Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Πολλά λέγονται και πολλά περισσότερα γράφονται για τις Γαλλικές εκλογές. Άλλοι εκφράζουν τον θαυμασμό τους για τον φιλελεύθερο και φίλο της ελεύθερης, υποτίθεται, αγοράς Σαρκοζύ. Και άλλοι επιμένουν στη νεωτεριστική και φρέσκια, θεωρητικά, εικόνα της Σεγκολέν Ρουαγιάλ. Και οι μεν και οι δε αναμένουν από την τελική επιλογή του Γαλλικού λαού να γίνει μιά νέα αρχή, ώστε η Γαλλία να βγει από το τέλμα των αδιεξόδων στο οποίο είναι για καιρό πολύ βυθισμένη.
Ο συνεργάτης της «Εστίας» καθηγητής στη Σορβόννη Γιώργος–Στυλιανός Πρεβελάκης επισήμανε σε πρόσφατο άρθρο του ότι η ουσία της αντιπαράθεσης είναι πως ο Σαρκοζύ άλλαξε το πεδίο της εκλογικής μάχης. Και το έφερε στο πεδίο της εθνικής ταυτότητας. Εν τούτοις το ζήτημα για την αυριανή Γαλλία δεν είναι το πώς αισθάνονται οι Γάλλοι για τον εθνικό τους εγωισμό. Αλλά αν η χώρα αυτή, κολλημένη για χρόνια σε απογοητευτικούς ρυθμούς ανάπτυξης, με ένα τεράστιο δημόσιο τομέα, με καλπάζουσα ανεργία, δίχως καινούργιες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και με τις φτωχές γειτονιές να βράζουν από ξεπεταμένους ουσιαστικά στα αζήτητα νέους ανθρώπους, θα μπορέσει να ανακάμψει. Και να παίξει τον ρόλο που από την αρχή είχε στην Ευρώπη.
Σε ένα εξαιρετικό κείμενο που δημοσιεύθηκε στο βρεταννικό έντυπο «The Business» (“Sarkozy is flawed but the best France can hope for”) η ανάλυση των θέσεων των δύο υποψηφίων σπάει πραγματικά κόκκαλα. Για την Ρουαγιάλ η ετυμηγορία είναι σαρκαστικά απορριπτική. Τίποτε νέο δεν φέρνει στην Γαλλική πολιτική σκηνή και οι θέσεις της απηχούν τον κλασσικό αριστερής υφής δύσκαμπτο κρατισμό. Για το κάθε τι η απάντησή της είναι περισσότερες κρατικές δαπάνες. Οι δε εκτιμήσεις της για το από πού θα βρεθούν τα λεφτά είναι τουλάχιστον αφελείς. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς γιατί την εγκατέλειψε ο οικονομικός της σύμβουλός. Η εκλογή της Ρουαγιάλ, πέρα από την ελκυστική της παρουσία, θα οδηγήσει την Γαλλία πίσω. Οχι μπροστά.
Η επιλογή του Σαρκοζύ δυστυχώς δεν προσφέρει μεγαλύτερη αισιοδοξία. Ισως σε θέματα νόμου, τάξης και αντιμετώπισης των λογής βανδαλισμών στις γειτονιές και τους δρόμους των μεγάλων πόλεων της Γαλλίας, ο Σαρκοζύ να αποδείξει πως έχει πυγμή. Κάτι που είναι συζητήσιμο βέβαια με βάση τις προηγούμενες σχετικές επιδόσεις του ανδρός. Στον καθαρά οικονομικό τομέα ο συντηρητικότερος τελικά υποψήφιος δεν είναι παρά καθαρό προϊόν του Γαλλικού ανεξέλεγκτου κρατισμού. Από πουθενά δεν προκύπτει πως είναι αποφασισμένος να μειώσει δραστικά τις δημόσιες δαπάνες. Οι δε φορολογικές περικοπές που υπόσχεται, εκτείνονται σε τέτοιο βάθος χρόνου (δύο τετραετίες) που μάλλον θα ξεχασθούν.
