Καλά νέα για το Κρεμλίνο: στο εξής δεν θα χρειάζεται να καταβάλει τόσο σκληρές προσπάθειες για να δικαιολογήσει την καταστροφή της Yukos, ούτε να υπεραμυνθεί των κυνηγετικών ενστίκτων της Gazprom. Βρίσκει αιφνίδια υποστήριξη στο πρόσωπο μεγάλων ξένων εταιρειών. Στις 24 Ιουνίου, η λογιστική εταιρεία PricewaterhouseCoopers (PWC) ανακοίνωσε ότι απέσυρε λογιστικές εκθέσεις μιας δεκαετίας για τη χρεοκοπημένη πλέον Yukos, υπονομεύοντας έτσι με τον τρόπο της μια εταιρεία που το Κρεμλίνο πολύ θα ήθελε να χαρακτηρίσει ως ρωσική Enron.
Και πρόσφατα, η ΒΡ συμφώνησε να βοηθήσει την κρατική Gazprom στην προσπάθειά της να επεκταθεί στο εξωτερικό, παρά τη μακρόχρονη έριδά τους. Η διαδικασία, σύμφωνα με τη ρωσική εταίρο της ΒΡ, υπήρξε «πολύ εκπαιδευτική». Η ΤΝΚ-ΒΡ, κοινοπραξία της ΒΡ στη Ρωσία, είχε υπό τον έλεγχό της πλειοψηφικό μερίδιο στο κοίτασμα φυσικού αερίου Κοβίκτα, δεν μπορούσε όμως να καλύψει τις ποσοστώσεις παραγωγής που προέβλεπε η άδειά της, κυρίως γιατί η Gazprom αρνούνταν να αναπτύξει αγωγό εξαγωγής του αερίου. Η ΤΝΚ-ΒΡ κινδύνευσε να χάσει όχι μόνο την άδεια, αλλά και την επένδυσή της. Αιφνιδίως, όμως, αντί να περιμένει ανάκληση της άδειας της ΤΝΚ-ΒΡ, η Gazprom συμφώνησε να αγοράσει το μερίδιό της αντί 800 εκ. δολαρίων (λιγότερο από το ένα τρίτο της πραγματικής αξίας του, υποστηρίζουν κάποιοι αναλυτές).
Επιπλέον, η Gazprom εκχώρησε στην ΤΝΚ-ΒΡ δικαίωμα επαναγοράς του 25% του κοιτάσματος σε τιμή αγοράς, μόνο όμως αν η ΒΡ εκπληρώσει το δικό της σκέλος της συμφωνίας. Ο λόγος αυτής της «γενναιοδωρίας» είναι η συμφωνία της ΒΡ να σχηματίσει στρατηγική συμμαχία και να ανταλλάξει περιουσιακά στοιχεία με την Gazprom. Με τον τρόπο αυτό ο ρωσικός κολοσσός θα μπορούσε να αποκτήσει πρόσβαση σε χώρες όπου δεν απολαμβάνει συμπάθειας. «Το Κρεμλίνο δοκίμασε την απευθείας προσέγγιση των ευρωπαϊκών αγορών, η οποία όμως δεν ευδοκίμησε. Σήμερα διαθέτει ισχυρούς τοπικούς εταίρους, οι οποίοι θα αναλάβουν τα υπόλοιπα», υποστηρίζουν οι αναλυτές. Η σύναψη συμφωνιών με ιδιότροπες κυβερνήσεις είναι μέρος του παιχνιδιού για τις πετρελαϊκές εταιρείες. Όμως, η απόσυρση ενός λογιστικού ελέγχου, πόσω μάλλον ελέγχων μιας δεκαετίας, είναι κάτι σπάνιο. Όπως και κάθε άλλος με διασυνδέσεις με τη Υukos, έτσι και η PWC είχε δεχθεί σφοδρότατες πιέσεις. Το Κρεμλίνο θεώρησε δυσάρεστη την αποτυχία της PWC να ανακαλύψει ατασθαλίες στα βιβλία της Υukos. Οι αρχές ερεύνησαν τα γραφεία της και την κατηγόρησαν για φοροδιαφυγή και σύμπραξη με την πρώην διοίκηση της Yukos με στόχο την απόκρυψη κερδών. Η εταιρεία κινδύνεψε να απωλέσει την άδειά της, άρχισε μάλιστα να χάνει περιζήτητες συμφωνίες.
«Η υπόθεση αυτή θέτει εν αμφιβόλω τον βασικό ρόλο του λογιστή, ο οποίος αντιπροσωπεύει ένα στοιχείο-κλειδί στην ανάπτυξη μιας φυσιολογικής οικονομίας», τόνιζε χαρακτηριστικά μόλις πριν από έξι μήνες στέλεχος της εταιρείας, το οποίο σήμερα επιμένει πως η PWC άλλαξε γνώμη όχι μόνο λόγω των απειλών, αλλά υπό το φως νέων πληροφοριών -έστω και αν δεν αποκαλύπτει ποιες είναι αυτές οι πληροφορίες, μόνο πως προέρχονται από τις ρωσικές εισαγγελικές αρχές, οι οποίες χαιρέτισαν την απόφαση της PWC.
Η αλλαγή στάσης της PWC είναι μάλλον απίθανο να τη βλάψει σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του κόσμου, ακριβώς χάρις στη δομή που διατηρεί: στελέχη της υποστηρίζουν ότι η απόφαση απόσυρσης των λογιστικών ελέγχων ανήκε στη ρωσική εταιρεία και ήταν απολύτως ορθή βάσει των νέων πληροφοριών. Η όποια αντίφαση κρίνεται πως θα θεωρηθεί από τους έξω ως ατυχές συμβάν. Το πιθανότερο θύμα προφανώς θα είναι η φυσιολογική οικονομία για την οποία έκανε λόγο το στέλεχος της PWC.
(The Economist)