«Εμείς χτίζουμε πάνω στις δικές σας πολιτικές επιλογές τις οποίες έρχεστε τώρα και αναιρείτε» τόνισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός απευθυνόμενος στον Αλ. Τσίπρα.
Ολόκληρο το απόσπασμα της ομιλίας του Πρωθυπουργού για την Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος - Η.Π.Α. έχει ως εξής:
«Έρχομαι τώρα, κ. Τσίπρα, στο ζήτημα της σημερινής συζήτησης, στην αμυντική συνεργασία την οποία υπογράφουμε και η οποία έρχεται προς κύρωση. Σας άκουγα να μιλάτε και μου δώσατε, πράγματι, την εντύπωση ότι επιχειρείτε να κάνετε Αντιπολίτευση μόνο χάριν της Αντιπολίτευσης. Σας έχω πει πολλές φορές, και σε αυτή την αίθουσα -και έχουμε κάνει αρκετές συζητήσεις για θέματα εξωτερικής πολιτικής- σας το είπα και στην κατ’ ιδίαν συνάντησή μας, ότι δεν έχω ουσιαστικά διαγνώσει καμία σημαντική απόκλιση ως προς τις κεντρικές κατευθύνσεις της εξωτερικής πολιτικής. Θεωρώ ότι αυτό είναι θετικό. Είναι μια κατάκτηση για το πολιτικό σύστημα. Αυτή την εικόνα εξάλλου μου μεταφέρει και ο Υπουργός Εξωτερικών από τις συζητήσεις που γίνονται στο επίπεδο του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής. Δεν υπάρχουν σήμερα ουσιαστικές αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις.
Πρέπει να σας πω, κ. Τσίπρα, ότι όταν πήγα στις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησα ακριβώς αυτή τη διακομματική συναίνεση ως απόδειξη της σταθερότητας της χώρας στις επιλογές της εξωτερικής πολιτικής. Μίλησα για τη στροφή 180 μοιρών που κάνατε από τότε που αναλάβατε την Κυβέρνηση της χώρας. Πως ξεχάσατε, τα συνθήματα περί «φονιάδων Αμερικανών», τις πορείες στην Αμερικάνικη Πρεσβεία, τα συνθήματα κατά του Ισραήλ και προσαρμοστήκατε στον σκληρό κόσμο της γεωπολιτικής αναγνωρίζοντας και την ανάγκη για την εμβάθυνση της στρατηγικής συμμαχίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και την ανάγκη η χώρα να αναβαθμίσει το επίπεδο των στρατηγικών σχέσεων με το Ισραήλ.
Και ξαφνικά, επιστρέφω από τις Ηνωμένες Πολιτείες και ακούω το ΣΥΡΙΖΑ να λέει ότι δεν μπορούμε να ψηφίσουμε την κύρωση της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας διότι κάτι άλλαξε και ότι αν το κάνουμε θα φανούμε, δήθεν, πως το είπατε, «προβλέψιμοι». Ότι είμαστε «προβλέψιμοι» άρα δεν μπορούμε να ψηφίσουμε, δεδομένοι, και δεν μπορούμε να ψηφίσουμε αυτή τη συμφωνία διότι δεν πρέπει να είμαστε δεδομένοι και προβλέψιμοι στην εξωτερική πολιτική.
