Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ) την Κυριακή, 17 Φεβρουαρίου, μίλησε ο κ. Γιάννης Χατζηβασιλειάδης, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ). Ο κ. Χατζηβασιλειάδης υποστήριξε πως τα τελευταία 25 χρόνια δεν υπήρξαν πρωτοβουλίες από την Πολιτεία για τον εξορθολογισμό του θεσμικού πλαισίου και την αποδοτικότερη διαχείριση και εκμετάλλευση του μικρού υδροδυναμικού της χώρας, όπως εκδηλώνονται σε άλλες χώρες.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του κ. Χατζηβασιλειάδη:
Κυρίες και Κύριοι,
Κατ’ αρχάς θα ήθελα να Συγχαρώ τον ΕΣΜΥΕ για την οργάνωση αυτής της Ημερίδας με ευρεία κινητοποίηση και συμμετοχή από αρμόδιους φορείς, ώστε να συμβάλλουν στην βέλτιστη και ταχύρρυθμη ανάπτυξη των ΜΥΗΣ.
Η αξιοποίηση του μικρού υδροδυναμικού άργησε στην Ελλάδα, αφού μετά το 1950 οι υφιστάμενοι ΜΥΗΣ έκλειναν και δεν κατασκευάζονταν νέοι, έσβησε όμως και ένας κατασκευαστικός κλάδος που αναπτύσσονταν. Τότε κατασκευάζονταν υδροστρόβιλοι στην Θεσσαλονίκη καλύτεροι από τους Ευρωπαϊκούς.
Μετά από 44 χρόνια με νόμο το 1994, δόθηκε η δυνατότητα στον ιδιωτικό τομέα να αναπτύξει το πλούσιο μικρό υδροδυναμικό.
Παρά την αρχική ευφορία, με νόμους και υπουργικές αποφάσεις, μακράν της Ευρωπαϊκής Πρακτικής η Αδειοδοτική Διαδικασία κατέστη χρονοβόρα και περιόρισε τον ρυθμό των εφαρμογών και με επιπτώσεις στο κόστος. Αυτό δεν συνέβαλε στην δημιουργία και λειτουργία της αγοράς και στην ανάπτυξη εγχώριων κατασκευαστικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων, όπως γίνονταν αλλού.
Ένα καλό παράδειγμα είναι η Ισπανία που αξιοποίησε το μικρό υδροδυναμικό της με ταχείς ρυθμούς δίνοντας δουλειά σε τρεις κατασκευαστικές βιομηχανίες που ανέπτυξαν και τις εξαγωγές τους. Εν συνεχεία το ίδιο έκανε και με την αιολική ενέργεια.
Η Ελλάδα έμεινε πίσω, στα 25 χρόνια που ακολούθησαν μετά το νόμο, κατασκευάσθηκαν και λειτουργούν πάνω από 100 ΜΥΗΣ που αποδίδουν περί τα 800GWh κάθε χρόνο. Υπάρχει όμως ακόμη αξιόλογο δυναμικό που πρέπει να αξιοποιηθεί. Ο ρυθμός 4ΜΥΗΣ/χρόνο είναι απογοητευτικός και θα χρειασθούν αιώνες για να αξιοποιήσουμε το μικρό υδροδυναμικό της χώρας,
Στο διάστημα αυτό των 25 ετών δεν υπήρξαν πρωτοβουλίες από την Πολιτεία για τον εξορθολογισμό του θεσμικού πλαισίου και την αποδοτικότερη διαχείριση και εκμετάλλευση του μικρού υδροδυναμικού της χώρας, όπως εκδηλώνονται σε άλλες χώρες. Η πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, όπως εκφράσθηκε σήμερα εδώ, μπορεί να αποτελέσει μια καλή αφετηρία.
