Του Κ. Κόλμερ
Δεν πρόλαβε η χρηματαγορά να πανηγυρίσει τις πέντε χιλιάδες μονάδες του Χρηματιστηριακού δείκτου και η Νέα Δημοκρατία... την επιτυχή «πασαρέλα» του συνεδρίου της (κατά τον... κ. Άρη Σπηλιωτόπουλον) και η Ελληνική οικονομία υπέστη νέον πλήγμα.
Αυτή την φορά από την υπερτίμησι του ευρώ στο 1,387 δολλάρια (τιμή αγοράς στα ανταλλακτήρια την 9.7.07) και από ανατίμησι του αργού πετρελαίου, στα υψηλότερα από 11μήνου επίπεδα, των 78,4 δολάρια το βαρέλι, με προοπτική να υπερβή συντόμως και τα 80 δολάρια.
Η διεθνής αγορά υγρών καυσίμων είναι λίαν τεταμένη. Η προσφορά είναι στενή, εξαιτίας της ελλείψεως διϋλιστικής ικανότητος και της υψηλής ζητήσεως βενζίνης, λόγω θερινών μετακινήσεων και αυξημένων εξαγωγών. Μάλιστα, οι συνήθεις εκπτώσεις που παρείχε ο ΟΠΕΚ στα διεθνή διϋλιστήρια έχουν περιορισθή -αν όχι εξαφανισθή- ενώ το «λεπτό» Νιγηριανό πετρέλαιον άρχισε να πωλείται διεθνώς με «καπέλο».
Το νέο στοιχείο κρίσεως είναι ότι οι λεγόμενες «διαφορές» τιμών (differentials) του αργού περιορίζονται ραγδαίως. Το Ιρανικό πετρέλαιο πωλείται με έκπτωσι 2,60 δολάρια το βαρέλι από 3,4 $/β προηγουμένως και το Σαουδικόν από 6 στα 3,2 $/β. Τα επίπεδα αυτά εκπτώσεων είναι τα χαμηλότερα απ' το 2004. Το Νιγηριανό πετρέλαιο, που επιτυγχάνει καλυτέραν απόδοσι προϊόντων (βενζίνες και ντήζελ), πωλείται με υπερτίμησι 2,6 δολάρια, από 1,5 $ πέρυσι. Συντόμως ακολουθεί το Λυβικό και Ρωσικό πετρέλαιο, με το οποίον εφοδιάζεται και η χώρα μας.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενεργείας υποστηρίζει ότι ο κόσμος θ' αντιμετωπίσει την προσεχή 5ετία, συρρίκνωσι της παγκοσμίου παραγωγής πετρελαίου, που θα ωθήσει τις τιμές του αργού εις νέα ύψη και μεγαλυτέρα εξάρτησιν από τις πετρελαιοεξαγωγικές χώρες του ΟΠΕΚ. Η καταχρεωμένη χώρα μας, που εξαρτά την κατανάλωσι πετρελαίου από εισαγωγές και το ενεργειακό της ισοζύγιο κατά 60% από ξένους υδρογονάνθρακες (αργό και φυσικό αέριον) αντιμετωπίζει ήδη κύμα ανατιμήσεων, εξαιτίας της ανόδου των τιμών των καυσίμων. Το υποφλέγον πρόβλημα στο ισοζύγιον εξωτερικών συναλλαγών, εκ του «πετρελαϊκού λογαριασμού», ο οποίος καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου με δανεικά, δεν αφήνει πολλά περιθώρια χειρισμών, καθώς η χώρα είναι προσδεδεμένη στον «ζουρλομανδία» του ευρώ...
Η υπερτίμησι του ευρώ έναντι του δολαρίου, εις νέα επίπεδα ρεκόρ των 1,374 $, «διευκολύνει» ελαφρώς τα πράγματα, καθώς αντισταθμίζει κάπως τις ανατιμήσεις του δολαρικώς αποτιμωμένου πετρελαίου αλλά δημιουργεί παρενέργειες στις εξαγωγές Ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών (τουρισμός) που κατευθύνονται στην «ζώνη» του δολαρίου. Το εμπορικόν έλλειμμα συνεχώς διογκούται.
Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου από πέρυσι είναι σχεδόν διπλασία της υπερτιμήσεως του ευρώ εφέτος, οπότε η δυσμενής επίπτωσι στο κόστος της εγχωρίου παραγωγής και στο εθνικό εισόδημα θα είναι αισθητή και καθώς υπάρχει υπερευστότης στο τραπεζικό σύστημα, θα περάσει στις τιμές καταναλωτού. Οι κλάδοι που θα επηρεασθούν σοβαρά είναι των μεταφορών (ακτοπλοΐα, αεροπορικά ναύλα, κόμιστρα ταξί κ.λπ.) και η μεταλλουργία, τσιμεντοβιομηχανία, τα πλαστικά και οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις. Οι βιομηχανίες τροφίμων αναμένεται ν' ανεβάσουν τις τιμές των εξαιτίας της μεγάλης ανόδου των βασικών πρώτων υλών (σιτηρά, σόγια, ζάχαρη κ.λπ.). Αντίθετα, ευνοούνται, απ' την ανατίμησι του πετρελαίου, τα διϋλιστήρια, οι εφοπλιστικές εταιρείες και οι επιχειρήσεις εναλλακτικών μορφών ενεργείας. Οι τράπεζες παρουσιάζουν εντεινόμενο πρόβλημα από την ανερχομένη αναλογία των μη εξυπηρετουμένων δανείων.
Εάν το πετρέλαιο συνεχίσει ν' ανατιμάται εξαιτίας της σοβαράς διαταραχής μεταξύ παραγωγής (+1% ετησίως) και καταναλώσεως (+2% ετησίως, λόγω Κίνας, Ινδίας) θα συνεπιφέρει όχι μόνο ραγδαίες ανατιμήσεις αλλά και μεταφορά πολιτικής ισχύος από τις καταναλώτριες χώρες (Ευρώπη, Αμερική) στις πετρελαιοπαραγωγές του ΟΠΕΚ αλλά και στην Ρωσία και στην Ασία. Η παραγωγή πετρελαίου της Βρετανίας και του Μεξικού ήδη έχει υπερβή το ανώτατο σημείον της και φθίνει ταχέως.
Η παραγωγή των χωρών του ΟΠΕΚ αναμένεται ν' αυξηθή από 31,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως σήμερον στα 36,2 το 2012 αλλά η εξέλιξι αυτή θα μειώσει την σχολάζουσα δυναμικότητα από 2,9% της παγκοσμίου ζητήσεως στο 1,6% αντιστοίχως, που με την σειρά της θα επιδράσει ανατιμητικώς στην αγορά, λόγω προεξοφλήσεως του μέλλοντος από τα κερδοσκοπικά «φάντς».
Αργά ή γρήγορα, το πετρέλαιον θα πωλείται και σε ευρώ. Είναι όμως αμφίβολο εάν η ανατίμησι του ευρώ θα συνεχισθή έναντι νομισμάτων όπως το δολάριον και το γιεν, οι ισοτιμίες των οποίων σήμερα δοκιμάζονται. Οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία θα ξεφύγουν από την εξάρτησί των από τα υγρά καύσιμα. Η μόνη εναλλακτική λύσις έναντι της πετρελαϊκής εξάρτησης είναι πρός το παρόν μόνον η πυρηνική ενέργεια και οι εναλλακτικές μορφές της (ηλιακή, αιολική, γεωθερμική κ.λπ.). Αργότερα το υδρογόνον.
Εις αυτές τις μορφές ενεργείας, η χώρα μας βραδυπορεί απαισίως από ατολμία της πολιτικής ηγεσίας, ενώ αντίθετα η Αμερική και η Ιαπωνία προχωρούν ταχέως στην πυρηνική ενέργεια και στην υδρογονική οικονομία, που αποτελεί και το μέλλον.
-Πόσον θ' ανατιμηθή το πετρέλαιον προσεχώς;
Ένας απλούς κανών προβλέψεως που διαβάσαμε στους προχθεσινούς «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», είναι η πρόσθεσι ενός μηδενικού στο τελευταίο δεκαδικό ψηφίο του έτους: Το 2002 ήταν 20 $/β, το 2003 τα 30, 2004 τα 40, το 2005 τα 50, το 2006 τα 60 και εφέτος τα 70 δολάρια το βαρέλι.
-Όπερ σημαίνει, διά το 2010, τα... 100 $/β; Ίσως!
(Το Παρόν, 15/7/07)