Λοιπόν κοιτάξτε, κ. Τσίπρα, αυτή είναι μια συμφωνία την οποία είχατε διαπραγματευτεί εσείς. Όχι απλά την είχατε διαπραγματευτεί. Ουσιαστικά την είχατε θέσει σε εφαρμογή διότι πολλές από τις προβλέψεις της συμφωνίας -οι οποίες σήμερα έρχονται και επικυρώνονται και αποκτούν νομική ισχύ όπως παραδείγματος χάρη η λειτουργίας της βάσης των drone στη Λάρισα ή η αξιοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης- είχαν ήδη δρομολογηθεί από τη δική σας Κυβέρνηση. Και σωστά είχαν δρομολογηθεί, κ. Τσίπρα. Άρα όλα αυτά τα είχατε ήδη κάνει. Δεν είναι ότι τα είχατε διαπραγματευτεί, τα κάνατε. Από το ’18 λειτουργεί. Ποιον κοροϊδεύετε, λοιπόν, εδώ και ποια αυτιά πάλι πάτε να χαϊδέψετε;
Φαντάζομαι, λοιπόν, αν κατάλαβα καλά και θα ήθελα μια διευκρίνιση ότι δεν διαφωνείτε με τον πυρήνα της συμφωνίας, έτσι δεν είναι; Η συμφωνία είναι καλή διότι προφανώς εσείς την διαπραγματευτήκατε και εσείς την εφαρμόσατε. Η συμφωνία, λοιπόν, είναι καλή, αλλά δεν πρέπει να την κυρώσουμε τώρα διότι πρέπει να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα αποφασιστικότητας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ότι η Ελλάδα δεν είναι δεδομένη και κατά συνέπεια δεν κυρώνει μια συμφωνία την οποία εμείς θεωρούμε ότι είναι ωφέλιμη για τα εθνικά μας συμφέροντα. Είναι καλό να έχουμε τους Αμερικανούς στην Αλεξανδρούπολη, είναι καλό να ενισχύουμε τις δικές μας δυνατότητες γιατί θα αποκτήσουμε κάποια στιγμή drones με μια βάση στη Λάρισα. Να μην το κάνουμε αυτό γιατί θα μας φοβηθούν οι Αμερικανοί αν τους πούμε ότι δεν υπογράφουμε τη συμφωνία. Αυτό μας λέτε περίπου. Αυτό συστήνετε στην ελληνική Κυβέρνηση και αυτό θεωρείτε σωστή εξωτερική πολιτική, υπεύθυνη εξωτερική πολιτική, πράγματι.
Είπα στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι είναι καλό να είσαι προβλέψιμος γιατί όλες οι συμμαχίες, κ. Τσίπρα, στηρίζονται στην έννοια της προβλεψιμότητας. Απρόβλεπτος ήσασταν εσείς το πρώτο 6μηνο του 2015 και είδαμε πού μας οδηγήσατε. Εγώ θεωρώ ότι η προβλεψιμότητα στην εξωτερική πολιτική είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα, πόσο μάλλον όταν αποτελεί και το επιστέγασμα μιας σχέσης η οποία έχει και διαχρονικά χαρακτηριστικά. Θυμίζω ότι αυτή η συμφωνία είναι επικαιροποίηση μίας συμφωνίας η οποία είχε υπογραφεί για πρώτη φορά το 1990. Και για εμάς που έχουμε και ένα ενδιαφέρον για το τι είχε γίνει ιστορικά τη δεκαετία του ’80, θυμόμαστε και πώς εγκλωβίζεται η εξωτερική πολιτική όταν την χρησιμοποιούμε για εσωτερική κατανάλωση και λέμε «φεύγουν οι βάσεις του θανάτου», για να μείνουν τελικά «οι βάσεις του θανάτου» και να γίνονται διάφορα τραγέλαφοι της εξωτερικής πολιτικής της δεκαετίας του ΄80 από το ΠΑΣΟΚ και από τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Έρχεστε, λοιπόν, και μας λέτε ότι: «Κοιτάξτε, δεν θέλουμε να υπογράψουμε αυτή τη συμφωνία, όχι γιατί είναι κακή συμφωνία, αλλά γιατί δεν έχουμε πάρει επαρκείς εγγυήσεις. Έχουμε μία προκλητική Τουρκία και θέλουμε περισσότερες εγγυήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες με αντάλλαγμα τη συμφωνία την οποία υπογράφουμε». Λοιπόν, θέλω να σας θυμίσω, κ. Τσίπρα, μόνο ορισμένα πράγματα και ορισμένες δηλώσεις οι οποίες έχουν γίνει από αμερικανικές Αρχές τις τελευταίες εβδομάδες, τους τελευταίους μήνες. State Department. Δήλωση της 15/1/2020: «Σε αντίθεση με όσα ισχυρίζεται η Τουρκία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όπως απεικονίζεται στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά γενικά δικαιούνται Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη περιοχή». Δεν θυμάμαι αντίστοιχη δήλωση επί δικών σας ημερών.
