Του Λεωνίδα Στεργίου
Το γεγονός ότι το υψηλό δημόσιο χρέος αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη δεν αποτελεί μόνο μία θεωρητική διαπίστωση που την ακολουθούν μακροοικονομικές αναλύσεις. Το υψηλό δημόσιο χρέος δεν επιτρέπει τη χρηματοδότηση ριζικών μεταρρυθμίσεων που είναι απαραίτητες για το μέλλον της οικονομίας. Μία από αυτές τις μεταρρυθμίσεις και μάλιστα κοστοβόρες είναι εκείνη του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος.
Σύμφωνα με μία επισήμανση της Τραπέζης της Ελλάδος, το δημόσιο χρέος θα πρέπει να μειωθεί στο 60% του ΑΕΠ προκειμένου να υπάρχουν περιθώρια χρηματοδότησης των μεταρρυθμίσεων. Για να γίνει αυτό θα πρέπει μέχρι το 2015 ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης να είναι σταθερά στο 5% και το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού να ανέρχεται στο 6,5% του ΑΕΠ. Όλα αυτά σημαίνουν εξοικονόμηση περίπου 120 δισ. ευρώ σε περίπου 8 χρόνια. Δηλαδή απαιτούνται περισσότερα από 15 δισ. ευρώ τον χρόνο. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι πλεονασματικούς προϋπολογισμούς θα δούμε από το 2010 και μετά, τότε η ετήσια εξοικονόμηση θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη.
Συνεπώς, η μείωση του δημοσίου χρέους, το οποίο βρίσκεται άνω του 104% του ΑΕΠ και είναι από τα υψηλότερα στην Ε.Ε., δεν αποτελεί μόνο μία επιτακτική ανάγκη που επισημαίνουν κάθε τόσο διάφοροι οργανισμοί, όπως ο ΟΟΣΑ και η Eurostat.
Είναι θέμα ουσίας, όταν προβλέπεται μάλιστα οι δαπάνες για συντάξεις θα αυξηθούν από 12,4% σε 22,6% του ΑΕΠ το 2050, δηλαδή κατά 10,2 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ ή κατά 21 δισ. ευρώ περίπου. Την ίδια περίοδο η σωρευτική αύξηση των δημοσίων δαπανών για συντάξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 25 εκτιμάται σε μόλις 2,2 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και στη Ζώνη του Ευρώ σε 2,6 εκατοστιαίες μονάδες.
Το πρόβλημα του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού είναι ιδιαίτερα σοβαρό στην Ελλάδα καθώς:
Πρώτον, η επιδείνωση του «δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων» (πληθυσμός ηλικίας άνω των 65 ετών ως ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 15-64 ετών) έως το 2050 στην Ελλάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ύστερα από εκείνη της Ισπανίας.
Δεύτερον, το δημόσιο χρέος της Ελλάδος ως ποσοστό στο ΑΕΠ είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε.
Τρίτον, σε σύγκριση με άλλες χώρες, στις οποίες μάλιστα το πρόβλημα είναι λιγότερο έντονο, η Ελλάδα –παρά τα σημαντικά βήματα και με τον νόμο για το ασφαλιστικό των τραπεζών– έχει καθυστερήσει ως προς την απαιτούμενη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος.
Οι τρόποι αυτοί, σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, αναζητούνται σε συνδυαστικές λύσεις:
— Δημιουργία προϋποθέσεων για διατήρηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης.
— Μείωση της ανεργίας, η οποία επιβαρύνει το ασφαλιστικό.
— Θαρραλέα περικοπή δαπανών στον Δημόσιο Τομέα.
— Αύξηση εσόδων κυρίως από μετοχοποιήσεις - ιδιωτικοποιήσεις και συμμετοχή του Δημοσίου ακόμα και σε μη εισηγμένες επιχειρήσεις.
— Αποτελεσματικότερη αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω φορολογικής μεταρρύθμισης και πάταξης της φοροδιαφυγής.
— Πάταξη της τεράστιας εισφοροδιαφυγής.
Όλα αυτά για να έχουν αποτέλεσμα θα πρέπει να γίνουν γρήγορα και θαρραλέα.
(Καθημερινή, 2/6/07)