Η Έκθεση του ΙΕΝΕ για τον ελληνικό ενεργειακό τομέα, την οποία το Ινστιτούτο ευελπιστεί να καθιερώσει σε ετήσια βάση, συμβάλει στην ενημέρωση όλων όσοι δραστηριοποιούνται στον τομέα, σε ότι αφορά στον προγραμματισμό και την υλοποίηση έργων, το προηγούμενο έτος, ενώ περιλάμβανε και εκτιμήσεις για τις μελλοντικές προοπτικές του κλάδου.
Στην πρώτη αυτή Έκθεση, παρουσιάστηκε ο απολογισμός των ενεργειακών εξελίξεων της τελευταίας δεκαετίας, στην Ελλάδα, αλλά και τα όσα συνέβησαν, το 2018, στον τομέα της ενέργειας στη χώρα μας, τόσο σε επίπεδο θεσμικών αλλαγών, όσο και στην υλοποίηση έργων, οικοδομώντας αισιόδοξες προοπτικές για το 2019.
Η Έκθεση του ΙΕΝΕ καλύπτει το σύνολο των ενεργειακών κλάδων όπως:
- Ηλεκτρισμός: το νέο ενεργειακό μοντέλο αγοράς (target model)
- Φυσικό Αέριο: εμπορία
- Υδρογονάνθρακες: έρευνες και παραγωγή
- Πετρέλαιο: Εισαγωγές, διύλιση, εμπορία
- Ενεργειακή Αποδοτικότητα
- Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)
- Ενεργειακή Πολιτική και
- Κλιματική Αλλαγή
Η νέα αυτή μελέτη του ΙΕΝΕ δίδει ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας αφού η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδος, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, ευρίσκεται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, στο 73.6% όταν ο μέσος όρος της Ευρώπης είναι 53.6%. Η Έκθεση του ΙΕΝΕ επισημαίνει την ανάγκη για σταδιακή τελική μείωση της ενεργειακής εξάρτησης μέχρι το 2030 στο μέσο όρο της ΕΕ. Αυτό θα επιτευχθεί τόσο μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας, την μείωση των εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου με την παράλληλη αύξηση της εγχώριας παραγωγής.
Ακόμα η Ετήσια Έκθεση του ΙΕΝΕ αναφέρεται στην αναγκαιότητα για συνεχείς επενδύσεις στο ενεργειακό τομέα, τόσο σε απαραίτητες υποδομές όσο και για την ανάπτυξη των αγορών. Το ΙΕΝΕ εκτιμά όσο το επενδυτικό δυναμικό της χώρας για το σύνολο του ενεργειακού τομέα είναι ιδιαίτερα υψηλό, σε σύγκριση με άλλους τομείς της οικονομίας, και φθάνει τα € 45.5 άρα για την περίοδο 2018-2019 με την βασική προϋπόθεση συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης κατ’ ελάχιστον μέσο όρο +1.5% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση για όλη την ανωτέρω περίοδο.
Η Έκθεση απετέλεσε το επιστέγασμα της μακράς προσπάθειας που κατέβαλε το ερευνητικό προσωπικό του Ινστιτούτου, προκειμένου να αναδειχθεί το σύνολο των δεδομένων για τον ανερχόμενο ενεργειακό τομέα της Ελλάδας, με απώτερο σκοπό να προωθήσει ένα διάλογο, που θα καλύπτει όλο το φάσμα των ενδιαφερόντων της χώρας και της ευρύτερης περιοχής, για τη λειτουργία της αγοράς και τις εκτιμώμενες επενδύσεις, με ιδιαίτερη αναφορά στο ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στη ΝΑ Ευρώπη.
