Της Κάκιας Παπαδοπούλου
Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας απελευθερώνεται θεωρητικά τουλάχιστον την 1η Ιουλίου. Η Ελληνική κυβέρνηση και η ΔΕΗ καλούνται να αντιμετωπίσουν μια νέα σειρά δεδομένων που σίγουρα θα θίξουν συμφέροντα και κεκτημένα.
Πρόσφατα δημοσιεύματα κάνουν λόγο για εκπόνηση σχεδίων που προβλέπουν μερική ιδιωτικοποίηση κλάδων της ΔΕΗ όπως αυτός της εμπορίας κατά 30%.
Μια τέτοια εξέλιξη όχι μόνο θα ανακουφίσει αρκετά τη ΔΕΗ, η οποία οικονομικά παραπαίει τα τελευταία χρόνια αλλά και θα ανοίξει το δρόμο για μια σοβαρά απελευθερωμένη αγορά ενέργειας.
Η μέχρι τώρα εμπειρία όμως δείχνει ότι το προφανές δεν ισχύει για τη επιχείρηση ηλεκτρισμού.
Ο κλάδος εμπορίας και προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος κατέγραψε ζημιές της τάξης του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ μόνο το 2006, γιατί απλά η ΔΕΗ πουλούσε ρεύμα στους καταναλωτές πολύ φθηνότερα απ΄όσο αγόραζε η ίδια από την ημερήσια αγορά. Κάποιοι χονδρέμποροι ηλεκτρισμού, όμως έχουν διαμαρτυρηθεί κατ’ επανάληψη ότι η ΔΕΗ διαμόρφωνε τις τιμές η ίδια σε επίπεδα που να είναι απαγορευτικά γι’ αυτούς πληρώνοντας βέβαια και η ίδια το κόστος. Στην εμπορία η ΔΕΗ πουλάει ενέργεια ως παραγωγός και εισαγωγέας και αγοράζει ως προμηθευτής στην οριακή τιμή του συστήματος.
Μήπως τελικά η έννοια απελευθερωμένη αγορά ενέργειας ενοχλεί και τη ΔΕΗ ή καλύτερα τα συνδικαλιστικά στελέχη της επιχείρησης αλλά και την πολιτική ηγεσία η οποία θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει το κόστος σε περίπτωση σύγκρουσης μαζί τους.
Γιατί ως γνωστόν δεν μπορεί σε μια απελευθερωμένη αγορά ενέργειας οι τιμές του ηλεκτρισμού που πληρώνει ο καταναλωτής αλλά και της παραγωγής να ορίζονται από το κράτος και όχι μέσα από τους κανόνες προσφοράς και ζήτησης όπως λ.χ. συμβαίνει στην αγορά πετρελαιοειδών
Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει σημαντικό έλλειμμα ηλεκτρικής ενέργειας. Και αν μέχρι σήμερα οι φθηνές εισαγωγές από τα Βαλκάνια και κυρίως από τη Βουλγαρία «κουκούλωναν» το πρόβλημα, το κλείσιμο του πυρηνικού σταθμού στο Κοζλοντούι στην αρχή της χρονιάς ανέδειξε τις ελλείψεις και την αδυναμία της ΔΕΗ πολύ περισσότερο.
Ακόμα και οι επικείμενες επενδύσεις από ενεργειακές ντόπιες και ξένες εταιρείες να στέλνουν ελπιδοφόρα μηνύματα ότι η αγορά τελικά οδεύει προς την απελευθέρωση της, το ερώτημα είναι πόσο γρήγορα θα γίνουν αυτές οι επενδύσεις γιατί το σημερινό σύστημα με το ελεγχόμενο τιμολογιακό καθεστώς δε αποτελεί κίνητρο για μια επιχείρηση να δεσμεύσει τα χρήματα της και να περιμένει να ωριμάσουν οι συνθήκες της αγοράς, άγνωστο πότε.
Η νυν διοίκηση της ΔΕΗ όλα αυτά τα γνωρίζει και ετοιμάζεται η ίδια να κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για ιδιωτικοποιήσεις σε επιμέρους κλάδους. Η μεγάλη ενεργειακή ζήτηση δεν κάνει τίποτα άλλο από το να επιβαρύνει τα οικονομικά της εταιρείας. Μια πραγματικά απελευθερωμένη αγορά ενέργειας συμφέρει πρώτα την ίδια την επιχείρηση.
Το θέμα είναι εάν η κυβέρνηση είναι πρόθυμη να αντιμετωπίσει το πολιτικό κόστος μιας πλήρους απελευθερωμένης αγοράς έγκαιρα και σωστά.