Μια ισχυρή και σπάνια καταιγίδα αναμένεται να πλήξει την Ανατολική Μεσόγειο το Σαββατοκύριακο. Η υβριδική καταιγίδα, με το χαρακτηριστικό όνομα "Medicane" (από το Mediterranean και το hurricane), έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με τους κυκλώνες και τους τυφώνες. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2011, κάθε χρόνο συμβαίνουν το πολύ μέχρι δύο Medicanes. Αυτές οι ισχυρές καταιγίδες σημειώνονται, συνήθως, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, όταν η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στη Μεσόγειο είναι αρκετά υψηλή, αν και μπορούν, θεωρητικά, να ξεσπάσουν οποιαδήποτε χρονική περίοδο

Η καταιγίδα προκάλεσε, ήδη, πλημμύρες στην Τυνησία και στη Λιβύη, τις τελευταίες ημέρες, προτού μετακινηθεί βόρεια, πάνω από τη Μεσόγειο με κατεύθυνση προς την Ευρώπη.

Πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, η καταιγίδα είναι πιθανό να αποκτήσει περισσότερα τροπικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με τους κυκλώνες, όπως θυελλώδεις ανέμους, ακόμα και ένα «μάτι» στο κέντρο της.

Το σύστημα αναμένεται να μετακινηθεί με αργό ρυθμό πάνω από την Κρήτη και τη νότια Ελλάδα, το Σάββατο, πριν ενισχυθεί η ταχύτητά του και κατευθυνθεί προς τη δυτική Τουρκία, την Κυριακή.

Περιοχές της Ελλάδας και της Τουρκίας θα πληγούν με ισχυρές βροχές και πολύ ισχυρούς ανέμους.

Στην Κρήτη και σε άλλα νότια νησιά της Ελλάδας μπορεί να πέσουν βροχές έως και 100-150 χιλιοστόμετρα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλημμύρες. Πόλεις όπως η Σμύρνη στην Τουρκία, και η Καλαμάτα στην Ελλάδα μπορεί να δουν βροχές 50-60 χιλιοστομέτρων.

Ευτυχώς, ο Medicane το πιθανότερο είναι να απορροφηθεί στο ανώτερο ρεύμα του ανέμου της τροπόσφαιρας και δεν θα παρατείνει την παρουσία του πάνω από τη νοτιοανατολική Ευρώπη, περιορίζοντας την έκταση των πλημμυρών από την καταιγίδα.

Πρόσφατα μεγάλα συστήματα, όπως οι κυκλώνες Χάρβει και Φλόρενς, προκάλεσαν καταστροφικές πλημμύρες λόγω της βραδείας κίνησής τους.

Είναι, όμως, οι Medicanes, πραγματικοί κυκλώνες; Οι Medicanes έχουν πολλά κοινά με τις τροπικές καταιγίδες, με ισχυρούς ανέμους που κινούνται γύρω από έναν πυρήνα και καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις. Το 2014, ο Medicane Qendresa έπληξε τη Μάλτα με ανέμους που έφθαναν έως και τα 70 μίλια την ώρα και ριπές έως και 95 χιλιόμετρα την ώρα. Ωστόσο τα νερά της Μεσογείου δεν είναι τόσο εκτεταμένα ούτε τόσο θερμά ώστε να διατηρήσουν την ισχύ που απαιτείται προκειμένου να αποκληθούν οι καταιγίδες αυτές, κανονικοί κυκλώνες. 

Όπως και οι συμβατικοί κυκλώνες, οι μεσογειακοί κυκλώνες αναπτύσσονται πάνω από ζεστά νερά. Ενώ στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό οι κυκλώνες και οι τυφώνες απαιτούν θερμοκρασίες γύρω στους 80 βαθμούς Φαρενάιτ, ή 26,667 βαθμούς Κελσίου, για να αναπτυχθούν, οι μεσογειακοί κυκλώνες μπορούν να αναπτυχθούν και σε θερμοκρασίες έως 57 βαθμούς (13,889 βαθμούς Κελσίου). Ο σχηματισμός τους εξαρτάται από τον κρύο αέρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.

Οι κυκλώνες αναπτύσσονται γύρω από έναν θερμό πυρήνα και κινούνται από ανατολικά προς δυτικά, λέει ο Κουσνίρ, ενώ οι Medicanes έχουν έναν κρύο πυρήνα και κινούνται από δυτικά προς ανατολικά. Ξεκινούν σαν κανονικές καταιγίδες όπως αυτές στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ, μόνο που είναι μικρότερες και λιγότερο έντονες. Ωστόσο μερικές φορές οι καταιγίδες αρχίζουν να προκαλούν ζέστη και υγρασία πάνω από τη Μεσόγειο, μετατρέποντας τες θερμοδυναμικά σε ενέργεια, ακριβώς όπως οι κυκλώνες.  Ενισχυμένες από δυτικούς ανέμους από ψηλά οι καταιγίδες αυτές κινούνται ανατολικά.

Το δυτικό τμήμα της Μεσογείου, μεταξύ Ισπανίας και Σαρδηνίας, είναι ένα από τα δύο θερμά σημεία για τον σχηματισμό του Medicane. Η άλλη είναι το Ιόνιο, στη δυτική Ελλάδα.

Αν και οι μεσογειακοί τυφώνες φαίνεται ότι θα παραμείνουν σπάνιο φαινόμενο, η άνοδος της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας αναμένεται να φέρει ισχυρότερους μεσογειακούς κυκλώνες στο μέλλον με ενδεχόμενο να τους μετατρέψει, δυνητικά, σε πλήρης έντασης κυκλώνες.

(πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ)