Του Κ.Ν. Σταμπολή
Τα τελευταία πέντε χρόνια ο κλάδος των φωτοβολταϊκών γνωρίζει παγκοσμίως άνθηση, καταγράφοντας ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης κατά 40% και με το ρυθμό αυτό εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσεται έως το 2010. Από το 2011 έως το 2016 ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να σταθεροποιηθεί γύρω στο 25%, ενώ την περίοδο 2016-2020 στο 20%. Το 2007 η διεθνής βιομηχανία φωτοβολταϊκών θα επενδύσει 2,6 δις ευρώ –ετήσια δαπάνη- σε νέες μονάδες παραγωγής ενώ θα απαιτηθούν επενδύσεις σε εφαρμογές ύψους 14 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2010, προκειμένου να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση. Τα νούμερα αυτά, προερχόμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Φωτοβολταϊκών Βιομηχανιών (EPIA ), είναι πράγματι εντυπωσιακά και είναι ενδεικτικά του τεράστιου ενδιαφέροντος για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας.
Ακόμη θα πρέπει να τονίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή βιομηχανία φ/β έχει πλέον μια αδιαμφισβήτητη πρωτοπορία σε παγκόσμια βάση αφού το 63% των συνδεδεμένων με τα ηλεκτρικά δίκτυα εγκαταστάσεων βρίσκονται επί Ευρωπαϊκού εδάφους (57% στη Γερμανία και το υπόλοιπο 6% σε άλλες χώρες) ενώ η παραγωγή των Ευρωπαϊκών φ/β βιομηχανιών μόνο για το 2006 έφθασε το ρεκόρ των 2.0 GW. Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι η συνολική παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς φ/β αγγίζει πλέον τα 7.0 GW και οι ενδείξεις είναι ότι αυτή η ισχύς θα διπλασιασθεί μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Στην Ελλάδα όπου η σημερινή κυβέρνηση ψήφισε πέρυσι το καλοκαίρι ένα νέο νόμο για τις ΑΠΕ (τον Ν3468/2006) και έχει προσφέρει σημαντικά κίνητρα και υψηλές τιμές αγοράς για το παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα από εγκαταστάσεις ΑΠΕ, ιδιαίτερα για τα φωτοβολταϊκά (0.40 ως 0.50 € ανά kwh), το ενδιαφέρον για επενδύσεις σε μικρές και μεγάλες μονάδες φ/β αυξάνεται από ημέρα σε ημέρα.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον για φωτοβολταϊκά πάρκα είναι τόσο μαζικό, που κάποιοι λένε ότι θυμίζει μέρες του ΄99 στη Σοφοκλέους. Και αυτό γιατί δεν χρειάζονται και πολλά λεφτά για να επενδύσει κανείς στην παραγωγή ηλεκτρισμού από τον ήλιο. Με μερικά στρέμματα γης και με δυο-τρεις εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ (όσα χρειάζονται για την αγορά ενός καλού διαμερίσματος) μπορεί να γίνει ένας μικρός παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως, το μαζικό επενδυτικό ενδιαφέρον έχει τροφοδοτήσει ανάλογο ενδιαφέρον και από την πλευρά πολλών «μεσαζόντων», οι οποίοι εμφανίζονται πρόθυμοι να μεσολαβήσουν στις αρμόδιες αρχές για την έκδοση των ουκ ολίγων αδειών που απαιτούνται.
Με δύο απανωτά συνέδρια για τα φωτοβολταϊκά να πραγματοποιούνται σε διάστημα τριών ημερών στην Αθήνα (του ΕBΕΑ στις 18/4 και αυτό της EPIA στις 19-20 Απριλίου) και με εκατοντάδες αιτήσεις για άδειες φ/β εγκαταστάσεων να έχουν κατακλύσει την ΡΑΕ (φημολογείται ότι υπερβαίνουν τα 500 MW συνολικά) και την πολιτική ηγεσία να κάνει κυριολεκτικά τούμπες δημοσίως για να δείξει ότι υποστηρίζει τις ΑΠΕ και ιδιαίτερα τα φωτοβολταϊκά, μπορούμε άνετα να υποστηρίξουμε ότι έφθασε επιτέλους η φωτοβολταϊκή άνοιξη στην Ελλάδα. Βέβαια η Ελλάδα είναι η χώρα της υπερβολής και αυτό που μέχρι πέρυσι τέτοιο καιρό έμοιαζε τελείως ανέφικτο αίφνης γίνεται δυνατό και μάλιστα τρέχουν οι πάντες για να εξασφαλίσουν κυριολεκτικά μία θέση κάτω από τον Ήλιο.
