Μεγάλες εταιρείες επανασχεδιάζουν έργα προκειμένου να μειώσουν την πολυπλοκότητα και να αξιοποιήσουν καλύτερα την υπάρχουσα υποδομή. Επίσης, διαπραγματεύονται καλύτερους όρους με τους εργολάβους και χρησιμοποιούν νέα τεχνολογία για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα, περιορίζοντας ωστόσο τις θέσεις εργασίας.
Ήδη πολλές πετρελαϊκές εταιρείες τρυπούν σε βάθη που κυμαίνονται από 4.000 έως 7.000 μέτρα. Συνήθως συγκροτούν κοινοπραξίες για να μοιραστούν τον οικονομικό κίνδυνο της έρευνας, αλλά και το όφελος. Αυτό συμβαίνει σήμερα σε διάφορες περιοχές του πλανήτη όπως στον κόλπο του Μεξικού, στο Κονγκό, στην Αγκόλα, στην Ακτή του Ελεφαντοστού, στη Γουινέα, στη Γουιάνα, στη Γαλλική Γουιάνα, στη Βραζιλία, αλλά και σε Κύπρο, Αίγυπτο και Ελλάδα με τα βάθη ύδατος να αρχίζουν στα 2.000 μέτρα, όπως δυτικά της Κρήτης με τις Total και Exxonmobil.
Η γεώτρηση σε βαθιά νερά απαιτεί υψηλές τιμές πετρελαίου ώστε να εξασφαλιστεί η κερδοφορία. Σε κάθε περίπτωση, τον περασμένο μήνα, το κοινοβούλιο της Νορβηγίας ενέκρινε ένα σχέδιο 6 δισ. δολαρίων της Equinor για την ανάπτυξη του πετρελαϊκού πεδίου «Johan Castberg» στην Αρκτική. Λόγω του υψηλού κόστους και των καθυστερήσεων, το έργο ανασχεδιάστηκε, με στόχο να μειωθούν οι δαπάνες κατά το ήμισυ. Μάλιστα, όπως υποστηρίζει η εταιρεία, μπορεί να είναι κερδοφόρο αν οι τιμές μειωθούν στα 35 δολάρια το βαρέλι.
Πάντως, το παγκόσμιο ρεκόρ βάθους ύδατος για μια εξερευνητική γεώτρηση, στα 3.404 μέτρα, κατέχει σήμερα η Total στην Ουρουγουάη. Ωστόσο, για παραγωγική ανάπτυξη κοιτάσματος σε βάθος ύδατος, το ρεκόρ διατηρεί το πρόγραμμα Stone της Shell στον κόλπο του Μεξικού, στα 2.900 μέτρα.
Oι ειδικοί αναλυτές της Bernstein αναμένεται ότι θα λάβουν εφέτος 40 τελικές επενδυτικές αποφάσεις, γεγονός που αποτελεί δείκτη για τη μελλοντική παραγωγή σε έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου το 2018, συμπεριλαμβανομένων και έργων σε βαθιά ύδατα. Το περασμένο έτος, οι σχετικές αποφάσεις ήταν 29 και το 2016 δεν ξεπέρασαν τις 14, πολύ χαμηλότερα δηλαδή από τις 87 που είχαν υπογραφεί το 2012, όπως αναφέρουν οι Financial Times.
Η βιομηχανία πετρελαίου πιστεύει ότι μπορεί να εντοπίσει εμπορεύσιμους όγκους αερίου σε μεγάλα βάθη και να τους παράγει επικερδώς. Μάλιστα, σήμερα θεωρείται πιθανό να βρεθεί και αργό σε ύδατα βαθύτερα από 3.000 μέτρα. Οι ισολογισμοί των μεγάλων επιχειρήσεων που εργάζονται σε βαθιά νερά βελτιώνονται, γι 'αυτό και εγκρίνονται τα νέα έργα.
Εκτός από τον Κόλπο του Μεξικού και τη Βραζιλία, η BP βλέπει επίσης μεγάλες ευκαιρίες στη Μαυριτανία και τη Σενεγάλη. Προσοδοφόροι για τις εταιρείες θεωρούνται επίσης στόχοι στην καναδική Νέα Σκωτία, στη Νότια Αφρική και στη Ναμίμπια.
Η εξερεύνηση σε βαθιά νερά σήμερα δεν είναι απαραιτήτως εξαιρετικά ακριβή. Προγράμματα που στοχεύουν σε βάθος 1.500 μέτρων θα μπορούσαν πλέον να αναπτυχθούν με κόστος μεταξύ 27 και 17 δολάρια ανά βαρέλι ισοδύναμου πετρελαίου. Στα 4.000 μέτρα εκτιμάται ότι πιθανώς οι δαπάνες θα αυξάνονταν κατά περίπου 25%, δηλαδή 4 με 5 δολάρια ανά βαρέλι.