Χθες, ο EuroAsia Interconnector, o φορέας υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρος-Κρήτη-Αττική απάντησε σε δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου, περί καθυστερήσεων στην υλοποίηση του έργου και αφήνουν "σκιές", για τις χρηματοδοτικές και τεχνικές δυνατότητες του Φορέα, υποστηρίζοντας πως η έγκαιρη υλοποίηση του συνολικού έργου, με προτεραιότητα το σκέλος της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, απολαμβάνει της εμπιστοσύνης και στήριξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των αρμοδίων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παράλληλα, ο κ. Πρόδρομος Προδρόμου, κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας, χαρακτήρισε το έργο πολύ σημαντικό για την Κύπρο και όχι μόνο, λέγοντας χαρακτηριστικά, πως: «Η διασύνδεση θα χρηματοδοτηθεί από τα κοινοτικά ταμεία και για το λόγο αυτό είναι εφικτή. Υπάρχει ένα τεχνικό πρόβλημα με τις αποφάσεις στην Ελλάδα, ελπίζουμε να βρεθεί λύση που δεν θα ακυρώνει τη δυνατότητα κατασκευής του».
Ως γνωστόν η ΡΑΕ ανέθεσε τη διασύνδεση Κρήτης- Αττικής στον ΑΔΜΗΕ, ο οποίος προχώρησε, με τη σειρά του, στην ίδρυση της εταιρείας ειδικού σκοπού, «Αριάδνη interconnection», ως φορέας υλοποίησης του έργου, γεγονός που πυροδότησε την αντιπαράθεση ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και την Κομισιόν.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, έχει καταστήσει σαφές πως η Ελλάδα δεν θα θυσιάσει το μεγαλύτερο εθνικής σημασίας έργο της, σε μια περαιτέρω διολίσθηση και εμπλοκή με μια ανύπαρκτη εταιρεία –αναφερόμενος στον EuroAsia Interconnector- «που δεν έχει φράγκο, δεν έχει τεχνολογία, δεν έχει κάνει ποτέ της κανένα έργο και που κάποιοι, για διάφορους λόγους, συνεχίζουν να θεωρούν ότι μπορεί να υλοποιήσει το μεγαλύτερο έργο της χώρας».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Σταθάκης στη Βουλή το κόστος των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας για την ηλεκτροδότηση των νησιών είναι 700 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο από τα οποία τα 450 εκατομμύρια είναι το κόστος της Κρήτης, ενώ το κόστος της διασύνδεσης Κρήτη- Αττικής υπολογίζεται στο 1 δισ. ευρώ.
Υπό αυτό το πρίσμα οι θέσεις του ΑΔΜΗΕ έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα.
Ο Διαχειριστής θεωρεί ως ζήτημα ύψιστης ανάγκης την ολοκλήρωση του έργου εντός του 2022, σύμφωνα με το δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα που ενέκρινε η ΡΑΕ, καθώς λήγει, στα τέλη του τρέχοντος έτους, η εξαίρεση που έχει παραχωρήσει η Κομισιόν για τις εκπομπές διοξείδίου του άνθρακα από τις θερμοηλεκτρικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού της ΔΕΗ.
Το πρώτο σημαντικό βήμα για τη σταδιακή απομάκρυνση της Κρήτης από αυτές τις μονάδες, θα γίνει το 2020, με την ανάθεση της μικρής ηλεκτρικής διασύνδεσης, στο τμήμα Κρήτη-Πελοπόννησος.
Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής θα διασφαλίσει το ότι η μεγαλόνησος θα απολαύσει φθηνή και αξιόπιστη ηλεκτρική ενέργεια στο προσεχές μέλλον, ενώ θα παίξει σημαντικό ρόλο όχι μόνο για την απανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, αλλά και για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει έναντι των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο ΑΔΜΗΕ υπενθυμίζει τα κυριότερα γεγονότα στην πορεία υλοποίησης του έργου:
Αύγουστος 2017: Η ΡΑΕ αναθέτει στον ΑΔΜΗΕ να συνεργαστεί με τoν EuroAsia Interconnector για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης.
