Του Κ.Ν. Σταμπολή
Έχοντας κρατηθεί κοντά στο επίπεδο των 70 δολαρίων το βαρέλι για όλο τον περασμένο μήνα, η τιμή του αργού ξέφυγε κατακόρυφα προς τα πάνω τις τελευταίες ημέρες έχοντας προσθέσει 4.2 δολάρια μέσα σε μια μόνο εβδομάδα. Πιο συγκεκριμένα, την περασμένη Παρασκευή στην διεθνή αγορά εμπορευμάτων του Λονδίνου, ICE, η τιμή του αργού ποικιλίας Brent, για παραδώσεις Αυγούστου, έκλεισε στα 76.01 το βαρέλι έχοντας πλησιάσει επικίνδυνα το ρεκόρ των 78.65 δολ./βαρέλι που σημειώθηκε πέρυσι τον Αύγουστο.
Η διαμόρφωση της τιμής του αργού στο επίπεδο των 70 δολ./βαρέλι για τους καλοκαιρινούς μήνες ήτο λίγο πολύ αναμενόμενη αφού παραδοσιακά η ζήτηση αυξάνει σε όλο το βόρειο ημισφαίριο και κυρίως στις ΗΠΑ όπου έχει προχωρήσει για καλά το US Driving Season. Αυτό που δεν ήτο προβλέψιμο ήτο η απότομη αύξηση άνω των 75 δολ./βαρέλι μέσα σε λίγες μόνο ημέρες, κάτι που δικαιολογείται κυρίως από την επανεμφάνιση γεωπολιτικών κινδύνων. Και δυστυχώς αυτοί δεν είναι ένας ή δύο αφού πέραν των μονίμων σχεδόν προβλημάτων στην Νιγηρία, όπου λόγω της έκρυθμης κατάστασης στο Δέλτα του Νίγηρα, σαν αποτέλεσμα της δράσης ενόπλων συμμοριών, η παραγωγή της χώρας έχει μειωθεί κατά 25%, νέοι κίνδυνοι λόγω της αυξανόμενης τρομοκρατικής δράσης της Αλ Κάιντα απειλούν με αποσταθεροποίηση πετρελαιοπαραγωγικές χώρες και κατά συνέπεια την διακοπή της ομαλής τροφοδοσίας προς τις δυτικές αγορές.
Όπως εξηγούν οι traders του Λονδίνου η αύξηση της τιμής δεν οφείλεται αποκλειστικά στην προεξόφληση γεωπολιτικών κινδύνων αλλά έχει σχέση και με την σταθερή υψηλή ζήτηση αργού και προϊόντων παγκοσμίως τους τελευταίους μήνες. Η ζήτηση αυτή, η οποία τείνει να διαμορφωθεί πλέον στα 86.0 εκατ. βαρέλια/ημέρα φαίνεται ότι διαμορφώνεται σε αρκετά υψηλότερο επίπεδο απ’ ότι είχε αρχικά προβλεφθεί από τον ΙΕΑ, σε σχέση με πέρυσι αυξημένη κατά 1.5 με 1.7 εκατ. βαρέλια την ημέρα για το 2007, ή + 2.0% σε σύγκριση με το 2006. Δηλαδή αρκετά υψηλότερα από τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις για την πορεία της διεθνούς αγοράς για εφέτος που είχαν διατυπωθεί από διάφορους διεθνείς οργανισμούς και think tanks στις αρχές του έτους. Έτσι η συνολική παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου για το 2007 αναμένεται να διαμορφωθεί στα 86.13 εκατ. βαρέλια την ημέρα (σε σύγκριση με 84.3 εκατ. το 2006) και με πρόβλεψη για 88.27 εκατ. το 2008.
Η υψηλή ζήτηση πετρελαίου κατά το Α΄εξάμηνο το έτους, η οποία προβλέπεται να συνεχισθεί και για το υπόλοιπο του 2007, υποκινείται κυρίως από τους υψηλούς ρυθμούς της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης που τρέχει με 4.5% ετησίως. Έχει υπολογισθεί από τον ΙΕΑ ότι ακόμα και εάν αυτοί οι ρυθμοί μειωθούν στο 3.2% αυτό δεν θα έχει κάποια δραματική επίδραση στην πετρελαϊκή ζήτηση η αύξηση της οποίας από 2.2% κατ’ έτος θα μειωθεί στο 1.7%.
Η υψηλή παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα πρέπει ασφαλώς να εξετασθεί σε συνάρτηση με την παγκόσμια προσφορά η οποία, σύμφωνα με τελευταία στοιχεία από τις πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές δεν φαίνεται να μπορεί ν’ αυξηθεί εντυπωσιακά κατά τα επόμενα έτη ικανά για να καλύψει την υψηλή ζήτηση. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) που εδρεύει στο Παρίσι, υπολογίζει ότι χωρίς κάποιες νέες αλλαγές στις ποσοστώσεις των διαφόρων χωρών μελών του, η παραγωγή του OPEC θ’ αυξηθεί κατά 4.0 εκατ. βαρέλια την ημέρα μέχρι το 2012 και η εκτός OPEC παραγωγή κατά 2.6 εκατ. βαρέλια. Ο ΙΕΑ ομιλεί πλέον για μια επερχόμενη συρρίκνωση της παραγωγής αφού η αναμενόμενη ζήτηση θα τείνει να διαμορφωθεί κοντά στα 96.0 εκατ. βαρέλια την ημέρα το 2012 ενώ η παραγωγή είναι ζήτημα εάν θ’ αγγίξει τα 92.0 εκατ. βαρέλια. Αυτή η προβλεπόμενη διαφορά παρουσιάζει ανάγλυφα μια πιθανή επερχόμενη κατάρρευση της αγοράς που εάν συμβεί αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε ακόμα πιο υψηλές τιμές μέσα στα επόμενα χρόνια.
Η προοπτική για το αργό να φθάσει και να ξεπεράσει τα 80 δολάρια / βαρέλι στις διεθνείς αγορές πριν το τέλος του καλοκαιριού είναι πλέον ορατή με ότι αυτό συνεπάγεται για τους καταναλωτές. Εάν σήμερα η αμόλυβδη πωλείται λίγο πάνω του 1 ευρώ το λίτρο στα περισσότερα σημεία της χώρας και αυτό μας φαίνεται ακριβό είναι καλύτερα να προετοιμασθούμε για 1.2 ευρώ ή και 1.3 ευρώ το λίτρο. Το πετρέλαιο, η τιμή του οποίου καθορίζεται ελεύθερα στις διεθνείς αγορές και άρα αντανακλά τις σχέσεις προσφοράς-ζήτησης και ζήτησης-κέρδους, είναι μια περιορισμένη ανά πάσα στιγμή σε όγκο (αναλόγως προς την ζήτηση) προσφερόμενη πρώτη ύλη. Καθώς βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων του πλανήτη και άρα η ζήτηση για προϊόντα πετρελαίου οι τιμές θα εξακολουθούν να αυξάνονται. Μόνο έτσι θα διασφαλίζονται τα απαραίτητα κεφάλαια για επιπλέον έρευνα και ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων. Τα οποία και είναι απαραίτητα για την εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων πετρελαίου και όχι μόνο. Το ακριβό πετρέλαιο είναι η απαραίτητη και αναγκαία συνθήκη για την μετάβαση μας στην μεταπετρελαϊκή εποχή.