Ένα ελπιδοφόρο εγχείρημα έχει ξεκινήσει από τον δήμο Χαλανδρίου, με την αξιοποίηση των οικιακών απορριμμάτων για την παραγωγή ενέργειας. Η πρωτοβουλία είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του δήμου και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο πλαίσιο του προγράμματος Waste4Think, HORIZON 2020.

Το πρόγραμμα υλοποιείται πιλοτικά σε 250 νοικοκυριά, που μένουν στα όρια του δήμου, με τον καθηγητή του ΕΜΠ και δημοτικό σύμβολο, Γεράσιμο Λυμπεράτο να τονίζει στο Energia.gr πως στόχος είναι να επεκταθεί το πρόγραμμα σε όλα τα νοικοκυριά του δήμου και αργότερα στην υπόλοιπη Αθήνα.

Ο κ. Λυμπεράτος εξηγεί πως δύο είναι οι βασικές διαδικασίες του εγχειρήματος. Η διαδικασία της συλλογής των απορριμμάτων και η διαδικασία του ξήρανσης και του τεμαχισμού για την παραγωγή της βιομάζας από τα υπολείμματα τροφών που ονομάζεται FORBI. Αρχικά, προηγήθηκε η ενημέρωση των πολιτών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα με σχετικά φυλλάδια για το τι προϊόντα μπορούν να πετάνε, ενώ έχουν προμηθευτεί βιοαποδομήσιμες σακούλες και ένα κλειδάκι για την πρόσβαση στο καφέ κάδο που είναι κοντά στο σπίτι τους. «Κυρίως μέσω της ενημέρωσης και της πρόσβασης εξασφαλίζουμε μια καλή ποιότητα στα απορρίμματα», τονίζει.

Η αποκομιδή γίνεται με απορριμματοφόρο της πρωτοβουλίας που ζυγίζει κάθε κάδο και στέλνει πληροφορίες. Άρα το σύστημα συλλογής, σύμφωνα με τον κ. Λυμπεράτο, είναι σημαντικά καινοτόμο και ήδη έχει δείξει ότι λιγότερο από το 10% των απορριμμάτων καταλήγει στον πράσινο κάδο, γιατί οι ίδιοι κάτοικοι συμμετέχουν και στην ανακύκλωση των συσκευασιών. Για παράδειγμα, ένας πολίτης πετάει μια σακούλα που περιέχει υπολείμματα τροφών και κυρίως ό,τι έχει χρησιμοποιηθεί για την προετοιμασία του φαγητού, αφήνοντας ελάχιστο υπόλειμμα στο τέλος για το πράσινο κάδο π.χ. κόκκαλα. Άρα, συμπεραίνει κάποιος πως  που αν εφαρμοστεί συνολικά τότε θα εξαφανιστεί η ανάγκη για ΧΥΤΑ.

Στη συνέχεια, το απορριμματοφόρο μεταφέρει τα απορρίμματα σε μια μονάδα στο Χαλάνδρι στην οποία γίνεται ξήρανση-τεμαχισμός του προϊόντος, μειώνοντας το βάρος του υλικού. Στο ερώτημα δε αν συμφέρει αυτό, η απάντηση του κ. Λυμπεράτου είναι πως το ενεργειακό περιεχόμενο του προϊόντος είναι διπλάσιο της ενέργειας που χρειάζεται για να παραχθεί, το οποίο δίνει σημαντικό περιθώριο κέρδους.

«Ο στόχος μας είναι να φτιάξουμε ένα προϊόν από το ζυμώσιμο κλάσμα το οποίο έχει χαμηλή υγρασία, μπορεί να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς να πάθει τίποτα, δεν μυρίζει καθόλου, είναι ομογενοποιημένο και επομένως είναι ένα υλικό που μπορεί να αξιοποιηθεί με πολλούς τρόπους», αναφέρει ο καθηγητής του ΕΜΠ.

Σε αυτό το στάδιο ερευνώνται οι εναλλακτικοί τρόποι που  μπορεί να χρησιμοποιηθεί η βιομάζα. Μερικοί από αυτούς είναι η παραγωγή βιοαερίου, ενώ τώρα φτιάχνεται μια πιλοτική εγκατάσταση στο πολυτεχνείο για να παράγεται αρκετή ποσότητα με την οποία θα κινείται το απορριμματοφόρο. Επίσης, μπορούν να παραχθούν πέλλετ καλής ποιότητας για τις ανάγκες της θέρμανσης, ενώ μια τρίτη λύση είναι η βιοαιθανόλη που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν πρόσθετο στην βενζίνη βελτιώνοντας τις αποδόσεις της μηχανής. Ακόμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εναλλακτικό υλικό στην τσιμεντοβιομηχανία και στη δυνατότητα παραγωγής ζωοτροφής, κομπόστ. και ενεργού άνθρακα για τον καθαρισμό υγρών αποβλήτων. 

Πάντως, η εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί μια από τις προτεραιότητες πανευρωπαϊκά. Μάλιστα, πρόσφατα εγκρίθηκε από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο μια δέσμη μέτρων που στοχεύει στα εξής: η ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων να ανέλθει στο 55% το 2025, ενώ μέχρι το 2030 να έχει φτάσει το 65%. Θέτει, ακόμα, ως προτεραιότητα να ανακυκλώνεται το 70% των υλικών συσκευασίας, κατά τη χρήση τους,  έως το 2030. Επιπλέον, θεσμοθετήθηκε  η υποχρέωση των κρατών να μπορούν να στέλνουν στον χώρο υγειονομικής ταφής μόλις το 10% του ποσού των αστικών αποβλήτων. Ένας στόχος που θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολος για ορισμένα κράτη μέλη της Ε.Ε., όπως η Ελλάδα, τα οποία στέλνουν πάνω από το 75% των αστικών αποβλήτων σε ΧΥΤΑ.