Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου
Ελάχιστη πρακτική σημασία έχει αν τα στοιχεία που προσεκόμισε ο Κόλιν Πάουελ στο Συμβούλιο Ασφαλείας για το Ιράκ ήταν όντως πειστικά ή όχι. Εκείνο που έχει πολιτική σημασία είναι ότι, με την τοποθέτηση Πάουελ, οι Αμερικανοί ανατίναξαν και τις τελευταίες γέφυρες υποχώρησαν πίσω τους, θέτοντας ενώπιον των συμμάχων τους το δίλημμα: Να αμφισβητήσουν ανοιχτά την αξιοπιστία της Ουάσιγκτον ή να συστρατευθούν γογγύζοντας. Μετά την πρόσφατη ανταρσία των «Οκτώ», πολλοί έσπευσαν να κηρύξουν την Ευρώπη πολιτικώς ανύπαρκτη, καταδικασμένη στο ορατό μέλλον να σύρεται στο άρμα της μόνης υπερδύναμης. Η τοποθέτηση αυτή, αφενός μεν παραγνωρίζει το γεγονός ότι, με όλα της τα προβλήματα, η Ευρώπη προέβαλε αυτήν τη φορά απείρως μεγαλύτερη αντίσταση στην εμπρηστική πολιτικής της Ουάσιγκτον σε σύγκριση με τον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου, αφετέρου δε καλλιεργεί ένα κλίμα αδικαιολόγητης μοιρολατρίας.
Τι θα μπορούσε να γίνει; Πρώτα απ’ όλα, η Γαλλία, με τη στήριξη της Γερμανίας, μπορεί να ασκήσει βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, κάτι που, πιθανώς, θα παρασύρει Ρωσία και Κίνα, στερώντας από τις ΗΠΑ την ευρύτερη νομιμοποίηση του πολέμου. Επιπλέον, οι δύο ισχυρές χώρες θα μπορούσαν να καταστήσουν σαφές ότι δεν θα συμμετάσχουν ούτε στον πόλεμο αλλά ούτε στην «Ραx Americana» -την μακρόχρονη και άκρως ριψοκίνδυνη περίοδο διαχείρισης του μεταπολεμικού, χαοτικού Ιράκ που πολύ θα ήθελαν οι Αμερικανοί να φορτώσουν στους Ευρωπαίους. Η στάση τους αυτή θα διευκόλυνε την προσπάθεια οικοδόμησης σχέσεων προνομιακής συνεργασίας με Συρία, Ιράν, ίσως και Σαουδική Αραβία (καθεστώτα που έχουν λόγους να πιστεύουν ότι, μετά το Ιράκ, θα έρθει η δική τους σειρά) αλλά και με τη Ρωσία του Πούτιν, δημιουργώντας δυνατότητες ενεργειακής χειραφέτησης. Τέλος, οφείλουν να καταστήσουν με ποικίλους τρόπους σαφές στους ηγέτες της υπό ένταξιν Ανατολικής Ευρώπης, ότι δεν τους περιμένουν λαμπρές ημέρες αν δεν απαλλαγούν από τη συνήθεια να χτυπούν προσοχή στην μακρινή υπερδύναμη με την ίδια δουλικότητα που μέχρι πρότινος το έκαναν μπροστά στους όποιους Γιαρουζέλσκι.
Ολα αυτά, βέβαια, εύκολα γράφονται αλλά δύσκολα γίνονται. Υπάρχει πάντα και άλλος δρόμος: Να «πεισθούν», τελικά, οι κ. Σρέντερ και Σιράκ από τα επιχειρήματα του Πάουελ και να δικαιώσουν με τη στάση τους τους Μπλερ, Αθνάρ και Μπερλουσκόνι που από την πρώτη στιγμή είχαν ποντάρει στο δυνατό «άλογο». Είναι κι αυτή μια λύση.
(Από την εφημερίδα Καθημερινή 7/2/03)