Του Ευθ. Π. Πέτρου
Μπορεί η έντασις των δασικών πυρκαϊών να έχη μειωθή, όμως ο κίνδυνος εξακολουθεί να υφίσταται. Εισερχόμεθα στην περίοδο των μελτεμιών και γνωστού όντος ότι οι άνεμοι ευνοούν την επέκταση της φωτιάς, δεν επιτρέπεται χαλάρωσις. Μπορούμε όμως να διατυπώσουμε ορισμένες σκέψεις, πιο ψύχραιμα τώρα, αποτιμώντας όχι την έκταση των ζημιών, αλλά την αντιπυρική οργάνωση του Κράτους.
Μια από τις αιτίες της κακοδαιμονίας, και μάλιστα διαχρονική, είναι η έλλειψις συντονισμού των διαφόρων υπηρεσιών που εμπλέκονται. Για να μην μιλήσουμε περί αλληλοϋπονομεύσεως. Η Δασική Υπηρεσία η οποία κάποτε είχε την ευθύνη της δασοπυροσβέσεως, δεν κρύβει την δυσφορία της για την Πυροσβεστική, η οποία -ορθώς κατά την γνώμη μας- ανέλαβε τα τελευταία χρόνια αυτή την αρμοδιότητα.
Αντί όμως οι δασικοί υπάλληλοι να επισημαίνουν την άγνοια των πυροσβεστών για το έδαφος και τις προσβάσεις των δασών, καλόν θα ήταν να επικεντρωθούν στις δικές τους ευθύνες για την εγκατάλειψη των δασών, η οποία τα καθιστά πλέον ευάλωτα στην φωτιά.
Από την άλλη πλευρά το πρόβλημα της πυροσβεστικής, δεν είναι πώς θα κινηθή στο δάσος, αλλά αποκαλύπτεται μια γενικώτερη έλλειψις οργανώσεως και σχεδιασμού. Χαρακτηριστικό είναι ότι η τηλεόρασις περιορίζεται να δείχνη τα αεροπυροσβεστικά μέσα και ελάχιστες μόνον εικόνες επιγείων δυνάμεων έχουμε δει. Τόσο που διερωτώμεθα πού είναι και τι κάνουν! Διότι τα εναέρια μέσα δεν αρκούν. Καταστέλλουν την φωτιά, την οποία πρέπει τελικώς να κατασβέσουν πυροσβέστες στο έδαφος.
Όμως η απουσία των δυνάμεων εδάφους παρατηρείται σε έναν ακόμη τομέα. Στον συντονισμό των αεροπλάνων και ελικοπτέρων, τα οποία σε πάρα πολλές περιπτώσεις εμφανίζονται να χάνουν πολύτιμο χρόνο κάνοντας κύκλους πάνω από την φωτιά προκειμένου να εντοπίσουν το κατάλληλο σημείο για να προβούν στην ρίψη του φορτίου τους. Κανονικά θα έπρεπε να υπάρχη επιτελική ομάς, είτε στο έδαφος είτε σε ελικόπτερο προκειμένου να υποδεικνύει τα σημεία ρίψεων ώστε τα αεροπλάνα να κατευθύνονται αμέσως προς αυτά.
Μη υπαρχουσών τέτοιων ομάδων είναι απορίας άξιο πώς κάποιοι κύκλοι της Πυροσβεστικής ομιλούσαν περί κακού συντονισμού με το ρωσικό πυροσβεστικό αεροπλάνο την πρώτη ημέρα που ανέλαβε αποστολή! Εδώ οι ίδιοι αδυνατούν να συντονίσουν μέσα τα οποία διαθέτουν από χρόνια…
Μια άλλη προβληματική κατάστασις είναι η έγκαιρος προειδοποίησις με περιπολίες στον αέρα και το έδαφος. Έπρεπε πρώτα να καή η Πάρνηθα για να ζητηθή η συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων και να αρχίσουν περιπολίες στα δάση για τον έγκαιρο εντοπισμό εστιών φωτιάς, πριν αυτές προσλάβουν διαστάσεις. Διαθέτουμε εξ άλλου έναν ολόκληρο στόλο από ψεκαστικά αεροπλάνα Γκρούμαν και Πε-Ζετ-Ελ, τα οποία έχουμε βαφτίσει πυροσβεστικά. Η μόνη προσφορά των 23 συνολικώς αεροπλάνων των τύπων αυτών θα μπορούσε να είναι η εναέρια περιπολία και άμεσος επέμβασις. Πού ήσαν αυτά τα αεροπλάνα όταν εκδηλώνονταν οι φωτιές; Σημειωτέον ότι η χρησιμοποίησις των αεροπλάνων αυτών κοστίζει στο Δημόσιο περί τις 17.000 την ώρα κατά μέσο όρο, δηλαδή περίπου το διπλάσιο από το ωριαίο κόστος του ρωσικού Μπεριέφ.
Όλα αυτά όμως είναι προεκτάσεις του βασικού προβλήματος εγκαίρου σχεδιασμού και συντονισμού. Ακόμη και αν η Κυβέρνησις απεφάσιζε να καταλογίση ευθύνες για την αδυναμία αποτελεσματικής αντιδράσεως του κρατικού μηχανισμού, θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο να τις προσδιορίση. Η πολυδιάσπασις των ευθυνών οδηγεί σε ανευθυνότητα. Ως παράδειγμα αναφέρουμε ότι η Πυροσβεστική που έχει την ευθύνη της κατασβέσεως δεν έχει δυνατότητα παρεμβάσεως στο προληπτικό έργο του καθαρισμού των δασών. Συνεπώς, είναι εύκολο ένας υπουργός που θα θελήση να εντοπίση υπευθύνους να ευρεθή προ ενός πανδαιμονίου με την μία υπηρεσία να αιτιάται την άλλη.
Παρότι η Κυβέρνησις -όπως και οι προηγούμενες- επιδεικνύει εν προκειμένω μιαν ανεξήγητη μοιρολατρία, αποδεχόμενη τις δικαιολογίες των υπηρεσιακών παραγόντων, η ανάγκη για μια νέα οργάνωση της προστασίας των δασών είναι επιβεβλημένη. Οργάνωση θεσμική που να τοποθετεί υπευθύνους και να τους παρέχη την αρμοδιότητα να ελέγχουν όλους τους συναρμοδίους φορείς από την πρώτη φάση της προλήψεως μέχρι την καταστολή.
(Από την Εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 06/08/2007)