Του Άγγελου Αθανασόπουλου
Το θεοκρατικό Ιράν είναι λοιπό το «κακό παιδί» της, made in USA, Μέσης Ανατολής. Το είπε ξεκάθαρα την περασμένη εβδομάδα η Κόντι Ράις στην περιοδεία της στην περιοχή, όταν και ανακοίνωσε τον πακτωλό της στρατιωτικής βοήθειας των Ηνωμένων Πολιτειών- ύψους τουλάχιστον 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων, παρακαλώ- προς τα φιλικά (βλέπε, υποτακτικά) προς την Ουάσιγκτον αραβικά κράτη. Τώρα, πως γίνεται να φταίει αποκλειστικά η Τεχεράνη με το πυρηνικό της πρόγραμμα για την «αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής», αυτό είναι «άλλου παπά Ευαγγέλιο»….
Γιατί όμως προσπαθεί να μας πείσει η υπερδύναμη ότι φταίει η Τεχεράνη; Και πόση αλήθεια κρύβουν οι ισχυρισμοί των στρατηγικών εγκεφάλων της Ουάσιγκτον ότι το Ιράν πρέπει πάση θυσία να μην αποκτήσει πυρηνικά όπλα διότι είναι κράτος-«παρίας»;
Όλη στρατηγική των ΗΠΑ στην περίπτωση του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης μοιάζει με ένα πύργο από τραπουλόχαρτα. Οι Αμερικανοί ακολουθούν και σε αυτή την περίπτωση την πάγια τακτική τους όταν επιθυμούν να απομονώσουν έναν αντίπαλο.
Πρόκειται για μία μανιχαϊστική τακτική, η οποία επιχειρεί να δώσει στον «εχθρό» την ταυτότητα του καταπιεστή, του παραβάτη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του αντιδημοκράτη, του αντιπάλου της ελευθερίας και φυσικά της δημοκρατίας - ίσως της πιο ταλαιπωρημένης έννοιας από τα χείλη του εκάστοτε αμερικανού προέδρου. Και οι ηγέτες του εχθρού, είτε λέγονται Μιλόσεβιτς, είτε Σαντάμ Χουσεϊν, είτε Αχμαντινετζάντ, μοιάζουν πολύ με εκείνον τον τύπο με το μουστάκι….Ναι, σωστά τον βρήκατε, τον Αδόλφο Χίτλερ.
Αν λοιπόν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα, θα τα κάνει όλα γης μαδιάμ. Θα επιτεθεί στο Ισραήλ, θα απειλήσει τα αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, θα τα δώσει σε τρομοκράτες, θα πυροδοτήσει κούρσα εξοπλισμών στη Μέση Ανατολή, θα επιδιώξει να ελέγξει τα πετρέλαια του Περσικού Κόλπου, θα….θα…θα.…Η απαρίθμηση είναι φυσικά σχηματική και χάριν συντομίας.
Δυστυχώς για τους Αμερικανούς, όμως, το Ιράν δεν μοιάζει καθόλου με αυτό που θέλουν να παρουσιάσουν. Χωρίς να αμφισβητείται το έλλειμμα δημοκρατίας και τα διάφορα προβλήματα – κοινωνικά και οικονομικά- τα οποία αντιμετωπίζει, το Ιράν είναι ένα ορθολογικό κράτος με ξεκάθαρους σκοπούς και σαφή γνώση των μέσων που πρέπει να υιοθετήσει για να τους επιτύχει.
Η επιδίωξη της απόκτησης του πλήρους πυρηνικού όπλου, ο οποίος προσφέρει μελλοντικά την ικανότητα ανάπτυξης ατομικών όπλων, δεν είναι κάποιο καπρίτσιο των μουλάδων ή του προέδρου Αχμαντινετζάντ. Αποτελεί ξεκάθαρη επιλογή όλου του κατεστημένου. Ο πρώην πρόεδρος Ραφσανζανί, ο οποίος φέρει στη Δύση την ταμπέλα του πραγματιστή, δεν είναι εναντίον της απόκτησης της πυρηνικής επιλογής. Ίσως διαφέρει η τακτική του, όχι όμως η στρατηγική του.
