Της Κάκιας Παπαδοπούλου
Το πρόσφατο εκρηκτικό μείγμα- 80 δολάρια η τιμή του πετρελαίου ενώ η ισοτιμία του ευρώ να έχει σκαρφαλώσει στα 1.4 δολάρια-δεν φαίνεται να ανησυχούσε το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Και ο λόγος είναι ότι η άνοδος του πετρελαίου είναι μια συγκυριακή εξέλιξη με μικρές σχετικά συνέπειες στον πληθωρισμό, σύμφωνα με τους ιθύνοντες.
Σύμφωνα με την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα μια μόνιμη αύξηση του πετρελαίου κατά 10 δολάρια μπορεί να επηρεάσει τον πληθωρισμό της ευρωζώνης κατά δύο δέκατα.
Αυτές βέβαια μπορεί να είναι σοβαρές ασκήσεις επί χάρτου τις οποίες κανένας δεν τις αμφισβητεί.
Στην Ελλάδα όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Οι δευτερεύουσες πληθωριστικές πιέσεις είναι αυτές που δημιουργούν το μεγαλύτερο πρόβλημα και έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο στον καταναλωτή. Γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει έλεγχος από το κράτος και η οικονομία της ελεύθερης αγοράς έχει πάρει διαστρεβλωμένες διαστάσεις. Στην Ελλάδα οι τιμές των καυσίμων επηρεάζονται τάχιστα από την άνοδο των διεθνών τιμών ενώ μια μείωση τους έχει σημαντική χρονική καθυστέρηση. Απλές διαπιστώσεις τις οποίες τις έχουμε όλοι βιώσει καθημερινά.
Εάν κάποιος συνεκτιμήσει και το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία παραμένει βαρέως εξαρτημένη από το πετρέλαιο-περισσότερο από κάθε άλλη χώρα της ευρωζώνης- τότε τα μεγέθη και οι επιπτώσεις που δίνει η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα δεν ευσταθούν για το ελληνικό παράδειγμα.
Από την άλλη πλευρά, το επιχείρημα ότι η άνοδος της τιμής του μαύρου χρυσού είναι προσωρινή δεν είναι και τόσο πειστική. Εκτιμήσεις τραπεζών και ερευνητικών ινστιτούτων κάνουν λόγο για 85 δολάρια το βαρέλι μέχρι το τέλος του έτους. H Goldman Sachs προβλέπει τιμή πετρελαίου 85 δολάρια μέχρι το τέλος της χρονιάς και μέση τιμή για το 2008 τα 85 δολάρια.
Ο προυπολογισμός του ελληνικού κράτους για το 2007 είχε ως μέση τιμή τα 68.50 δολάρια το βαρέλι. Εάν η πρόβλεψη της αμερικανικής τράπεζας επαληθευτεί είναι σίγουρο ότι οι όποιες επιπτώσεις δεν θα είναι αμελητέες.
Και μια και έχουμε την πρόσφατη εμπειρία των δημοσιονομικών μεγεθών και τα σχετικά της επιτήρησης, η μεγάλη αύξηση της τιμής των καυσίμων σίγουρα επηρεάζει και θα επηρεάσει και περισσότερο το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών. Το κόστος των εισαγόμενων καυσίμων σχεδόν διπλασιάστηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Οπότε μια συνεπαγόμενη αύξηση του ελλείμματος θα έχει την αιτία της και στα καύσιμα.
Από την άλλη πλευρά η άνοδος του ευρώ σε σχέση με το δολάριο δεν φαίνεται να έχει σημαντικά οφέλη. Αφενός μέν γιατί ως επί το πλείστον οι εξαγωγές της χώρας μας κατευθύνονται κυρίως σε χώρες της ευρωζώνης , αφετέρου γιατί οι εξαγώγιμες τιμές είναι χαμηλότερες από τις αντίστοιχες των προιόντων στην εγχώρια αγορά.
Με αυτά τα δεδομένα, οι πληθωριστικές πιέσεις προβλέπεται να είναι ισχυρές. Η μέριμνα, ο επισταμένος έλεγχος και η ρεαλιστική αντιμετώπιση μπορεί να είναι ίσως το μόνο αντίδοτο σε αστάθμητους παράγοντες όπως η τιμή του μαύρου χρυσού.