Της Ζωγιας Κουταλιανου
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. «Αν θέλουμε να σώσουμε τα δάση πρέπει να αξιοποιήσουμε την παράδοση και τη «λαϊκή σοφία» των παλαιότερων γενεών που ζούσαν στην ύπαιθρο, κοντά σε φυσικά οικοσυστήματα, μαζί με αυτά και χάρη σε αυτά», υποστήριξαν δασολόγοι, από όλο τον κόσμο, οι οποίοι συναντήθηκαν χθες στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο διεθνούς συνεδρίου με θέμα «δασική κουλτούρα και καλλιέργεια: ιστορίες από το παρελθόν, μηνύματα για το μέλλον».
«Στο παρελθόν οι άνθρωποι αξιοποιούσαν τους φυσικούς πόρους της περιοχής τους στο βαθμό που μπορούσαν και με τα μέσα που διέθεταν. Από εκεί εξαρτιόταν η επιβίωσή τους. Ετσι, γινόταν η διαχείριση και προστασία των δασών», λέει στην «Κ» η κ. Ειρήνη Σαράτση, δασολόγος, ερευνήτρια του Κέντρου Αγροτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου του Εξετερ της Βρετανίας.
«Σήμερα, όμως, η ύπαιθρος έχει ερημώσει, και πλέον δεν γίνονται οι αγροτικές, κτηνοτροφικές και υλοτομικές δραστηριότητες του παρελθόντος, ενώ, παράλληλα, η ίδια η απουσία των ντόπιων από τα δάση τα αφήνει απροστάτευτα», συνεχίζει και προσθέτει:
«Η βοσκή των ζώων στα δάση συνέβαλε ώστε να λείπουν τα αγριόχορτα και μαζί τους μια πηγή κινδύνου για πυρκαγιές, ενώ κάποτε μάζευαν τα βελανίδια και τις φλούδες των δέντρων για να φτιάξουν βαφές».
Ετσι, τα «μηνύματα για το μέλλον» είναι σαφέστατα, σύμφωνα με τους δασολόγους: «Πρέπει να στηρίξουμε όπου είναι εφικτό τις τοπικές κοινωνίες ώστε να παραμείνουν στις εστίες τους εκμεταλλευόμενοι και συνάμα προστατεύοντας τους φυσικούς πόρους της περιοχής τους, και μέσω του εκσυγχρονισμού παραδοσιακών πρακτικών», σημειώνει.
«Προσπαθούμε να συνδυάσουμε την ανάπτυξη με τη διατήρηση των παλαιών και νέων δασών», τονίζει ο δασολόγος της Βρετανικής Υπηρεσίας για την Αγρια Ζωή «Natural England», κ. Κιθ Κίρμπι.
«Αν ληφθεί μια απόφαση να χτιστεί νέος οικισμός σε περιοχή με παλαιό δάσος, επεμβαίνουμε εμείς, ώστε να διασφαλίσουμε τα δέντρα, χωρίς να ανακόψουμε απολύτως το σχέδιο», εξηγεί.
Οπως υποστηρίζει, απαντώντας στο ερώτημά μας για το πώς θα προστατεύσουμε τα δάση «πρέπει να γυρίσουμε σ' ένα σύστημα όπου η επιβίωση εξαρτάται απ' τους τοπικούς φυσικούς πόρους».
Σημειώνει πάντως ότι «δεν θέλουμε ούτε μπορούμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και να ζούμε όπως οι πρόγονοί μας, γι' αυτό θα πρέπει να θέσουμε το ζήτημα αυτό σ' ένα σύγχρονο πλαίσιο».
«Στη Βρετανία προς το παρόν παρακινούμε τις αναπτυξιακές εταιρείες να δημιουργούν οικισμούς με μεγάλους ελεύθερους πράσινους χώρους και δημόσια κτίρια που θερμαίνονται με ξύλο».
Στην Αυστρία που η υλοτομία αποτελεί το δεύτερο πιο σημαντικό οικονομικό τομέα της χώρας και τα δάση που διαρκώς αυξάνονται καλύπτουν το 48% της επικράτειας, εκ των οποίων το 85% είναι ιδιόκτητα, το πρόβλημα είναι διαφορετικό.
«Σήμερα, όμως, προκύπτει μια σύγκρουση ανάμεσα στη βιώσιμη διαχείριση των δασών - που αποτελεί στρατηγική επιλογή της αυστριακής πολιτείας - με την έλευση της τουριστικής ανάπτυξης», λέει η κ. Ελίζαμπεθ Γιόχαν, δασολόγος, και συντονίστρια της αρμόδιας ερευνητικής ομάδας της Διεθνούς Ενωσης Οργανώσεων Δασικών Ερευνών (IUFRO). «Πρέπει να προσέξουμε ώστε να μην ανατραπεί το ώς σήμερα μοντέλο, διότι οι αγρότες θα στερηθούν τους τοπικούς πόρους χάρη στους οποίους επιβιώνουν».
(Από την Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 06/09/2007)