Η Ισλαμική Δημοκρατία, τουλάχιστον σε επίπεδο υψηλής στρατηγικής, δεν επιδιώκει κάποια επιθετική, επαναστατική πολιτική. Μπορεί το αυτοκρατορικό παρελθόν να επηρεάζει τη ρητορική ακόμη και του ανώτατου πνευματικού ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενέϊ όμως «άλλο τα λόγια, άλλο οι πράξεις». Η Τεχεράνη δείχνει αξιοθαύμαστη προσαρμοστικότητα στις νέες ισορροπίές προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί κάθε άνοιγμα από το οποίο θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί οφέλη.
Αν το Ιράν ήταν τόσο «κακό παιδί» όσο κάποιοι θέλουν να το παρουσιάζουν, γιατί αποφάσισε να συνεργαστεί με τους Αμερικανούς όταν αυτοί εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον των Ταλιμπάν μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001; Γιατί το 2003 προσπάθησε να επιτύχει ένα «μεγάλο συμβιβασμό» με τον Μεγάλο Σατανά, όπως αποκαλεί τις Ηνωμένες Πολιτείες; Γιατί δέχτηκε να συνομιλήσει με την Ουάσιγκτον για την κατάσταση ασφαλείας στο Ιράκ;
Για όλα αυτά τι κέρδισε; Μετά το Αφγανιστάν, ο Μπους το κατέταξε στον «Άξονα του Κακού». Πλέον, αμερικανικά στρατεύματα το έχουν σχεδόν περικυκλώσει. Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ φέρονται να διεξάγουν μυστικές επιχειρήσεις κατασκοπείας στα σύνορά του. Αμερικανοί στρατιωτικοί επιτελείς καταρτίζουν σχέδια επίθεσης και αεροπλανοφόρα των ΗΠΑ κατακλύζουν τον Περσικό. Και αντ΄ αυτού, ορισμένοι ζητούν και τα…..ρέστα, όταν οι ιρανοί διαπραγματευτές παίζουν άριστα «τη γάτα με το ποντίκι» στις συνομιλίες με την ευρωπαϊκή τρόικα (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία).
Η διεθνής πολιτική κρύβει πολλές παγίδες. Ποτέ κανείς δεν ξέρει τι του ξημερώνει αύριο. Ωστόσο, ορισμένες υπεραπλουστεύσεις καθίστανται εκνευριστικές. Η απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν δεν πρόκειται αυτομάτως να οδηγήσει σε επιθετική χρήση τους. Από τη φύση τους, τα ατομικά όπλα είναι αποτρεπτικά. Μόλις δύο φορές έχουν χρησιμοποιηθεί για επιθετικούς σκοπούς από την ίδια χώρα. Και τέτοιες ημέρες, μάλλον δεν χρειάζεται να υπενθυμιστεί ποια ήταν αυτή η χώρα.
Όσο για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο του Ιράν στην Μέση Ανατολή, ο αποικιακός ρόλος των Βρετανών και Γάλλων ήδη από το 19ο αιώνα, καθώς και ο «νεοαποικιακός» των Αμερικανών από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα ως σήμερα, οδηγεί μάλλον σε διαφορετικά συμπεράσματα.
Τέλος, και αναφορικά με τις ελπίδες ότι το σημερινό ιρανικό καθεστώς μπορεί να ανατραπεί εκ των έσω, άρα πρέπει να βοηθηθούν οι δυνάμεις που το αντιμάχονται, έχει άραγε αναρωτηθεί ποτέ κάποιος αν οι εσωτερικοί «αντίπαλοι» αυτού του καθεστώτος, κυρίως οι νέοι, έχουν τα ίδια οράματα με τους υποψηφίους χρηματοδότες τους.
Μία ανατροπή με τη χρήση βίας, έξωθεν προερχόμενη, πόσες ελπίδες έχει; Η απάντηση βρίσκεται στην κατακλείδα πρόσφατης έρευνας για το σημερινό Ιράν από τον έγκυρο «Economist»: «Οι νέοι ιρανοί μπορεί να διαμαρτύρονται, να φορούν τζιν, να πίνουν Pepsi και να βλάπτουν ποδόσφαιρο. Είναι όμως εθνικιστές, το ένστικτο των οποίων μπροστά σε μία εξωτερική επίθεση θα είναι να συνασπιστούν γύρω από τους ηγέτες τους, όσα ελαττώματα κι αν έχουν αυτοί».
(Από την Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 10/08/2007)