Σε μια επιστολή τους προς τους Financial Times (FT), οι επενδυτές υπό την καθοδήγηση της Ομάδας Θεσμικών Επενδυτών για την Αλλαγή του Κλίματος (Institutional Investors Group on Climate Change) και μελών του οργανισμού Climate Action 100+ έχουν ζητήσει από τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να ορίσουν χρονοδιαγράμματα για την εξάλειψη της χρήσης άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή στην ΕΕ και στις βιομηχανικές χώρες.
Επίσης, απαίτησαν εταιρείες, όπως η Centrica και η National Grid του Ηνωμένου Βασιλείου, η EDF της Γαλλίας, η Iberdrola της Ισπανίας και η RWE της Γερμανίας, να θέσουν στόχους για την επίτευξη της Συμφωνίας του Παρισιού, που υπογράφτηκε το 2015, για τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2οC σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Όπως σημειώνει το δημοσίευμα των FT, ο κόσμος έχει ήδη θερμανθεί κατά περίπου 1οC, κυρίως λόγω εκπομπών από την καύση ορυκτών καυσίμων. Η πίεση των επενδυτών αυξάνεται συνεχώς στον τομέα της ενέργειας - από τις ομάδες πετρελαίου και φυσικού αερίου μέχρι τις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας - για να αναλάβουν την ευθύνη για τη συμβολή τους στην κλιματική αλλαγή.
Ως γνωστόν, ο άνθρακας βρίσκεται στο επίκεντρο του παγκόσμιου διαλόγου για την ενεργειακή και κλιματική πολιτική. «Η απανθρακοποίηση του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ο οποίος αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εκπομπών, θα καθορίσει την επιτυχία ή την αποτυχία της μετάβασης σε χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, καθώς είναι θεμελιώδους σημασίας και για την απανθρακοποίηση της θέρμανσης, των μεταφορών και της βιομηχανίας», αναφέρει χαρακτηριστικά η επιστολή.
"Απαιτούμε εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτροπαραγωγών, των λειτουργών δικτύων και των λειτουργών διανομής, να σχεδιάσουν το μέλλον τους σε μια οικονομία μηδενικού άνθρακα", προσθέτει.
Οι επενδυτές ανησυχούν όχι μόνο ότι οι δραστηριότητες αυτών των εταιρειών επιφέρουν ταχύτερα την κλιματική αλλαγή, αλλά ότι τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν και λειτουργούν από μεγάλες ενεργειακές εταιρείες θα μπορούσαν να είναι αντιοικονομικά εάν οι κυβερνήσεις επιδιώξουν τους στόχους του Παρισιού.
Οι επενδυτές ανησυχούν, επίσης, για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων καιρικών συνθηκών, όπως οι πλημμύρες, για άλλα τμήματα των χαρτοφυλακίων τους και θα μπορούσαν να έχουν «δυνητικά καταστροφικές» συνέπειες για τις παγκόσμιες αγορές.
Λίγες ημέρες μετά την συμφωνία στο Κατοβίτσε της Πολωνίας σχετικά με τους κανόνες εφαρμογής της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, η επιστολή ανέφερε ότι η επιτυχία στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι «ζωτικής σημασίας για όσους έχουν ευθύνη για τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις άλλων ανθρώπων».
Οι μεγάλοι επενδυτές έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους τους τελευταίους μήνες, υποστηριζόμενοι από την πεποίθηση ότι οι θεσμικοί φορείς κατέχουν τη μεγαλύτερη δύναμη, ώστε να πιέσουν τις εταιρείες να αλλάξουν την πολιτική τους.
Οι υπογράφοντες της επιστολής περιλαμβάνουν 95 επενδυτές που αντιπροσωπεύουν περιουσιακά στοιχεία αξίας $11,5 τρις. Της εκστρατείας εναντίον του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας ηγήθηκε το IIGCC, το ευρωπαϊκό φόρουμ για τη συνεργασία των επενδυτών για την κλιματική αλλαγή.
Υποστηρίζεται, επίσης, από ορισμένα μέλη του συνασπισμού επενδυτών Climate Action 100+, ο οποίος καλεί τους μεγαλύτερους παραγωγούς εκπομπών στον κόσμο να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να ενισχύσουν την εποπτεία των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα.
Οι υπογράφοντες περιλαμβάνουν την Calpers (το σύστημα συνταξιοδότησης των δημόσιων υπαλλήλων της Πολιτείας της Καλιφόρνια), η οποία εποπτεύει περιουσιακά στοιχεία αξίας $344 δισ., και την Calstrs (το σύστημα συνταξιοδότησης των καθηγητών της Πολιτείας της Καλιφόρνια, ύψους $220 δισ.), καθώς και την Standard Life Aberdeen και Fidelity International.
Η επιστολή απεστάλη, επιπλέον, στην Eurelectric, η οποία αντιπροσωπεύει την ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας, και στην αρμόδια επιτροπή για την απεξάρτηση της Γερμανίας από την χρήση άνθρακα.
Όπως αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), αξίζει να αναφερθεί ότι υπουργοί και υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι από την Κίνα, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ινδονησία, το Μεξικό, το Μαρόκο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συμφώνησαν το 2017 να συνεργαστούν για τη συγκρότηση ενός Συνασπισμού για τη Ενεργειακή Μετάβαση (Energy Transition Coalition) για την επιτάχυνση της μετάβασης σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον. Ο συνασπισμός συγκεντρώνει χώρες που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη μακροπρόθεσμων στρατηγικών ενεργειακής μετάβασης για την ενθάρρυνση επενδύσεων σε έναν ενεργειακό τομέα χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Ο Συνασπισμός θα μεγιστοποιήσει τη χρήση των υφιστάμενων πλατφορμών και θα συνεργαστεί με όλους τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς για να προωθήσει την ανταλλαγή πληροφοριών σε θέματα όπως οι βέλτιστες μεταβατικές οδοί, οι κατάλληλες τεχνολογίες, η χρηματοδότηση και η διευκόλυνση των πλαισίων πολιτικής.
Αλλά και σε επίπεδο εταιρειών, ενεργειακές εταιρείες-κολοσσοί, όπως η BP, η Eni, η Repsol, η Shell και η Statoil, μεταξύ άλλων, έχουν δημιουργήσει έναν συνασπισμό, τον Climate and Clean Air Coalition. Αποτελεί μια εθελοντική πρωτοβουλία για να βοηθήσει τις συγκεκριμένες εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η σύμπραξη για το μεθάνιο στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο (Oil & Gas Methane Partnership) εγκαινιάστηκε στη Σύνοδο Κορυφής για το Κλίμα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 2014.
Ακόμα και αν η εξάλειψη του άνθρακα από την ηλεκτροπαραγωγή είναι ένας βασικός στόχος της κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής σε ορισμένες χώρες, σε άλλες ο άνθρακας είναι προσιτός, άφθονος και παραμένει σημαντική πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ο άνθρακας διατήρησε το μερίδιό του στο 38% στο παγκόσμιο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας το 2017, λόγω της ζήτησης στην Κίνα και την Ασία, ενώ αναμένεται να αυξηθεί φέτος, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Ενώ η Δυτική Ευρώπη κινείται γρήγορα παίρνοντας αποστάσεις από την χρήση άνθρακα, ορισμένοι νέοι σταθμοί άνθρακα ή λιγνίτη βρίσκονται υπό κατασκευή στην Πολωνία, την Ελλάδα και σε άλλες χώρες της ΝΑ Ευρώπης.