Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας είναι η πίστη της πως βρίσκεται περίπου στο κέντρο του κόσμου. Με την κατάρρευση μάλιστα της μαχητικής και για χρόνια επεκτατικής αριστερής ιδεολογίας στο κέντρο των πολιτικών αντιλήψεων εγκαταστάθηκαν οι εθνικόφρονες παλαιοδεξιές αντιλήψεις.
Χαρακτηριστικό όλων αυτών είναι η διάχυτη πλέον αντίληψη περί σχεδόν περιούσιου λαού. Που δικαιούται τα πάντα, μόνιμα αδικείται και πανταχόθεν υπονομεύεται, ενώ η θέση του είναι παράλογα υποβαθμισμένη στη μετα-κομμουνιστική παγκόσμια πολιτική αρχιτεκτονική.
Μέσα στο κλίμα αυτό η λογική και η ψυχραιμία υποβαθμίζονται. Η πραγματικότητα εξωραΐζεται και οι ακρότητες - υπερβολικός ενθουσιασμός για μικρής γενικότερης σημασίας επιτεύγματα (αθλητικές επιτυχίες, μουσικές νίκες) και περίπου εθνικός πανικός για καθ’ υπερβολήν διογκωμένα γεγονότα (βιβλίο Ιστορίας, όνομα των Σκοπίων) κυριαρχούν. Ζώντας έτσι σε ένα φαντασιακό ουσιαστικά κόσμο ακολουθούμε χίμαιρες και αρνούμεθα να δούμε κατάματα τα πραγματικά προβλήματα.
Ενα από αυτά είναι το ζήτημα της απειλής του ακραίου Ισλάμ. Σε απαντητικό σχετικού μου άρθρου σχόλιό της, μια καλοπροαίρετη Αθηναία κυρία αμφισβητεί τους κινδύνους από το «πρόχειρο» τζαμί που ιδρύθηκε πρόσφατα στην Αθήνα. Επιμένοντας πως υπάρχουν ειρηνικές εκδοχές του Ισλάμ και πως οι μουσουλμάνοι που ζουν στην Αθήνα απλά ψάχνουν για κάποιο χώρο άσκησης των θρησκευτικών τους καθηκόντων.
Κανένας δεν αμφισβητεί τίποτε από τα παραπάνω. Το ερώτημα είναι όμως πώς το «τζαμί» αυτό ιδρύθηκε με σαουδαραβικά κεφάλαια που σπάνια εκταμιεύονται αν δεν πρόκειται να υποστηρίξουν εκδοχές του βαχαμπισμού. Που όπως και να το κάνουμε βρίσκεται πίσω από κάθε περίπου εκδήλωση του ακραίου σουνιτικού Ισλάμ. Δεν είναι όλοι οι Βαχάμπις ακραίοι. Αλλά η εμπειρία από το Πακιστάν, την Τσετσενία, τους Δίδυμους Πύργους, τις επιθέσεις στο λονδρέζικο μετρό, την πρόσφατη εξάρθρωση προετοιμαζόμενων τρομοκρατικών ενεργειών στην Ισπανία, αλλά και την ίδια την Σαουδική Αραβία είναι πως πίσω από εκφάνσεις του ακραίου Ισλάμ βρίσκονται βαχαμπιστικές διδασκαλίες.
Το ερώτημα για το ισλαμικό κέντρο που άρχισε να λειτουργεί στην Αθήνα, είναι ποιος γνωρίζει την εκδοχή του Ισλάμ που εκεί διαδίδεται. Τι ακριβώς διδάσκουν οι μουλάδες και τι νέους ελληνογεννημένους μουσουλμάνους προετοιμάζουν για το μέλλον. Αν αυτό δεν ξεκαθαρισθεί δεν θα είναι καθόλου κακό να ανησυχούμε.
Η πορεία των σχέσεών μας με την Τουρκία αποτελεί μια ακόμη συνολική κίνηση μακριά από την ανάγνωση της πραγματικότητας. Στη χώρα κυριαρχούν δύο ουσιαστικά σχολές σκέψης. Εκείνη που ομιλεί για την ανάγκη μιας κλιμακούμενης αντιπαράθεσης, διότι «οι Τούρκοι δεν αλλάζουν».
Δίχως όμως να προσφέρει ρεαλιστικά σενάρια για την τελική απόληξη μιας τέτοιας «σκληρής» πολιτικής. Και η άλλη που πιστεύει στον διάλογο και στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Διότι έτσι θα κυριαρχήσουν και στη γείτονα ευρωπαϊκές (δηλ. με συνδιαλλαγή) μέθοδοι επίλυσης των διαφορών. Και η σχολή αυτή όμως δεν έχει απάντηση για το αυτονόητο. Τι θα γίνει στην περίπτωση που η Τουρκία δεν περιορίσει τις προκλήσεις. Και το πιο σημαντικό: τι γίνεται στην περίπτωση αποκλεισμού της Τουρκίας από κάθε ευρωπαϊκή προοπτική;
Αυτό που σχεδόν κανένας δεν αναγνωρίζει στη σημερινή Ελλάδα είναι η σημασία της ισχυρής οικονομίας στο τωρινό πλαίσιο των διεθνών σχέσεων. Και η Τουρκία, ανεξάρτητα από την ευρωπαϊκή της προοπτική, βαδίζει ακριβώς προς τα εκεί. Εχει ήδη την ισχυρότερη οικονομία των Βαλκανίων, των χωρών νότια από τον Καύκασο και της Μέσης Ανατολής - σε ανταγωνισμό για την ώρα με το Ιράν. Αν απαλλαγεί από τα συμμαχικά δεσμά της εποχής του Ψυχρού Πολέμου και τα ψυχολογικά της ήττας του οθωμανικού κράτους, η Τουρκία -ιδιαίτερα αν βρεθεί εκτός ευρωπαϊκής τροχιάς- αναπόφευκτα θα επαναδραστηριοποιηθεί επεκτατικά. Διότι για τα εκατό περίπου τελευταία χρόνια συρρικνώνεται. Ανεξάρτητα από τους δικούς μας αντίθετους ισχυρισμούς. Που δεν υποστηρίζονται βέβαια από την ανάγνωση της πραγματικής ιστορίας.
Ανατροπή της επικίνδυνης για τη χώρα μας πορείας αυτής βρίσκεται μοναχά στην οικοδόμηση μιας πανίσχυρης ελληνικής οικονομίας. Μοναχά με τη χώρα μας κέντρο τεχνολογικής καινοτομίας και οικονομικής δημιουργικότητας μπορεί να αναχαιτισθεί μια τουρκική επιθετική (οικονομική και γεω-στρατηγικη) ισχυροποίηση.
Αλλά η εξασφάλιση οικονομικής ισχύος προϋποθέτει γιγαντιαία προσπάθεια, ευρείας κλίμακας συναινέσεις, και ριζικές μεταρρυθμίσεις. Και στους τομείς αυτούς εθελοτυφλούμε. Διότι κανένας, πέραν των όποιων δηλώσεων, δεν επιθυμεί να χάσει την πρόσκαιρη βόλεψή του...
(Καθημερινή 24/08/07)