Το πρόγραμμα της Ειδικής Εκδήλωσης του ΙΕΝΕ περιέλαβε, εισαγωγική ομιλία του Προέδρου του ΙΕΝΕ, κ. Γιάννη Χατζηβασιλειάδη, χαιρετισμό από τον κ. Μιχάλη Φιλίππου, Προέδρου και Διευθύνοντα Σύμβουλου του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕnEx), ενώ η παρουσίαση της Έκθεσης έγινε από τον κ. Κωστή Σταμπολή, Αντιπρόεδρο και Εκτελεστικό Διευθυντή του ΙΕΝΕ και τον κ. Δημήτρη Μεζαρτάσογλου, Διευθυντή Μελετών του Ινστιτούτου. Ακολούθησε τοποθέτηση του καθηγητή Παντελή Κάπρου, Διευθυντή του Εργαστηρίου Ε3Μ Lab του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής του ΙΕΝΕ, ενώ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η παρέμβαση του κ. Μιχάλη Βερροιόπουλου, Γενικού Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ετήσιας έκθεσης του ΙΕΝΕ, οι επενδύσεις που απαιτούνται στον τομέα της ενέργειας τη δεκαετία 2018-2027 ανέρχονται στα 45,5 δισ. ευρώ, με το υψηλότερο μερίδιο να κατευθύνεται στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων - περίπου 11 δισ. ευρώ- άλλα 8,2 δισ. ευρώ για τη δημιουργία έργων αιολικής ενέργειας, επιπλέον των 5,5 δισ. ευρώ που μέλλουν να διοχετευθούν για την ανάπτυξη της φωτοβολταϊκής ενέργειας και ενός παραπλήσιου ποσού για την ανάπτυξη δικτύων.
Επίσης, ο κ. Κωστής Σταμπολής, Αντιπρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ επισήμανε ότι το 2020, όταν λειτουργήσει ο αγωγός ΤΑΡ, θα διακινούνται μέσω Ελλάδας, ποσότητες που θα κυμαίνονται μεταξύ 13 - 14 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου (bcm) ετησίως, ενώ το 2030, με την προσθήκη των νέων αγωγών και σταθμών LNG, οι όγκοι αυτοί ενδέχεται να αυξηθούν ακόμη και στα 30 bcm, ήτοι, το 6% της συνολικής ζήτησης στην Ευρώπη.
Κατά την παρέμβασή του στην εκδήλωση παρουσίασης της Έκθεσης, ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, κ. Μιχάλης Βερροιόπουλος αναφέρθηκε στους στόχους του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, που δίνει, όπως είπε, έμφαση στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση, την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, με στόχο μια ανταγωνιστική αγορά ενέργειας.
Επίσης, στην ομιλία του, ο καθηγητής του ΕΜΠ, Παντελής Κάπρος, σημείωσε ότι οι στόχοι εξοικονόμησης ενέργειας για το 2020, επιτεύχθηκαν χάρη στην οικονομική κρίση που επέφερε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας και όχι επειδή κατεβλήθη κάποια σοβαρή προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ανάγκη ενός ραγδαίου μετασχηματισμού της ΔΕΗ, με μετατροπή της, όπως είπε χαρακτηριστικά, σε θυγατρική της ΔΕΗ Ανανεώσιμες.
Ο καθηγητής και Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του ΙΕΝΕ επισήμανε, ακόμη, ότι βασική τροχοπέδη είναι ο φαύλος κύκλος στον οποίο έχει παγιδευτεί εδώ και πολλά χρόνια η ΔΕΗ, εξαιτίας του οποίου υπόκειται, σήμερα, σε μια έξωθεν επιβαλλόμενη και βίαιη προσαρμογή και πρόσθεσε χαρακτηριστικά, πως η αναδιάρθρωση της Επιχείρησης είναι αναγκαία, προκειμένου να μην φθάσει εκ νέου σε σημείο να της επιβληθεί από την αγορά, με βίαιο τρόπο.
Τέλος, στο χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, κ. Μιχάλης Φιλίππου, αφού εξήρε τη σημαντική, όπως τη χαρακτήρισε, συμβολή του ΙΕΝΕ για τα ενεργειακά δρώμενα στην περιοχή, τόνισε ότι η χώρα μας βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση προκειμένου για να λειτουργήσει ως ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη, χάρη στις νέες υποδομές μεταφοράς και αποθήκευσης που αναπτύσσονται. Δεν παρέλειψε όμως, να επισημάνει πως
«οι μηχανισμοί της αγοράς δεν αποτελούν αφ’ εαυτού τη λύση» και πως απαιτούνται όλα τα διαθέσιμα εργαλεία ώστε η αγορά να εισέλθει σε μια τροχιά, που θα διασφαλίζει τις συμμετέχουσες εταιρείες του κλάδου, αλλά και τη διασπορά των ωφελειών στους καταναλωτές.
Η Ειδική Εκδήλωση του ΙΕΝΕ ολοκληρώθηκε με την υποβολή ερωτήσεων προς το πάνελ και συζήτηση.
Βασικοί Χορηγοί της εκδήλωσης ήταν τα Ελληνικά Πετρέλαια, η εταιρεία CENERGY και το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας.