Του Γιάννη Λούλη
Με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, αλλά και τις τάσεις που διαφαίνονται, το εκλογικό τοπίο και η δυναμική του επηρεάζονται από έξι παράγοντες:
Πρώτον: Οι πυρκαγιές απείλησαν πολιτικά την κυβέρνηση πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα κατά τη διάρκεια της θητείας της. Όμως, στο πολύ δύσκολο, για την ίδια, αρχικό διάστημα της κρίσης, η δυναμική υπέρ της διατηρήθηκε για δύο λόγους: (α) Άντεξε (με περιορισμένες ρωγμές) η πρωθυπουργική εικόνα, (β) Το ΠΑΣΟΚ (με την έντονα αρνητική του εικόνα) συνέχισε να μην πείθει ως εναλλακτική πρόταση εξουσίας. Έτσι η κυβέρνηση ξεπέρασε την πολύ δύσκολη αυτή περίοδο, με minimum απωλειών και χωρίς κέρδη του ΠΑΣΟΚ.
Δεύτερον: Η αντίδραση της κυβέρνησης μετά τις πυρκαγιές επικροτείται από υψηλότατα ποσοστά της κοινής γνώμης. Μπορεί λοιπόν η κυβέρνηση να έχασε τη μάχη στην «αρχική φάση» της κρίσης, κέρδισε όμως τη μάχη στην «επόμενη φάση» των μέτρων για τους πυροπαθείς. Και μάλιστα όσο περνάει ο χρόνος, όπως έδειξαν οι δημοσκοπήσεις, κερδίζει σε αποδοχή. Γι αυτό, ενώ το ΠΑΣΟΚ μένει στάσιμο, το κυβερνών κόμμα τείνει να βελτιώνει τη θέση του. Τούτο προφανώς θα ήταν πολύ δύσκολο αν δεν διέθετε ταυτόχρονα ως ανάχωμα (στην αρχική φάση) και ως εφαλτήριο (στην τωρινή), την ισχυρή εικόνα του κ. Καραμανλή.
Τρίτον: Το κυβερνών κόμμα, όλο το διάστημα μέχρι την προκήρυξη των εκλογών, διέθετε υπέρ του μια ισχυρή δυναμική έναντι του κύριου αντιπάλου του: Πιο πειστική ηγεσία, υπεροχή σε «κυβερνησιμότητα» και αρκετά περιθώρια ανοχής του εκλογικού σώματος για να του δοθεί «άλλη μία ευκαιρία». Αυτή η δυναμική δεν ήταν και δεν είναι εύκολο να ανατραπεί όσο ο κύριος αντίπαλός του θεωρείται «χειρότερη λύση». Σε όλες τις πρόσφατες εκλογές (1996, 2000, 2004) όποιος είχε την αρχική δυναμική εν τέλει κέρδισε.
Τέταρτον: Σε ώρες κρίσης (ομόλογα, πυρκαγιές) ο πιο απειλητικός αντίπαλος για την κυβέρνηση δεν ήταν το ΠΑΣΟΚ ως πρόταση εξουσίας. Ο αντίπαλος που είχε το τελευταίο διάστημα και έχει και τώρα απέναντί της η κυβέρνηση, είναι η ψήφος διαμαρτυρίας υπέρ των μικρότερων κομμάτων. Άλλωστε οι πυρκαγιές έπληξαν ταυτόχρονα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, ως τα δύο κόμματα εξουσίας τα οποία, διαχρονικά, δημιούργησαν τον σημερινό κρατικό μηχανισμό. Φυσικά, την τελευταία εβδομάδα η δυναμική που τώρα υπάρχει υπέρ των μικρότερων κομμάτων, πιθανότατα, θα μειωθεί. Χωρίς φυσικά να εξανεμισθεί.
Πέμπτον, τα δύο πιο ισχυρά όπλα του κυβερνώντος κόμματος είναι ένα «δικό του χαρτί», δηλαδή η ηγεσία του, και ένα «ξένο χαρτί», δηλαδή η εικόνα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ (το γράφουμε από καιρό) δεν είναι τωρινό αλλά στρατηγικό. Το ΠΑΣΟΚ αντί να γίνει «νέο προϊόν», αναπαλαιώθηκε. Έτσι προσλαμβάνεται ως χειρότερη επιλογή από το κυβερνών κόμμα ακόμη και στις πιο δύσκολες ώρες του τελευταίου. Ταυτόχρονα, ο κ. Παπανδρέου έχει παρασυρθεί σε στιλ, ύφος και πολιτικό λόγο που υπονομεύει αντί να ενισχύει την πρωθυπουργική του αξιοπιστία.
Εκτον, άρα ενώ πολύ δύσκολα θα ανατραπεί το σκηνικό στη μάχη του δικομματισμού, οι ισορροπίες μεγάλων και μικρών θα κριθούν από την πάλη ανάμεσα στο αίτημα για κυβερνητική σταθερότητα (που δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί) και την τάση για αποδοκιμασία των «μεγάλων».
Η έκταση όμως της ενίσχυσης των μικρότερων κομμάτων θα κριθεί πάνω στο νήμα.
(Από την Εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ 8-9/09/2007)