6 Οκτωβρίου 2017: Ο ΑΔΜΗΕ υπογράφει MoU με τον EuroAsia Interconnector για τη δημιουργία εταιρείας ειδικού σκοπού που θα χρηματοδοτήσει και υλοποιήσει το έργο, προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ. Ο ΑΔΜΗΕ θα κατέχει το 51%, η κυπριακών συμφερόντων εταιρεία το 39%, με το υπόλοιπο 10% να ελέγχουν τρίτες εταιρείες.
Απρίλιος 2018: Ο EuroAsia Interconnector προβαίνει μονομερώς σε τροποποίηση των όρων του MoU που είχε συνομολογηθεί ανάμεσα στα δύο μέρη, τον Οκτώβριο του προηγούμενου έτους.
Μάιος 2018: Καταγράφεται αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, με βασικό σημείο το γεγονός ότι ο EuroAsia δεν απέδειξε, σε καμία περίπτωση, ότι διαθέτει την οικονομική δυνατότητα να υποστηρίξει την υλοποίηση του έργου. Δεν αποτελεί σύμπτωση το γεγονός ότι πρότεινε ως αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της κοινής εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV), το ποσό των 24 χιλιάδων ευρώ, όταν η αντίστοιχη του ΑΔΜΗΕ ανερχόταν στα 200 εκατ. ευρώ.
Ιούνιος-Ιούλιος 2018: Οι διαπραγματεύσεις των ενδιαφερομένων πλευρών (ΑΔΜΗΕ, EuroAsia Interconnector, Κομισιόν, ΑCER, Ρυθμιστικές Αρχές Ελλάδας και Κύπρου και ΥΠΕΝ) οδηγούνται σε αδιέξοδο και καταρρέουν στις 12/7.
Σεπτέμβριος 2018: Η ΡΑΕ αναθέτει την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτη-Αττική σε εταιρεία ειδικού σκοπού που δημιούργησε ο ΑΔΜΗΕ, μ αρχικό κατατεθημένο μετοχικό κεφάλαιο 200 εκατ. ευρώ, με εκχώρηση οψιόν αγοράς του 39% από την εταιρεία κυπριακών συμφερόντων, έως τα τέλη του περασμένου έτους.
Οκτώβριος 2018: Συνάντηση στις Βρυξέλλες για την επίλυση των διαφορών και συμφωνία με την Κομισιόν για σύσταση Τεχνικής Επιτροπής που θα καθορίσει τις τεχνικές προδιαγραφές του έργου και το ότι οι διαγωνισμοί για τα τρία μέρη του PCI θα πραγματοποιηθούν ξεχωριστά.
Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2018: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπαναχωρεί από τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 8/10 και προτείνει, οι διαγωνισμοί για το σύνολο του έργου PCI να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα και με ομοιόμορφο τρόπο. Η Κομισιόν προειδοποιεί ανεπισήμως ότι εξαιτίας των κινήσεων της ελληνικής πλευράς, το έργο κινδυνεύει να απωλέσει τα οφέλη που απορρέουν από την υπαγωγή του στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), αν και δεν διευκρινίζει αν το τμήμα Κρήτη- Αττική, θα υπαχθεί στο πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων του Connecting Europe Facility (CEF), ή το σύνολο των κεφαλαίων θα κατευθυνθούν στο τμήμα Κρήτη-Κύπρος προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του.
Μάρτιος 2019: Ο EuroAsia Interconnector χάνει οριστικά το δικαίωμα να συμμετέχει ως μέτοχος στην Αριάδνη Interconnection. Προ ημερών, η εταιρεία ειδικού σκοπού του ΑΔΜΗΕ απέστειλε στην ΡΑΕ την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την πώληση ποσοστού μέχρι του 39% των μετοχών που δεν αγόρασε η Euroasia, σε στρατηγικούς επενδυτές –κατά πάσα πιθανότητα και κατά προτεραιότητα, πιστοποιημένοι Διαχειριστές Συστήματος Μεταφοράς από χώρες της Ε.Ε.