Του Γιώργου Καπόπουλου
Για περίπου μισό αιώνα η Γαλλία διεκδικούσε ηγετικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση με τη διασφάλιση μαζί με τη Γερμανία, τη Δυτική στην αρχή και την Ενιαία στη συνέχεια του ρόλου της «Ατμομηχανής» της Ενοποίησης. Με άλλα λόγια, ο γαλλογερμανικός Αξονας υπαγόρευε στα υπόλοιπα κράτη μέλη την ατζέντα των Ευρωπαϊκών Εξελίξεων. Η προετοιμασία της Συνόδου της Λισαβόνας, η τρίμηνη πορεία διαμόρφωσης της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης πιστοποιεί πλέον τη νέα γραμμή πλεύσης του Σαρκοζί: Σε μια Ε.Ε σήμερα των «27» και αύριο άνω των «30», η Γαλλία διεκδικεί τον ρόλο του Διαμεσολαβητή ανάμεσα στις αντικρουόμενες απόψεις και συμφέροντα:
Διεκδικεί τον ρόλο του ενδιάμεσου ανάμεσα στο Βερολίνο και το Λονδίνο. Η Προσέγγιση Βρετανίας-Γαλλίας, που αποτυπώθηκε στην κοινή πρόταση Γκόρντον Μπράουν - Σαρκοζί για την υποψηφιότητα Μπλερ, για το αξίωμα του πρώτου προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έχει οδηγήσει στην πράξη, στην υπέρβαση του γαλλογερμανικού Αξονα και στη διαμόρφωση ενός τριγώνου Γαλλίας -Γερμανίας - Βρετανίας, ενός τριγώνου που έχει τη δυναμική άτυπου Διευθυντηρίου.
Πρωτοστατεί τόσο στην Ευρωμεσογειακή Συνεργασία, όσο και στον συντονισμό με τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου.
Πραγματοποιεί ανοίγματα, στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και δεν κρύβει την πρόθεσή της να εκμεταλλευθεί την ιστορική καχυποψία των χωρών της περιοχής τόσο απέναντι στη Γερμανία όσο και στη Ρωσία.
Τα παραπάνω δεν ερμηνεύονται μόνο με την είσοδο του Σαρκοζί στο Μέγαρο των Ηλυσίων, ούτε παραπέμπουν απλά και μόνο στην απόρριψη της Συνταγματικής Συνθήκης στο Δημοψήφισμα της Ανοιξης του 2005. Αποτελούν την κατάληξη προβληματισμών, καχυποψιών και ανησυχιών που είδαν το φως μετά τα κοσμογονικά γεγονότα του 1989-91.
Η Γαλλία επί σειρά ετών προσπάθησε με κάθε μέσο να περιφρουρήσει την θέση που είχε στους ενδοευρωπαϊκούς συσχετισμούς μέχρι το 1989-91: Αλλεργική και εχθρική απέναντι στη Διεύρυνση ήθελε μια ενίσχυση της δυναμικής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που να σταματά, όμως, στα όρια της ομοσπονδιακής δυναμικής. Σε ό,τι αφορά τη Διεύρυνση, η Γαλλία γρήγορα βρέθηκε απομονωμένη με τη Γερμανία και τη Βρετανία να είναι ένθερμοι, αν και για διαφορετικούς λόγους υποστηρικτές της, Σε ό,τι αφορά την εμβάθυνση, βρισκόταν σε συμπληγάδες πέτρες ανάμεσα στον Μινιμαλισμό της Βρετανίας και τον Φεντεραλιστικό Ζήλο της Γερμανίας.
Ο Συμβιβασμός Σιράκ, Σρέντερ, που διαμορφώθηκε στις αρχές του 2003, υπήρξε απ ότι φαίνεται το κύκνειο άσμα του γαλλογερμανικού Αξονα με το σχέδιο της Συνταγματικής Συνθήκης να ενσωματώνει τα βασικά του σημεία:
Προκάλεσε την εξέγερση του συνόλου των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, που συνέπλευσαν με τη Βρετανία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία. Η άρνηση υποταγής στο γαλλογερμανικό διευθυντήριο πήρε τη μορφή στήριξης της εισβολής των ΗΠΑ, στο Ιράκ.
Απορρίφθηκε από τους Γάλλους ψηφοφόρους με ένα ηχηρό Όχι, που βραχυκύκλωσε στην κυριολεξία την ευρωπαϊκή πολιτική του Παρισιού.
Η πολιτική Σαρκοζί σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι μια ρεαλπολιτίκ διαχείρισης του Στάτους Κβο, χωρίς όραμα:
Θεωρεί ως δεδομένο τον ευρωσκεπτικισμό μιας πλειοψηφούσας μερίδας του εκλογικού σώματος της Γαλλίας, δεδομένο που παγώνει για το ορατό μέλλον τα μεγαλεπήβολα σχέδια συνολικά.
Θεωρεί ως επίσης δεδομένο ότι στην Ε.Ε των «27», ο γαλλογερμανικός Αξονας δεν μπορεί να ορίζει την ατζέντα των εξελίξεων, όπως το έπραττε στην Ευρώπη των «15».
Θεωρεί επίσης ως δεδομένο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Χωρών-Μελών της Ε.Ε, αντιλαμβάνεται την αμυντική συνεργασία ως δημιουργία ευρωπαϊκού αμυντικού πόλου συμπληρωματικού και όχι ανταγωνιστικού με το ΝΑΤΟ.
Σε ό,τι αφορά την έξοδο της Ε.Ε από την κρίση που ξέσπασε μετά την απόρριψη της Συνταγματικής Συνθήκης στη Γαλλία και στην Ολλανδία, την Ανοιξη του 2005, ο Σαρκοζί έδρασε άμεσα και αποτελεσματικά.
Το πρόβλημα βρίσκεται στην οριακή αποτελεσματικότητα της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης, που αργά η γρήγορα θα θέσει προκλήσεις που υπερβαίνουν τον ρόλο του Διαμεσολαβητή, που επέλεξε για το Παρίσι ο Σαρκοζι.
(ΗΜΕΡΗΣΙΑ 22/10/07)