Μιλώντας την περασμένη Παρασκευή στο τουρκικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Anadolu είπε: "Υπάρχει τεράστια αύξηση του σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ και αυτό αλλάζει την ισορροπία στην αγορά πετρελαίου", δήλωσε ο Μπιρόλ σε μια αποκλειστική συνέντευξη που φιλοξένησε το γραφείο ενέργειας του Οργανισμού Anadolu.
"Πριν από μερικά χρόνια, η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία ανταγωνίζονταν μεταξύ τους ως οι μεγαλύτεροι παραγωγοί αργού πετρελαίου στον κόσμο, και τότε ήρθαν οι ΗΠΑ για να πάρουν την πρώτη θέση", ανέφερε.
Η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία είδαν και οι δύο την πετρελαϊκή τους παραγωγή να φτάνει σε επίπεδα-ρεκόρ τον Οκτώβριο, με 10,7 και 11,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (mbpd), αντίστοιχα.
Ωστόσο, η αμερικανική παραγωγή αργού αυξήθηκε στα 11,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το Νοέμβριο, ξεπερνώντας και τις δύο αυτές χώρες, χάρη στην επανάσταση του σχιστολιθικού πετρελαίου, που ξεκίνησε στις ΗΠΑ το 2008.
"Η ανάπτυξη του πετρελαίου από σχιστολιθικά πετρώματα στις Ηνωμένες Πολιτείες εξέπληξε πολλούς ανθρώπους, αλλά όχι εμάς [ενν. τον IEA]. Το έχουμε πει και παλαιότερα. Υπάρχει τεράστια ποσότητα προσφοράς από τις ΗΠΑ", δήλωσε ο Μπιρόλ.
"Εισερχόμαστε σε μια περίοδο κατά την οποία οι τιμές του αργού πετρελαίου δεν θα καθορίζονται μόνο από τη Ρωσία και τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Οι τιμές του πετρελαίου δεν διαμορφώνονται πλέον από τις αποφάσεις στη Βιέννη [σσ.: η έδρα του ΟΠΕΚ], αλλά και στο Τέξας. Το πιο σημαντικό είναι ότι θα δούμε μία μεταβλητότητα των τιμών την οποία δεν έχουμε ξαναδεί", ανέφερε.
Ευνοούν την Τουρκία οι χαμηλές πετρελαϊκές τιμές
Σχολιάζοντας την πρόσφατη απόφαση, στις 7 Δεκεμβρίου, των πετρελαιοπαραγωγών χωρών εντός και εκτός ΟΠΕΚ, για μείωση της παραγωγής κατά 1,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα από την 1η Ιανουαρίου 2019 και για έξι μήνες, με στόχο τη συγκράτηση των τιμών, στην οποία, όμως ως τώρα, δε φαίνεται να ανταποκρίνονται οι αγορές, ο Τούρκος εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ τονίζει:
"Η μείωση των τιμών του πετρελαίου προκάλεσε κάποια ανακούφιση στην Τουρκία, την Ινδία, την Κίνα και τις ευρωπαϊκές χώρες. Στην Τουρκία, οι τιμές του φυσικού αερίου βασίζονται κατά κύριο λόγο στις τιμές του πετρελαίου, κάτι που έχει δώσει κάποιο περιθώριο στις τιμές βραχυπρόθεσμα - κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την χώρα", δήλωσε ο Μπιρόλ.
Ωστόσο, προειδοποίησε ότι οι περισσότερες οικονομίες των πετρελαιοπαραγωγών χωρών στη Μέση Ανατολή εξαρτώνται από τα έσοδα από το πετρέλαιο, πράγμα που χαρακτήρισε " πολύ επικίνδυνο οικονομικό μοντέλο" για δύο λόγους:
"Πρώτον, ο όγκος των εξαγωγών τους θα μπορούσε να μειωθεί και, συνεπώς, δεν θα μπορούν να καθορίζουν τις τιμές όπως θέλουν. Δεύτερον, από την πλευρά της ζήτησης, η αύξηση της ζήτησης πετρελαίου θα εξασθενίσει με την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Έχοντας υπ΄όψιν αυτούς τους δύο παράγοντες, καταλαβαίνουμε ότι πολλές χώρες που βασίζουν την οικονομική τους ανάπτυξη στο πετρέλαιο παίρνουν ένα πολύ μεγάλο ρίσκο", ανέφερε ο Μπιρόλ.
Επίσης, προειδοποίησε ότι εάν αυτές οι χώρες δεν μπορέσουν να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους το συντομότερο δυνατό και να δώσουν προτεραιότητα στους μη πετρελαϊκούς τομείς για τις οικονομίες τους, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρούς κινδύνους στο μέλλον.
Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στο LNG και στους αγωγούς αερίου επιτείνεται
Μάλιστα, ανέφερε το Κατάρ ως επιτυχές παράδειγμα χώρας που διαφοροποιεί την οικονομία της. Το μικροσκοπικό εμιράτο του Κόλπου είναι ο παγκόσμιος πρωταθλητής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για 12 συνεχόμενα χρόνια, πραγματοποιώντας, παράλληλα, επενδύσεις σε μη πετρελαϊκούς τομείς για τη δημιουργία παγκόσμιων εμπορικών σημάτων όπως η Qatar Airways και το τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera.
Το Κατάρ ανακοίνωσε στις 3 Δεκεμβρίου ότι θα εγκαταλείψει τον ΟΠΕΚ μετά από 57 χρόνια, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου, δηλώνοντας ότι επιθυμεί να επικεντρωθεί περισσότερο στην παραγωγή φυσικού αερίου και στις εξαγωγές LNG. Ο Μπιρόλ σχολίασε σχετικά: "Το Κατάρ είναι ο πιο αξιόπιστος και πιο σημαντικός παράγοντας στον χώρο του LNG παγκοσμίως αυτή τη στιγμή. Επίσης, ανακοίνωσε ότι θέλει να αυξήσει και την δυναμικότητά του για υγροποιημένο φυσικό αέριο".
Όσον αφορά τη ζήτηση, ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ τόνισε ότι οι χώρες που καταναλώνουν φυσικό αέριο θα μπορούσαν να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους εστιάζοντας περισσότερο στο LNG.
Παράλληλα, προβλέπει μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ του φυσικού αερίου μέσω αγωγών με προέλευση τη Ρωσία έναντι του LNG από τις Η.Π.Α., τον Καναδά, το Κατάρ και άλλες χώρες.
"Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνει ως επί το πλείστον φυσικό αέριο από τη Ρωσία μέσω αγωγών, αλλά οι αγορές LNG από τις ΗΠΑ και το Κατάρ αυξάνονται", σύμφωνα με τον Μπιρόλ, ο οποίος αποδίδει την εξέλιξη αυτή σε δύο λόγους.
"Πρώτον, το κάνουν για να αυξήσουν την ασφάλεια εφοδιασμού, δεν βάζουν όλα τα αυγά τους στο ίδιο καλάθι. Δεύτερον, ενώ η τιμή του αγωγού φυσικού αερίου βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση, μπορούν να χρησιμοποιήσουν το LNG ως εναλλακτική λύση, ως μόχλευση", εξήγησε.
Ο Μπιρόλ επιβεβαίωσε, εξάλλου, ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ φυσικού αερίου και LNG θα ωφελήσει επίσης την Τουρκία ως καταναλωτή φυσικού αερίου.
Πώς η Τουρκία μπορεί να καταστεί κόμβος φυσικού αερίου
Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι η παγκόσμια παραγωγή LNG αναμένεται να παρουσιάσει νέα και σημαντική αύξηση, την οποία, όπως επισημαίνει, η Τουρκία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί για να γίνει κέντρο εμπορίας αερίου για την εγχώρια κατανάλωση και την ενεργειακή ασφάλεια.
Περιγράφει τους τρεις στόχους που πρέπει να επιδιώξει η Τουρκία να γίνει κόμβος εμπορίας φυσικού αερίου:
"Πρώτον, οι αγωγοί φυσικού αερίου είναι σημαντικοί, πιστεύω ότι ο αγωγός φυσικού αερίου Transanatolian (TANAP) είναι ένα πολύ σημαντικό έργο από κάθε άποψη.
Δεύτερον, το ποσοστό LNG της Τουρκίας στις συνολικές εισαγωγές φυσικού αερίου είναι 20% και αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί", σημειώνει ο Μπιρόλ.
"Και τρίτον, η Τουρκία θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αποθήκευση φυσικού αερίου. Σήμερα η χωρητικότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Τουρκία αντιστοιχεί στο 10% της κατανάλωσης φυσικού αερίου της χώρας, κάτι που θα πρέπει να αυξηθεί".
Επίσης, υποστήριξε ότι το Κατάρ, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία θα οδηγήσουν τον κόσμο στο LNG γύρω στο 2025, παίζοντας ηγετικό ρόλο στην μεταστροφή από τους αγωγούς φυσικού αερίου στο LNG σε διεθνές επίπεδο.
"Το LNG παρέχει πιο ευέλικτες και βραχυπρόθεσμες συμβάσεις, σε αντίθεση με τις συμβάσεις αγωγών που ισχύουν για 20 ή 30 χρόνια, γεγονός που ενισχύει τη θέση των αγοραστών φυσικού αερίου", επισήμανε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ, υπενθυμίζοντας ότι το 2000 υπήρχαν μόνο πέντε χώρες που εισήγαγαν LNG, ενώ το 2019 ο αριθμός αυτός αναμένεται να φθάσει τις 49.