Της Κάκιας Παπαδοπούλου
Ο Έλληνας καταναλωτής εκτός των άλλων δεινών του, ανέχεται τώρα και τις υψηλότερες αναλογικά τιμές καυσίμων στην Ευρώπη.
Η δικαιολογία των ιθυνόντων ότι αυξάνονται οι τιμές των καυσίμων επειδή υπάρχει αύξηση στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου μπορεί να είναι σχετικά αληθοφανής. Το ερώτημα όμως είναι γιατί στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν υπάρχει τόσο μεγάλη αύξηση στις τιμές λιανικής των καυσίμων, που να είναι ανάλογη με τα σκαμπανεβάσματα των διεθνών τιμών.
Αν γνωρίζουμε ότι το 70% της τελικής τιμής της βενζίνης επηρεάζεται από εντελώς άσχετους παράγοντες από την τιμή του προιόντος όπως η εθνική φορολογία και τα περιθώρια κέρδους εταιρειών και πρατηριούχων, τότε δεν πρέπει να μας εκπλήσσει ότι η μέση τιμή της αμόλυβδης έφτασε τα 1,042 ευρώ πανελλαδικά την περασμένη εβδομάδα παρουσιάζοντας μια αύξηση της τάξης του 2% από την εβδομάδα που είχε προηγηθεί.
Τα προβλήματα της αγοράς των καυσίμων στην Ελλάδα είναι πολλά και χρόνια και η απάντηση για τις υπέρογκες αυξήσεις, τις οποίες καλείται να πληρώσει ο Έλληνας καταναλωτής, πρέπει να αναζητηθεί πέρα από τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου.
Οι εταιρείες πετρελαιοειδών, πάντως, δεν είναι ο ηθικός αυτουργός για τις μεγάλες αυξήσεις που παρατηρούνται. Αντιθέτως, λόγω της μειωμένης κατανάλωσης που πάει πακέτο με την ακρίβεια, επιθυμούν διακαώς να δουν χαμηλότερες τιμές στα πρατήρια με το εμπορικό τους σήμα.
Αν λάβει κανείς υπόψη όμως ότι μόνο τέσσερις εταιρείες πετρελαιοειδών στην Ελλάδα έχουν ιδιόκτητους αποθηκευτικούς χώρους, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι αμέσως ο ανταγωνισμός περιορίζεται. Όταν η αγορά καυσίμων στην Ελλάδα ορίζεται μόνο από δυο διυλιστήρια, αυτό των Ελληνικών Πετρελαίων και της Motor Oil, σε συνδυασμό με την έλλειψη αποθηκευτικών χώρων που αποτρέπει τις εισαγωγές-όπως συμβαίνει στις άλλες ευρωπαικές χώρες- τότε είναι αυτό που θα λέγαμε «το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι».
Η Ελλάδα έχει βρεθεί για το θέμα αυτό αρκετές φορές στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πιο συγκεκριμένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού, ενώ αρκετές υποθέσεις έχουν φτάσει μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η αρμόδια Επίτροπος για θέματα ανταγωνισμού κα Νέλυ Κρόες έχει δείξει επανειλημμένως τη δυσαρέσκειά της για όλα τα προαναφερθέντα στον υπουργό Ανάπτυξης κ. Σιούφα, ο οποίος δεσμεύτηκε να καταστήσει την Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού και την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας πραγματικά ανεξάρτητους οργανισμούς. Βέβαια κάτι τέτοιο είναι δύσκολο για μια χώρα με κυρίαρχη την παρουσία του κράτους. Για να κατανοήσουμε καλύτερα όλα τα παραπάνω να επαναλάβουμε ότι τα δυο αυτά σημαντικά θεσμικά όργανα είναι κάτω από τον άμεσο έλεγχο της εκάστοτε κυβέρνησης.
Όσον αφορά στο θέμα της αύξησης της τιμής της βενζίνης προσφάτως, οι λύσεις του τύπου τροποποίηση των όρων ενοικίασης των πρατηρίων, όπως έχει προτείνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, είναι ημίμετρα.
Ας απαιτήσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού να καταστεί ανεξάρτητο όργανο η ίδια για να αντιμετωπίσει και πιο αποτελεσματικά φαινόμενα όπως η αισχροκέρδεια και το λαθρεμπόριο των καυσίμων.