Το πιο εξοργιστικό όμως είναι οι αντιφάσεις των θέσεών του. Και η τάση του να λεει σε κάθε ακροατήριο διαφορετικά πράγματα, με βάση τα ιδιαίτερα συμφέροντα και τις προσδοκίες του καθενός. Μιλώντας σε χρηματιστές στο Λονδίνο ύμνησε την ελεύθερη αγορά και τα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Σε άλλες περιπτώσεις όμως, ζήτησε να μπει ευρωπαϊκός φόρος στα hedge funds και να συντριβούν οι χρηματιστηριακοί καρχαρίες. Είναι, υποστηρίζει, οπαδός της ελεύθερης αγοράς. Αλλά με το κράτος να παίζει στρατηγικό ρόλο! Οπως όταν ήταν υπουργός Οικονομικών, που έδωσε μάχες για τη δημιουργία εθνικών επιχειρηματικών πρωταθλητών –αγνοώντας κάθε έννοια ανταγωνισμού και ελέγχου των αγορών– και πολέμησε την εξαγορά Γαλλικών επιχειρήσεων από ξένους επενδυτές. Και τώρα προτείνει κρατικές επιδοτήσεις στις επιχειρήσεις που δεν θα φύγουν από τη Γαλλία ή δεν θα μεταφέρουν κάποιες δουλειές τους στο εξωτερικό. Θρίαμβος της οικονομίας της αγοράς δηλαδή!
Είναι βέβαιο πως και οι δύο υποψήφιοι προετοιμάζουν ένα μέλλον ακινησίας και μιζέριας για τη Γαλλία. Που διαποτισμένη από τις ιδέες του κρατισμού και του λεγόμενου κράτους–γκουβερνάντα δεν επιθυμεί και η ίδια κάτι καλύτερο. Μένοντας έξω από τις διεθνείς εξελίξεις και οδηγώντας το κοινωνικό της μοντέλο σε αδιέξοδα και αναταραχές. Είναι χαρακτηριστικό πως χώρες που βλέπουν πολύ μακρύτερα, και που θα παίξουν σύντομα κυρίαρχο ρόλο στις διεθνείς οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, γυρνούν την πλάτη απόλυτα στον κρατισμό.
Είναι λυπηρό, αλλά ενδεχόμενο σε λίγα μόλις χρόνια το Καζακστάν λ.χ. να έχει ξεπεράσει τη Γαλλία σε οικονομικό δυναμισμό, σε ανταγωνιστικότητα, σε επιχειρησιακή καινοτομία και στην αποτελεσματικότητα ενός πανεθνικού συστήματος κοινωνικής προστασίας. Μιά, για πολλούς πριν λίγα χρόνια άγνωστη χώρα της Κεντρικής Ασίας, το Καζακστάν, μπήκε πρόσφατα στον διεθνή οικονομικό χάρτη, λόγω κυρίως των αποθεμάτων του σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Και με τολμηρές πρωτοβουλίες αναδιαρθρώνει την οικονομική του βάση πάνω στη λογική των ελεύθερων αγορών. Εκεί που ο κ. Σαρκοζύ ετοιμάζεται να τιμωρήσει τους «καρχαρίες» των οικονομικών αγορών, ο Πρόεδρος Ναζαρμπάγιεφ του Καζακστάν καλεί τους παράγοντες της χώρας του να χτίσουν μιά αποτελεσματική χρηματιστηριακή αγορά.
Εκεί που η Γαλλική νομοθεσία αποτρέπει την «εισπήδηση» ισχυρών ξένων επιχειρηματικών μονάδων, το Καζακστάν επιζητεί ξένες επενδύσεις και νέες τεχνολογίες, ώστε να αναδιαρθρώσει τις αγορές του, να υιοθετήσει σύγχρονα μοντέλα management και να καταλάβει κομμάτια διεθνών αγορών με προοπτική εμπέδωσης εκεί της οικονομικής του κυριαρχίας. Οι διαφορές στις νοοτροπίες είναι ολοφάνερες. Αλλά και τα αποτελέσματα που θα φανούν σε λίγα χρόνια θα είναι συγκλονιστικά.
Λίγες λοιπόν είναι οι ελπίδες να δούμε μιά νέα και αναγεννημένη Γαλλία. Οπως καταλήγει και το σχόλιο του «The Business», η επιλογή είναι ούτως ή άλλως αποκαρδιωτική.
(Από την Εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 25/04/07)