονόμησε μία πράγματι προβληματική κατάσταση στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας; Άρα γιατί φταίει μόνο αυτή; Η απάντηση είναι σχετικά απλή αφού το τι έπρεπε να πράξει η κυβέρνηση πριν τρία χρόνια, δηλαδή αμέσως μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες, (που τόσο πολύ την απασχολούσαν και μονοπώλησαν το ενδιαφέρον της για αρκετούς μήνες μετά) ήτο γνωστό και δεν απαιτούσε Νόμπελ Φυσικής, ιδιαίτερα αφού είχε προηγηθεί το black out του Ιουλίου 2004.
Η πρώτη και άμεση ενέργεια ήτο η απόφαση για την κατασκευή με επείγουσες διαδικασίες ακόμα μίας μεγάλης μονάδας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην Νότιο Ελλάδα (Αττική ή Βοιωτία) ισχύος 400-500 MW ώστε να μπορούσε να λειτουργήσει την άνοιξη φέτος. Αντ’ αυτού το ΥΠΑΝ σπατάλησε 2 ½ χρόνια στήνοντας έναν άκρως γραφειοκρατικό διαγωνισμό, και άχρηστο τελικά όπως απεδείχθη στην πράξη, για την επιδότηση μέρους της παραγωγής μίας ιδιωτικής μονάδας 400 MW, η οποία θα είναι έτοιμη πλέον το 2010. Το πιο απλό θα ήταν ένας ταχύρυθμος διαγωνισμός τύπου Β00 η υιοθέτηση των προδιαγραφών του διαγωνισμού για εξασφάλιση ισχύος όπως είχε ήδη ετοιμασθεί από την προηγούμενη διοίκηση της ΡΑΕ. Δυστυχώς η ηγεσία του ΥΠΑΝ αποφάσισε ότι έπρεπε ο διαγωνισμός να φέρει την δική της σφραγίδα και για αυτό χρειάσθηκε 2 ολόκληρα χρόνια για να την βάλει. Όμως έτσι στέρησε την χώρα από μία νέα μονάδα η οποία ήδη θα λειτουργούσε (ως γνωστό χρειάζονται τουλάχιστον 26 μήνες για την κατασκευή μίας νέας μονάδας συνδυασμένου κύκλου).
Κάτι άλλο που μπορούσε να πράξει η σημερινή κυβέρνηση και δεν έπραξε ήταν η κατάρτιση ενός εθνικού προγράμματος για την ορθολογική χρήση ενέργειας με έμφαση στην θέσπιση αυστηρών προδιαγραφών στην εγκατάσταση κατάλληλων κλιματιστικών (δηλαδή με χαμηλό συνημίτονο, σε όλα τα κτίρια όχι μόνο τα δημόσια) με παράλληλη αύξηση της δυνατότητας του δικτύου για παραγωγή αέργου ισχύος, με την εγκατάσταση ξεχωριστής μονάδας στο νότιο τμήμα. Ακόμα θα μπορούσε να είχε προωθήσει μία πανελλήνια καμπάνια εξοικονόμησης ενέργειας και μάλιστα με χρηματοδότηση από Κοινοτικούς πόρους. Και πολλά άλλα απλά και λογικά βήματα θα μπορούσε να είχε κάνει προς μία νέα ενεργειακή πολιτική με απώτερο στόχο την αύξηση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας. Όμως παρά τις σποραδικές διακηρύξεις και ευχολόγια για την ανάγκη μείωσης της πετρελαϊκής εξάρτησης της χώρας η κυβέρνηση στην πράξη πράττει ακριβώς το αντίθετο αυξάνοντας στην ουσία την εξάρτηση της Ελλάδας από εισαγόμενα καύσιμα. Και στον πλέον αδαή παρατηρητή είναι προφανές ότι εδώ υπάρχει κάποια σκοπιμότητα.
Τις αρνητικές εντυπώσεις από το επερχόμενο και αναμφισβήτητο ενεργειακό έλλειμμα της χώρας ο υπουργός Ανάπτυξης προσπαθεί τώρα να τις διασκεδάσει αναπτύσσοντας με έντονους ρυθμούς τελευταία, την κατ’ έκφραση του «διεθνή ενεργειακή διπλωματία» - μόνο την προηγούμενη εβδομάδα επισκέφθηκε Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία μέσα σε διάστημα τριών ημερών- έχοντας προφανώς πείσει τον πρωθυπουργό ότι οι λύσεις του ενεργειακού μας προβλήματος θα έρθουν απ’ έξω. Όμως το πρόβλημα του ενεργειακού ελλείμματος είναι κυρίως εσωτερικό όπως και οι προσφερόμενες λύσεις. Μόνο αν αυξηθεί η εγχώρια παραγωγή ενέργειας -ηλεκτρική και θερμική- και προαχθεί σε πανεθνική κλίμακα η ορθολογική χρήση ενέργειας με ρεαλιστική αύξηση του κόστους της όπου χρειασθεί, θα μπορέσει να επέλθει ισορροπία μεταξύ κατανάλωσης και διαθεσιμότητας ενέργειας.