Αναμένεται να ενταθεί στα επόμενα χρόνια η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία στα θέματα πετρελαίου. Οι συνθήκες που επικρατούν αυτή την στιγμή στην Ευρώπη έχουν αφήσει τη Ρωσία ως μοναδικό εξαγωγέα πετρελαίου και φυσικού αερίου της γηραιάς ηπείρου.
Σε αυτό το σκηνικό, όμως, η μόνη χώρα που αποτελεί εξαίρεση είναι η Τουρκία, η οποία ενώνει την Ανατολική Ευρώπη με την Κεντρική Ασία και η έξοδός της στη Μεσόγειο προσφέρει μεγαλύτερη σταθερότητα από τη Ρωσία στις χώρες παραγωγής. Η Τουρκία όμως δεν καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης, καθώς η Αγκυρα δεν θέλει να βάλει σε κίνδυνο τις σχέσεις της με τη Ρωσία, αφού το 59% του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται στην Τουρκία προέρχεται από τη Μόσχα. Παράλληλα, οι δύο χώρες έχουν προχωρήσει σε συνεργασία για το σημαντικότερο πετρελαιαγωγικό πρόγραμμα: τον πετρελαιαγωγό Σαμψούντα- Τσεϊχάν, που θα επιτρέψει στο αργό πετρέλαιο της Ρωσίας να ταξιδέψει από τη Μαύρη Θάλασσα έως τη Μεσόγειο και από το Βόσπορο έως τα Στενά των Δαρδανελίων. Επομένως, γίνεται κατανοητό ότι η Τουρκία δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τις ευρωπαϊκές χώρες.
Ακόμα όμως και αν υποθέσουμε ότι η Άγκυρα δεν θα εναντιωθεί στη Μόσχα, είναι σαφές ότι η Τουρκία πρέπει να βρει άλλες πηγές για την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Πολλές χώρες έχουν προθυμοποιηθεί να εφοδιάσουν την Τουρκία, όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Ιράν, το Ιράκ, το Καζακστάν, το Τουρμεκινστάν, ακόμα και η Αίγυπτος. Όμως με την κάθε χώρα παρουσιάζονται διάφορα προβλήματα. Για παράδειγμα, είναι αμφίβολο αν το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να προσφέρει σημαντική ποσότητα φυσικού αερίου. Επίσης, η κατάσταση που επικρατεί στο Ιράν δεν μπορεί να εξασφαλίσει ασφάλεια στη μεταφορά ενέργειας προς την Τουρκία. Επιπλέον, η Ρωσία έχει ήδη προχωρήσει σε κάποιες συμφωνίες και, επομένως, τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου λιγοστεύουν.
Ομως η Τουρκία έχει βρει τρόπους να ξεπερνάει όλα αυτά τα εμπόδια. Αν θυμηθούμε τη δεκαετία του 1990, όταν είχαν τεθεί οι πρώτες βάσεις για την κατασκευή του τουρκικού πετρελαιαγωγού BTC (έχει πάρει το όνομά του από τις περιοχές Μπάκου, Τμπιλίσι και Τσεϊχάν, τις οποίες διασχίζει), πολλοί αμφέβαλαν για την ολοκλήρωσή του. Ομως έχουν ήδη κατασκευαστεί 143 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου.
Ανεξάρτητα πάντως από την εξέλιξη της Τουρκίας και οποιασδήποτε άλλης χώρας, η Ρωσία παραμένει ο κύριος ενεργειακός εξαγωγέας και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την κυριαρχία της σε αυτόν τον τομέα.
(Ναυτεμπορική 10/08/07)