Του Μιχάλη Καϊταντζίδη
Η Ρωσία «ανοίγει» στην Αυστρία τον αγωγό South Stream, μέσω του οποίου σκοπεύει να μεταφέρει αέριο στην Κεντρική Ευρώπη και τη Νότια Ιταλία.
Τη ρωσική κίνηση, που αποσκοπεί στην υποβάθμιση του σχεδιαζόμενου από την Αυστρία αγωγού φυσικού αερίου Nabucco, δημοσιοποίησε χθες ο υπουργός Οικονομίας της χώρας Μάρτιν Μπαρτεστάιν. Ο τελευταίος είπε συγκεκριμένα ότι δέχτηκε επιστολή του υπουργού Ενέργειας της Ρωσίας Βίκτορ Κριστένκο, για να ενταχθούν και εταιρείες της χώρας του στο σχέδιο, στο οποίο μέχρι στιγμής συμμετέχουν η ρωσική Γκαζπρόμ και η ιταλική ΕΝΙ.
Ο Αυστριακός υπουργός ερμήνευσε την πρόσκληση ως ένδειξη του ότι η Ρωσία υποχωρεί από την πλήρως αρνητική της στάση έναντι του σχεδίου Nabucco, στο οποίο πρωτοστατεί η ενεργειακή εταιρεία της χώρας του OMV. Τον αγωγό αυτό οι Ρώσοι τον θεωρούν ευθέως ανταγωνιστικό προς τους αγωγούς που σχεδιάζουν, καθώς προγραμματίζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο προέλευσης Κασπίας (Αζερμπαϊτζάν, Τουρκμενιστάν κ.λπ.) και όχι ρωσικό.
Συμπληρωματικοί - ανταγωνιστικοί
Συμπλήρωσε δε την επισήμανση ότι τόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και η χώρα του αποδέχονται την προοπτική αυτή εφ' όσον οι δύο αγωγοί, Nabucco και South Stream, αντιμετωπίζονται ως συμπληρωματικά και όχι ως ανταγωνιστικά έργα.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί ακόμη μία τακτική κίνηση, στην τεράστια σκακιέρα που καλύπτει Ρωσία, χώρες της Κασπίας και χώρες της ΝΑ Ευρώπης, όπου παίζεται το παιχνίδι των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου από τις χώρες παραγωγής στη διψασμένη για αέριο Ευρώπη.
Η Ρωσία, όπως είναι φυσικό, προωθεί το δικό της αέριο, με αγωγούς που θα ελέγχει πλήρως η ίδια και οι σύμμαχοι-συνεταίροι της, με πρώτη την ιταλική ΕΝΙ. Από την άλλη πλευρά, Ε.Ε. και ΗΠΑ προωθούν το αέριο παραγωγής Κασπίας με πρώτο το αζέρικο, το οποίο θα προωθείται στην Ευρώπη είτε μέσω του ελληνο-ιταλικού αγωγού είτε μέσω του Nabucco.
Μέχρι στιγμής το σχέδιο Nabucco βρίσκεται στα χαρτιά, ενώ όλοι αναγνωρίζουν ότι η υλοποίησή του είναι πολύ δύσκολη υπό τις παρούσες συνθήκες, καθώς έχει τεράστιο κόστος, σχεδιάζεται για δυνατότητα μεταφοράς περίπου 30 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το χρόνο, ενώ διέρχεται από πολλές χώρες πριν καταλήξει στην Αυστρία (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία).
Στη ρελάνς που έκαναν οι Ρώσοι τον περασμένο Ιούνιο, σε συνεργασία με την ιταλική ΕΝΙ, πρότειναν τον αγωγό South Stream, μήκους 3.300 χιλιομέτρων. Αυτός θα ξεκινά από τη Ρωσία και υποθαλάσσια θα καταλήγει απ' ευθείας στη Βουλγαρία. Από εκεί θα διακλαδίζεται, με ένα σκέλος να οδεύει βόρεια μέσω Σερβίας στην Αυστρία και με το δεύτερο ΝΔ, μέσω Ελλάδας και ενδεχομένως Αλβανίας στην Ιταλία.
Οπως δε είναι γνωστό, η διέλευση του νότιου σκέλους του αγωγού αυτού από την Ελλάδα αποτέλεσε αντικείμενο συμφωνίας κατά τη συνάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή με τον πρόεδρο Πούτιν, τον περασμένο Ιούνιο στην Κωνσταντινούπολη.
Ολα αυτά τα σχέδια έχουν τεράστιο οικονομικό κόστος, ενώ η στενότητα που υπάρχει μέχρι στιγμής σε διαθέσιμες ποσότητες αερίου, κυρίως προέλευσης Κασπίας, δίνει σχετικό προβάδισμα στα ρωσικά σχέδια, που στηρίζονται σε άμεσα διαθέσιμες ποσότητες.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Από την πλευρά της, η Τουρκία, που έχει σημαίνοντα ρόλο στα περισσότερα από τα σχέδια αυτά, έχει δραστηριοποιηθεί ιδιαίτερα, προς την κατεύθυνση της επίτευξης συμφωνίας με το Αζερμπαϊτζάν, για τους όρους διέλευσης και εμπορίας του αερίου που θα διέρχεται από το δίκτυό της.
Οπως αναφέρουν ξένα πρακτορεία, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Μεχμέτ Χιλμί Γκιουλέρ, βρίσκεται σε συζητήσεις με τον Αζέρο ομόλογό του για την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης στα θέματα αυτά. Ολα δείχνουν ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να εμπορεύεται η ίδια το αέριο που εισάγει από διάφορες πηγές (Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν, Ιράν), κάτι όμως που δεν αποδέχονται οι προμηθευτές της. Στην περίπτωση του Αζερμπαϊτζάν, η Τουρκία ενδιαφέρεται κυρίως για τις ποσότητες που θα εξαχθούν το 2012 και ενδεχομένως νωρίτερα, από την ανάπτυξη της δεύτερης φάσης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ στο Αζερμπαϊτζάν. Μέρος του αερίου αυτού προορίζεται να διοχετευτεί στην Ιταλία, μέσω του ελληνο-ιταλικού αγωγού, και στην Ελλάδα, μέσω του τουρκο-ελληνικού αγωγού, που θα εγκαινιάσουν οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Τουρκίας λίγες μέρες πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου.
(Ελευθεροτυπία- 17/08/07)