Κατά τη γνώμη μου, χρειάζεται ριζική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου στις ΑΠΕ με ξεχωριστό θεσμικό πλαίσιο για κάθε μορφή ΑΠΕ λόγω των ιδιαιτεροτήτων των τεχνολογιών και των εφαρμογών, κατά την συνήθη Ευρωπαϊκή πρακτική.
Ένα άλλο θέμα που αφορά στα ΜΥΗΣ είναι η ενεργειακή αξιοποίηση των υδραυλικών έργων, τα οποία πρέπει να μελετώνται και να κατασκευάζονται ως έργα πολλαπλού σκοπού με πολλαπλά οφέλη, όπως ανάσχεση πλημμυρών, άρδευση, ύδρευση και ηλεκτροπαραγωγή. Εξακολουθεί και παρατηρείται σήμερα η κατασκευή πολυδάπανων καταστροφέων ενέργειας αντί της αξιοποίησης με ελάχιστο κόστος του μικρού υδροδυναμικού και με έσοδα που θα καλύπτουν τις δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας των αρδευτικών έργων χωρίς να επιβαρύνουν τους αγρότες.
Οι προτάσεις μου για τα επόμενα βήματα στην αξιοποίηση του μικρού υδροδυναμικού είναι:
· Νέο Θεσμικό πλαίσιο, αποκλειστικά για την ανάπτυξη των ΜΥΗΣ, με απλές αδειοδοτικές διαδικασίες. Το νέο Θεσμικό πλαίσιο θα γίνει από τους γνώστες της τεχνολογίας, όπως σχετικά Ινστιτούτα και Επιστημονικές ή και Επαγγελματικές Ενώσεις και τους ειδικούς στην αγορά, σύμφωνα και με την διεθνή πρακτική (Ισπανία, Γερμανία).
Κατά την συνήθη πρακτική σε αυτά τα θέματα, ο νόμος είναι συνοπτικός και συνοδεύεται από το Τεχνικό Παράρτημα που περιλαμβάνει τις τεχνικές διαδικασίες, στο οποίο κατά την συζήτηση στη Βουλή αποφεύγονται οι παρεμβάσεις, που θα μπορούσαν να το αλλοιώσουν.
· Εισαγωγή της ηλεκτρονικής διαδικασίας και του Internet για όλες τις αδειοδοτήσεις που απαιτούνται.
· Ειδική εκπαίδευση του προσωπικού των εμπλεκομένων στην αδειοδότηση φορέων για να γνωρίσουν το αντικείμενο για να λαμβάνουν τις δέουσες αποφάσεις.
· Υποστηρικτικοί και Ελεγκτικοί Μηχανισμοί σε δύο επίπεδα για την αντιμετώπιση και επίλυση τυχόν προβλημάτων και αποφυγή αυθαιρεσιών από αμφότερες τις πλευρές, αυτό θα λύσει πολλές αγκυλώσεις που παρατηρούνται σήμερα.
· Η σύνδεση στο δίκτυο πρέπει να είναι δεδομένη, με τακτό χρόνο και γνωστό κόστος. Κατά τη γνώμη μου οι δαπάνες σύνδεσης πρέπει να επιβαρύνουν τον Διαχειριστή του δικτύου.
· Δημιουργία-Ανάπτυξη έργων πολλαπλού σκοπού και αξιοποίηση του υδροδυναμικού που δημιουργείται, αντί της καταστροφής του σήμερα.
· Τέλος, μια άλλη δυνατότητα, όπου αυτό προκύπτει ή προσφέρεται από τα έργα ή το φυσικό ανάγλυφο, είναι η δημιουργία και αξιοποίηση ταμιευτήρα ημερήσιας αποθήκευσης με κίνητρα, για υδροηλεκτρική εκμετάλλευση στις ζώνες υψηλής ζήτησης, αλλά και για πιο αποδοτική εκμετάλλευση από εκείνη του “run of river”, ιδιαίτερα κατά τους μήνες με χαμηλές ροές, προσβλέποντας στο μέλλον για συνεργασία με τις λοιπές ΑΠΕ.