H General Electric κάλεσε προ ημερών τους δημοσιογράφους να τους ενημερώσει για έναν σταθμό πυρηνικής ενέργειας που προσπαθεί να πωλήσει σε συνεργασία με τη Hitachi. Έναν σταθμό που σύμφωνα με τον αμερικανικό κολοσσό μπορεί να κατασκευαστεί ταχύτερα από άλλα προηγούμενα, να λειτουργήσει με αξιοπιστία και να εκμηδενίσει τις πιθανότητες ατυχήματος.
Τι θα κοστίσει, όμως, αυτό το εργοστάσιο; Στοιχεία που έδωσαν στελέχη της εταιρείας έκαναν λόγο για 2.000–3.000 δολάρια ανά κιλοβάτ παραγωγικής δυνατότητας. «Ο πληθωρισμός είναι υψηλός στον χαλκό, το νικέλιο, τον ανοξείδωτο χάλυβα και το σκυρόδεμα» επισήμανε ο Τζον Κρενέκι, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της G.E. Energy. Και η αβεβαιότητα δεν αφορά μόνο τους σταθμούς πυρηνικής ενέργειας, αλλά και τις τιμές στα εργοστάσια άνθρακα.
Δύσκολοι στόχοι
Όσο περισσότερος λόγος γίνεται για την κατασκευή νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας, τόσο αυξάνεται το κόστος. Ο νέος «στόλος» σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κινουμένων με άνθρακα και η αναβίωση των πυρηνικών εργοστασίων έπειτα από τρεις δεκαετίες μοιάζουν πλέον πιο δύσκολοι στόχοι. Στα τέλη του 2004, η Duke Energy, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες κοινής ωφελείας των ΗΠΑ και από τις πλέον πεπειραμένες κατασκευαστικές, άρχισε να σχεδιάζει κάποια εργοστάσια ηλεκτρικής ενέργειας κινούμενα με άνθρακα προς αντικατάσταση αρκετών που είχαν κατασκευαστεί περί τα μέσα του περασμένου αιώνα, στη δυτική Βόρεια Καρολίνα. Τον Μάιο του 2005, η εταιρεία ενημέρωσε τις ρυθμιστικές αρχές ότι ήθελε να δαπανήσει 2 δισ. δολάρια για την κατασκευή δίδυμων μονάδων των 800 μεγαβάτ. Όμως, 18 μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 2006, η Duke αναθεώρησε το κόστος στα 3 δισ. δολάρια. Τότε, η αρμόδια επιτροπή απεφάνθη ότι έπρεπε να κατασκευαστεί μόνο ένα εργοστάσιο και τον φετινό Μάιο η Duke ανακοίνωσε ότι το κόστος θα ανέλθει σε 1,83 δισεκατομμύρια, αυξημένο περισσότερο από 80% έναντι της αρχικής εκτίμησης.
Η εμπειρία της Duke μπορεί να είναι ακραία, δεν είναι όμως μεμονωμένο περιστατικό. Ο Ράντι Χ. Τσβιρν, πρόεδρος της Siemens Power Generation Group, υπολογίζει ότι τους τελευταίους 18 μήνες η τιμή ενός εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας κινούμενου με άνθρακα αυξήθηκε κατά 25–30%.
Το κόστος μετατροπής
Μέρος του προβλήματος είναι οι τεράστιες αυξήσεις των τιμών των πρώτων υλών από τις οποίες κατασκευάζονται τα εργοστάσια, μεταξύ των οποίων ο χαλκός και το νικέλιο, που καθιστούν ανοξείδωτο τον χάλυβα. Αύξηση, όμως, σημειώνει και το κόστος μετατροπής των υλικών αυτών σε εξαρτήματα και ανταλλακτικά. Στελέχη της βιομηχανίας επισημαίνουν ως πρόβλημα την έλλειψη παραγωγικών και μεταποιητικών εγκαταστάσεων στις ΗΠΑ. Όμως, ως σημαντικότερο παράδειγμα αναφέρουν την «απίστευτη ζήτηση» από την Κίνα και την υπόλοιπη Ασία. Έτσι –τονίζουν– «μπορεί η Duke και άλλοι να επιθυμούν να κατασκευάσουν ένα νέο εργοστάσιο λόγω φθηνού άνθρακα, όμως το κεφαλαιακό κόστος κατασκευής διπλασιάζεται πριν ακόμα πιάσουν το φτυάρι να σκάψουν». Με αναπόφευκτο αποτέλεσμα να αναγκαστούν τελικώς οι καταναλωτές –οι οποίοι ήδη πληρώνουν περισσότερα για το ηλεκτρικό ρεύμα τους λόγω αύξησης των τιμών του άνθρακα και του φυσικού αερίου– να υποστούν ακόμα μεγαλύτερο βάρος για τους νέους σταθμούς παραγωγής.
Η κατάσταση αυτή επηρεάζει και τους σταθμούς παραγωγής πυρηνικής ενέργειας που ακόμα βρίσκονται υπό σχεδιασμό, ενώ άτρωτες δεν είναι ούτε οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Το κόστος έχει αυξηθεί και για την αιολική ενέργεια όπως παντού», παραδέχεται η Κριστίν Ρεάλ δε Ασούα, εκπρόσωπος της Αμερικανικής Ένωσης Παραγωγών Αιολικής Ενέργειας. «Παρότι οι δραστηριότητες των αιολικών πάρκων δεν επηρεάζονται από την αστάθεια των τιμών των καυσίμων, οι κατακόρυφες αυξήσεις στο κόστος των πρώτων υλών όπως ο χαλκός και ο χάλυβας και άλλοι παράγοντες ωθούν ανοδικά την τιμή των ανεμογεννητριών».
Αυξημένες τιμές
Η ένωση δημοσίευσε πρόσφατα στοιχεία για εταιρεία κοινής ωφελείας που αγοράζει μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, την Puget Sound Energy. Βάσει αυτών, οι τιμές κυμάνθηκαν πέρυσι από τα 8 έως τα 10,5 σεντς ανά κιλοβατώρα, αυξημένες από τα 4,5–6 σεντς του 2004. Πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Εργαστηρίου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, το οποίο υπάγεται στο αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας, κατέδειξε σταθερή μείωση των τιμών για το διάστημα 1999–2005, αλλά αύξηση το 2006. Η μελέτη καταλήγει πως η αιολική ενέργεια είναι εν γένει ανταγωνιστική άλλων πηγών, αλλά το αυξανόμενο κόστος «αρχίζει να διαβρώνει αυτή την αξία».
Όλα αυτά κάθε άλλο παρά θετικά είναι για τις προσπάθειες επιβράδυνσης των κλιματολογικών αλλαγών. Ο εξοπλισμός συλλογής διοξειδίου του άνθρακα από τις καπνοδόχους των εργοστασίων ηλεκτρικής ενέργειας κατασκευάζεται από όλες αυτές τις πρώτες ύλες, των οποίων η τιμή αυξάνεται. Για τον εξοπλισμό αυτό θα χρειαστούν στο μέλλον κάπως λιγότερα από τα πλέον ακριβά εξαρτήματα. Ωστόσο, το όποιο εξάρτημα θα συναρμολογείται και πάλι από προσωπικό, που σήμερα είναι ανεπαρκές για την κατασκευή συμβατικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
(The New York Times)