Του Γιώργου Καπόπουλου
Παρά τις επιφυλάξεις, τις αμφιταλαντεύσεις και τις παλινδρομήσεις της Ουάσιγκτον ο διάλογος Ηνωμένων Πολιτειών-Ιράν για τη σταθεροποίηση του Ιράκ προχωρεί με τελευταίο βήμα τη συνεδρίαση χθες στη Βαγδάτη της Υποεπιτροπής για Θέματα Ασφάλειας, τη σύσταση της οποίας συμφώνησαν στα τέλη Ιουλίου οι δύο πλευρές.
Ετσι παρά τις καθημερινές εκατόμβες στη Βαγδάτη αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα υπάρχει αναζήτηση της εμβέλειας του κοινού παρονομαστή συμφερόντων Ουάσιγκτον-Τεχεράνης στο Ιράκ. Πρόκειται για μια έμμεση αλλά σαφή ομολογία των ΗΠΑ ότι η δημιουργία των προϋποθέσεων απεμπλοκής της από το Ιράκ είναι η συνεργασία των γειτονικών χωρών -Ιράν, Συρία αλλά και Τουρκία- τα συμφέροντα των οποίων ταυτίζονται με την περιφρούρηση της ακεραιότητας αλλά και με την ειρήνευση και σταθεροποίηση της χώρας.
Την ίδια ώρα χθες στην Ουάσιγκτον ο Μπους και ο πρόεδρος του Αφγανιστάν Καρζάι συνομιλούσαν στη σκιά ενός χειρότερου αδιεξόδου: Στο Αφγανιστάν, όπως και στο Ιράκ, είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους δεν μπορούν να επιβάλουν στρατιωτική λύση αλλά δεν έχουν μέχρι στιγμής συμφωνήσει για την αναζήτηση πολιτικής λύσης για την σταθεροποίηση της χώρας.
Η λύση είναι απλή, είναι η ίδια που αναζητείται στο Ιράκ: Μόνο η εμπλοκή των γειτόνων του Αφγανιστάν, του Ιράν και του Πακιστάν, μπορεί να θέσει υπό κάποιο έλεγχο την αναπότρεπτη, με τα σημερινά δεδομένα, επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία:
Το Ιράν, τον θετικό ρόλο του οποίου εξύμνησε προχθές Κυριακή ο Καρζάι παρά τις αντιρρήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών να στηρίξει τις ένοπλες ομάδες του Βορρά -πάνω κάτω το φάσμα της Βόρειας Συμμαχίας- που εκπροσωπούν ιρανόφωνους πληθυσμούς και να τις καταστήσει έτσι απαραίτητο συνομιλητή στην αναζήτηση ειρήνευσης.
Το Πακιστάν, στον βαθμό που οι πρόσφατες συγκρούσεις στο Βαζιριστάν δεν έκαψαν όλες τις γέφυρες, να επιστρέψει στην προ της 11.9.01 πολιτική του, την ταυτόχρονη δηλαδή στήριξη-ενίσχυση αλλά και χειραγώγηση των Ταλιμπάν με την προσδοκία ότι η αυταρχική σταθερότητα στην Καμπούλ εγγυάται τη σταθερότητα στις βορειοδυτικές παρυφές της επικράτειάς του.
Δυστυχώς όμως για τον ένοικο του Λευκού Οίκου οποιαδήποτε απόπειρα απεμπλοκής από το Αφγανιστάν μέσω συμβιβαστικής λύσης εμφανίζεται να έχει κόστος πολύ υψηλότερο από την αναζήτηση παρόμοιας λύσης στο Ιράκ: Θα πρόκειται για την ομολογία πλήρους αποτυχίας του πολέμου κατά της τρομοκρατίας που κήρυξε ο Μπους μετά τις 11.9.01.
Είναι πολύ ευκολότερο για την Ουάσιγκτον να συνεργασθεί με την Τεχεράνη για τη σταθεροποίηση του Ιράκ παρά τη γενικευμένη αντιπαλότητα ανάμεσα στις δύο πλευρές, παρά με το Πακιστάν που θεωρητικά τουλάχιστον παραμένει συμμαχική χώρα:
Η επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία έστω και με την εξισορροπητική παρουσία των φιλοϊρανικών δυνάμεων του Βορρά και παρά τον όποιο έλεγχο του Πακιστάν δημιουργεί βάσιμους φόβους ότι η χώρα θα ξαναγίνει άσυλο κάθε εξτρεμιστικής φονταμενταλιστικής ισλαμικής δραστηριότητας.
Αν ο Μπιν Λάντεν και ο σκληρός πυρήνας της Αλ Κάιντα παρέμειναν ασύλληπτοι για έξι περίπου χρόνια καθώς η μεθόριος Αφγανιστάν-Πακιστάν είναι άβατο για τις στρατιωτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ, είναι σαφές ότι η αναζήτηση συμβιβασμού στην Καμπούλ σημαίνει έμπρακτη κατάπαυση των προσπαθειών εξόντωσής τους.
Τέλος, η ταυτόχρονη εξάρτηση από την εποικοδομητική συνεισφορά της Τεχεράνης στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν θα σημαίνει, παρά την όποια περί του αντιθέτου ρητορική, έμμεση αλλά πανηγυρική αναγνώριση του ρόλου της ως Μεγάλης Περιφερειακής Δύναμης.
Αθροιστικά το ταυτόχρονο αδιέξοδο της αμερικανικής εμπλοκής στο Ιράκ και το Αφγανιστάν δεν απειλεί μόνο με εκλογική συντριβή τους ρεπουμπλικάνους στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2008: Αποτελεί ένα σκληρό πλήγμα στον αμερικανικό πολιτικοστρατιωτικό παρεμβατισμό έτσι όπως αυτός διαμορφώθηκε μετά τις 11.9.01: Είτε μετά από μια ελεγχόμενη ευπρεπή αποχώρηση είτε μετά από άτακτη φυγή, το μοντέλο των επεμβάσεων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν θα είναι αδύνατο να τεθεί εκ νέου σε εφαρμογή από τον διάδοχο του Μπους στον Λευκό Οίκο.
(Από την Εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ 07/08/2007)