Οι νέοι κανόνες που οριοθετούν το μέλλον της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ και τοποθετούν τον καταναλωτή στο επίκεντρο της ενεργειακής μετάβασης εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρόκειται για ένα καίριο βήμα προκειμένου τα κράτη-μέλη της Ε.Ε να ενσωματώσουν στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, την ήδη εγκριθείσα νομοθεσία για το κλίμα, το 2030, καθώς και την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη Συμφωνία του Παρισιού.
Με την ολοκλήρωση των τελευταίων τεσσάρων νομοθετικών πράξεων, ολοκληρώνονται οι διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο της «Καθαρής Ενέργειας για Όλους τους Ευρωπαίους» και η ΕΕ βαίνει για να εκπληρώσει το στόχο της απανθρακοποίησης, δίχως να απωλέσει την ανταγωνιστικότητά της, αλλά και πολύτιμες θέσεις εργασίας.
Οι τέσσερις νέοι κανόνες αφορούν στην κατανάλωση και τιμολόγηση, την ενεργειακή φτώχεια, την αύξηση της διασυνοριακής ροής ηλεκτρικής ενέργειας, και την σταδιακή κατάργηση κρατικών ενισχύσεων για τα ορυκτά καύσιμα.
Παράλληλα το Ευρωπαϊκό Κοινοβουλίου ενέκρινε τα νέα μέτρα για την πρόληψη των διακοπών ρεύματος, με στόχο την θωράκιση του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ.
Οι καταναλωτές αναμένεται να ωφεληθούν χάρη στην εξέλιξη, καθώς θα αποκτήσουν πρόσβαση σε έξυπνους μετρητές, σε δυναμική τιμολόγηση, ενώ θα έχουν την επιλογή να αλλάξουν, αχρεωστί, πάροχο, εντός περιόδου τριών μηνών, που θα μειωθεί σε 24 ώρες έως το 2026.
Επίσης, τα κράτη -μέλη θα μπορούν να έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν, προσωρινά και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, τις τιμές, για να βοηθήσουν και να προστατεύσουν τα νοικοκυριά που βιώνουν την ενεργειακή φτώχεια και θεωρούνται, ως εκ τούτου, ιδιαιτέρως ευάλωτα. Ένας από τους κύριους στόχους των νέων κανόνων, όπως αναφέρει η Επιτροπή, είναι να επιτραπεί η διασυνοριακή μεταφορά ποσοστού, τουλάχιστον 70% της ποσότητας του παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, για εμπορική χρήση, καθιστώντας ευχερέστερο το εμπόριο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ των κρατών -μελών της ΕΕ. Με αυτό τον τρόπο θα υποστηριχθούν οι προσπάθειες για την επίτευξη του δεσμευτικού στόχου της ΕΕ, ώστε το 32% της συνολικής παραγωγής ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ έως το 2030.
Οι κανονισμοί της ΕΕ που ισχύουν αυτή τη στιγμή επιτρέπουν στις εθνικές αρχές να χρηματοδοτούν σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, έτσι ώστε αυτοί να βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής για περιορισμένο χρονικό διάστημα και να ενεργοποιηθούν σε περίπτωση κορύφωσης της ζήτησης - γνωστοί ως μηχανισμοί δυναμικότητας. Οι νέοι κανόνες θα εισάγουν αυστηρότερα όρια χρηματοδότησης από τα κράτη μέλη για αυτούς τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, προκειμένου να αποτραπεί η παροχή κρατικής οικονομικής ενίσχυσης στους πλέον ρυπογόνους σταθμούς με βάση τα ορυκτά καύσιμα στην Ευρώπη.
Τα μέτρα θα ισχύσουν για όλες τις νέες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού, ενώ για τις ήδη υπάρχουσες από το 2025. Οι συμβάσεις δυναμικότητας που θα υπογραφούν πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2019, δεν θα επηρεαστούν από τους νέους κανόνες.
Ο Επίτροπος αρμόδιος για το κλίμα και την ενέργεια Miguel Arias Cañete δήλωσε χαρακτηριστικά: "Ευχαριστώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την ισχυρή υποστήριξή του για την καθαρή και δίκαιη μετάβαση στην ενέργεια, οδηγώντας την ΕΕ ένα βήμα πιο κοντά στην Ενεργειακή Ένωση με τους πολίτες στο επίκεντρό της, μία από τις βασικές προτεραιότητες που ο Πρόεδρος Juncker έθεσε για αυτή την Επιτροπή. Η σημερινή έγκριση του νέου σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα καταστήσει πιο ευέλικτες τις αγορές ενέργειας και θα διευκολύνει την ενσωμάτωση μεγαλύτερου μεριδίου ανανεώσιμης ενέργειας. Μια ολοκληρωμένη ενεργειακή αγορά της ΕΕ είναι ο οικονομικά αποδοτικότερος τρόπος για την εξασφάλιση ασφαλών και προσιτών προμηθειών σε όλους τους πολίτες της ΕΕ. Χαίρομαι ιδιαιτέρως που συμφωνήσαμε σε ένα κοινό πλαίσιο για τους μηχανισμούς χωρητικότητας που θα εξασφαλίσει ότι οι μηχανισμοί αυτοί θα ευθυγραμμίζονται στο μέλλον με τους κλιματικούς στόχους μας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις νόμιμες ανησυχίες για την ασφάλεια του."