Η αισιοδοξία του Υπουργείου Ανάπτυξης για την ανάπτυξη της αγοράς φωτοβολταϊκών στη χώρα μας δεν έχει όρια. Αφού σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του ΥΠΑΝ (βλέπε www.energia.gr, 25/4) που δημοσιοποίησε ο υπουργός κ. Δημήτρης Σιούφας, ανεβάζει την ισχύ των φωτοβολταϊκών που θα αδειοδοτηθούν και θα λειτουργήσουν μέχρι τα τέλη του 2007 στα 250 MW και στα 700 MW μέχρι το 2014. Δηλαδή από το σχεδόν τίποτα μέσα σ’ ένα χρόνο η Ελλάδα θα αναδειχθεί σ’ ένα φωτοβολταϊκό Ελντοράντο! Για λόγους σύγκρισης αρκεί ν’ αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου για τις ΑΠΕ, το 2006 η Ελλάδα είχε εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος μόλις 1,25 Μεγαβάτ. Αντίστοιχα η Γερμανία είχε 1.153 Μεγαβάτ, η Ισπανία 60 και η Ιταλία 11,6 Μεγαβάτ.
Το υπερβολικά αισιόδοξο πρόγραμμα του ΥΠΑΝ στηρίζεται στην υψηλή τιμή κιλοβατώρας την οποία θα πληρώνει στους παραγωγούς ο ΔΕΣΜΗΕ, δηλαδή ο διαχειριστής του συστήματος ηλεκτρικού. Βεβαίως τα αναλογούντα ποσά τα εισπράττει από τους καταναλωτές μέσω του ειδικού τέλους για τις ανανεώσιμες πηγές στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, το οποίο είναι άγνωστο πόσο θα αυξηθεί, όταν αρχίσουν να πληρώνονται οι ακριβές κιλοβατώρες των φωτοβολταϊκών.
Η σπουδή με την οποία κινείται το ΥΠΑΝ στα φωτοβολταϊκά μόνο ως κίνηση εντυπωσιασμού μπορεί να εκληφθεί με προεκλογική μάλιστα σκοπιμότητα, αφού είναι τοις πάσοι γνωστό ότι ούτε η ΡΑΕ, ούτε ο ΔΕΣΜΗΕ πολύ περισσότερο δε το ΥΠΕΧΩΔΕ μπορούν να επεξεργαστούν έναν τόσο τεράστιο όγκο προτάσεων που έχουν υποβληθεί και αδειών που θα πρέπει να εκδοθούν στο εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα που απαιτείται για να πραγματοποιηθούν τα οράματα της “νέας διακυβέρνησης”. “Δυστυχώς η κυβέρνηση καλλιεργεί προσδοκίες χωρίς αντίκρισμα”, παρατηρεί γνωστός παράγοντας της αγοράς ΑΠΕ με πολλές δεκαετίες εμπειρίας στις μελέτες σε εγκαταστάσεις ΑΠΕ στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σύμφωνα με αναλυτές της παγκόσμιας αγοράς φωτοβολταϊκών η Ελλάδα θα πρέπει να είναι τυχερή εάν μέχρι τα τέλη του έτους εγκατασταθούν 20-30 MW και άλλα 50-60 MW έως το 2008. Και αυτό γιατί παρατηρείται διεθνής στενότητα στην εξεύρεση του πρωτογενούς υλικού και στην παραγωγή φωτοβολταϊκών κυψελών.