Του Νίκου Νικολάου
Στις 19 Φεβρουαρίου 2001, πριν από εξίμισι ολόκληρα χρόνια(!), η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θριαμβολογούσε για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού στην Ελλάδα, τα δισεκατομμύρια των επερχομένων επενδύσεων, τις χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και τα… χιλιάδες μεγαβάτ που θα προσετίθεντο στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας. Τρία χρόνια μετά, το 2004, τα ίδια μεγαλεπήβολα πρόβαλε και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, διανθισμένα βέβαια και με το παιχνίδι των αγωγών που θα καθιστούσε τη χώρα μας ενεργειακό κέντρο. Από τότε μέχρι τώρα, όμως, ουδεμία ιδιωτική μονάδα πλην εκείνης των ΕΛΠΕ έχει γίνει, και μιας μικρότερης της ΤΕΡΝΑ, και ο κ. Σιούφας αναμένει να λύσουν το πρόβλημα οι μεγάλοι εργολάβοι στους οποίους το ΠΑΣΟΚ είχε μοιράσει άδειες παραγωγής μονάδων ηλεκτρενέργειας. Πάντως, προς το παρόν βιώνουμε την κακομοιριά των διακοπών ρεύματος, της αγωνίας για το ενδεχόμενο μπλακ άουτ. Και όλα αυτά γιατί οι κ. Σιούφας και Στεφάνου υπετάγησαν στο διευθυντικό και συνδικαλιστικό κατεστημένο που εδρεύει στη ΔΕΗ και το οποίο διαχρονικά και διακομματικά είναι το πραγματικό αφεντικό. Στο σημείωμά μου του περασμένου Σαββάτου έψεγα την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης γιατί αντί να συναλλάσσεται με τους εργολάβους δεν ακολούθησε τα βήματα των άλλων χωρών της Ευρώπης. Και σήμερα θέλω να αναφερθώ στο ιδιαίτερα διαφωτιστικό και διδακτικό παράδειγμα της γείτονος Ιταλίας, όπου η απελευθέρωση έχει πλέον ολοκληρωθεί επιτυχώς και βεβαίως… χωρίς να ανοίξει μύτη!
Προκειμένου να καταστεί δυνατό το σημαντικό αυτό εγχείρημα, με μια ιστορική απόφαση του τότε και σήμερα κεντροαριστερού υπουργού Ανάπτυξης Πιερλουίτζι Μπερσάνι, η ιταλική κρατική ΔΕΗ, δηλ. η ENEL, μεταβίβασε με πλειοδοτικούς διαγωνισμούς σε ιδιώτες το 30% του παραγωγικού της δυναμικού. Τα οφέλη που προέκυψαν ήταν σημαντικά και πολλαπλά: 1. Η ENEL αποκόμισε σημαντικά έσοδα χάρη στα οποία α) εξυγίανε τα οικονομικά της β) ανανέωσε και εκσυγχρόνισε το παραγωγικό της δυναμικό και γ) πραγματοποίησε αξιόλογες επενδύσεις στο εξωτερικό, όπως π.χ. στη Βουλγαρία, στην Τσεχοσλοβακία, στη Ρωσία και εσχάτως την εξαγορά της Endesa στην Ισπανία. Όλα τα προαναφερθέντα συνέβαλαν στην ενίσχυση της συνολικής θέσης της ENEL, η οποία από έναν αγκυλωμένο κρατικό και δυσκίνητο οργανισμό έγινε σήμερα μια πολύ ευέλικτη, ισχυρή και σύγχρονη ευρωπαϊκή επιχείρηση. 2. Οι ιδιώτες που αγόρασαν τις πεπαλαιωμένες, στην πλειοψηφία τους, μονάδες της ENEL, προχώρησαν στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των εργοστασίων αυτών, καθώς και στην αύξηση της παραγωγικής τους ισχύος. 3. Αυτό ήταν και το αποτελεσματικότερο κίνητρο για την κατασκευή νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ιδιώτες, χάρη στο οποίο αυξήθηκε η συνολική παραγωγική βάση και ωφελήθηκε ο ανταγωνισμός στην αγορά που ήταν και το μεγάλο ζητούμενο. 4. Η Ιταλία από ελλειμματική χώρα έχει καταστεί πλέον και εξαγωγική στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, όπως πολύ καλά γνωρίζει το διευθυντικό κονκλάβιο που ποδηγετεί τη ΔΕΗ, αφού από την Ιταλία έχουν εισαχθεί μεγάλες ποσότητες ηλεκτρισμού όχι μόνο για να αντεπεξέλθουμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες αλλά και εφέτος για να αντιμετωπιστεί ο καύσωνας, τη στιγμή που οι ίδιες ακριβώς καιρικές συνθήκες πλήττουν και την Ιταλία και η οποία μολαταύτα έχει τη δυνατότητα, χάρη σε όσα προαναφέραμε, να εξάγει ρεύμα. 5. Το ιταλικό συνδικαλιστικό κίνημα που διακρίνεται όχι μόνον για τη μακρά παράδοση αγώνων αλλά επίσης, σε αντιδιαστολή με το δικό μας, και για τον ορθολογισμό και τη διορατικότητά του, συνέβαλε κατά τρόπο εποικοδομητικό στο άνοιγμα της αγοράς και τα αποτελέσματα το έχουν δικαιώσει, αφού με τη μεταβίβαση του 30% των μονάδων της ENEL στους ιδιώτες ελήφθη πρόνοια να μη θιγούν τα δικαιώματα των εργαζομένων σε αυτές επί μία πενταετία. Δεδομένου δε ότι η προαναφερθείσα μεταβίβαση λειτούργησε ενθαρρυντικά στην αγορά για την πραγματοποίηση και νέων επενδύσεων, η προσθήκη νέων παραγωγικών μονάδων από ιδιώτες δημιούργησε, όπως ήταν φυσικό, νέες θέσεις εργασίας, με αποτέλεσμα τα οφέλη και στον εργασιακό τομέα να είναι προφανή και ευεργετικά.
Όσα έχουν αναφερθεί ώς εδώ, αποδεικνύουν περίτρανα ότι η λήψη σημαντικών πολιτικών αποφάσεων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας δεν επιδέχεται περαιτέρω αναβολή και ότι τα περί... «πολιτικού κόστους» ή περί... «ελληνικής ιδιαιτερότητας» αποτελούν, αν όχι μια εύσχημη δικαιολογία, σίγουρα ένα μεγάλο μύθο χωρίς αντίκρισμα. Το παράδειγμα της Ιταλίας, όπου και εκεί υπάρχουν εργαζόμενοι με οικογένειες και βάρη, αλλά που ποτέ δεν διανοήθηκαν να εκβιάσουν (απλούστατα διότι δεν χρειάστηκε) ότι θα κατεβάσουν τον... διακόπτη, μαρτυρεί ότι όταν υφίσταται πολιτική βούληση από τους κυβερνώντες και ορθοφροσύνη από τους συνδικαλιστές, μπορούν να συντελεστούν άλματα προς όφελος της οικονομίας και του τόπου ολόκληρου.
(Καθημερινή, 19/7/07)