Ψήφιση και υπογραφή από τον Πρόεδρο Τραμπ του East Med Acts. Αναφερθήκατε και εσείς σε αυτό το σημαντικό νομοθέτημα. Τον Δεκέμβριο του 2019 ψηφίστηκε. Κάτι κάναμε και εμείς, κύριε Τσίπρα, για να υπογραφεί, εκτός αν κι αυτό θέλατε να το δρομολογήσετε, αλλά ούτε και αυτό προφτάσατε να κάνετε, ούτε αυτό. Άρα τουλάχιστον συμφωνούμε ότι είναι μια σημαντική κατάκτηση. Γιατί είναι κατάκτηση ο East Med Act κ. Τσίπρα; Διότι σήμερα, για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπάρχει μια διακομματική συναίνεση σε ένα εξαιρετικά πολωμένο περιβάλλον που αναγνωρίζει, πρώτον, την στρατηγική σημασία της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και δεύτερον, αναγνωρίζει στον άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ «προβλέψιμους», ναι, «προβλέψιμους» στρατηγικούς συμμάχους για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι πρέπει να υποστηριχτούν. Προσθέτουμε, λοιπόν, στην φαρέτρα μας και αυτό το όπλο. Θέλω να σας θυμίσω ότι το αμερικανικό Κογκρέσο είναι πανίσχυρο. Η δε αμερικανική Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας είναι κράτος εν κράτει.
Όταν πήγα στην Ουάσινγκτον συναντήθηκα με 12 από τους 22 γερουσιαστές. Οι οποίοι άκουσαν με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον αυτά που τους είχα πει, γιατί η Ελλάδα είναι παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή και γιατί σε αυτή την συγκεκριμένη χρονική σημασία η αναβάθμιση της σχέσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυτοτελή σημασία, όχι κατ’ ανάγκη, όπως είπε ο Υπουργός Εξωτερικών, σε αντιδιαστολή με το τι συμβαίνει στην Τουρκία. Έχουμε, λοιπόν, και αυτό το πολύ σημαντικό κείμενο το οποίο προσθέτουμε στην φαρέτρα των διπλωματικών μας εργαλείων.
Θέλω να θυμίσω, κ. Τσίπρα, ότι η πώληση των F-35 στην Τουρκία μπλοκαρίστηκε από το Κογκρέσο. Μπλοκαρίστηκε από το Κογκρέσο ως αποτέλεσμα μιας συνολικής παρέμβασης η οποία έγινε από πολλές χώρες, οι οποίες έπεισαν τελικά την αμερικανική Γερουσία και το αμερικανικό Κογκρέσο ότι η αγορά F-35 από την Τουρκία, όταν ταυτόχρονα η Τουρκία έχει αγοράσει το σύστημα S400, θα έθετε σε κίνδυνο σημαντικές επιχειρησιακές δυνατότητες του ΝΑΤΟ. Καταθέτω, λοιπόν, και τον East Med Act στα πρακτικά της Βουλής.
Τρίτον. Έλαβα πριν από δέκα μέρες μια προσωπική επιστολή του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, του κύριου Πομπέο. Σε αυτή την επιστολή, κύριε Τσίπρα, ο κύριος Πομπέο γράφει, δεν τα λέει πια μόνο, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν αφοσιωμένες στην στήριξη της ευημερίας, της ασφάλειας και της δημοκρατίας της Ελλάδος. Δεν θυμάμαι να πήρατε καμία τέτοια επιστολή επί δικών σας ημερών.
Η τελευταία φορά, επειδή σας βλέπω να γελάτε ειρωνικά, η τελευταία φορά που λάβαμε τέτοια επιστολή από Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών ήταν το 1976 στην περιβόητη ανταλλαγή επιστολών Κίσινγκερ-Μπίτσιου. Ναι, είχατε πάρει και εσείς πράγματι μια επιστολή από τον κ. Τραμπ που σας συνεχάρη για την υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών. Ναι, όντως είχατε πάρει μια επιστολή. Μόνο που λυπάμαι δεν έχει ακριβώς την ίδια αξία.
Κατά συνέπεια, η Ελλάδα σήμερα έχει καταφέρει ως προς τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντιστρέψει μια πάγια κατάσταση δεκαετιών. Μια πάγια κατάσταση η οποία στην καλύτερη περίπτωση διεκδικούσε από τις Ηνωμένες Πολιτείες μια ευμενή ουδετερότητα, στη χειρότερη περίπτωση μια ξεκάθαρη αναγνώριση της στρατηγικής σημασίας της Τουρκίας εις βάρος της Ελλάδος ως προς τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών στην ευρύτερη περιοχή μας. Λοιπόν, αυτά είναι σημαντικές κατακτήσεις κ. Τσίπρα για την εξωτερική πολιτική συνολικά. Και θα ήταν γενναίο εκ μέρους σας να το αναγνωρίσετε. Εξάλλου εμείς χτίζουμε πάνω στις δικές σας πολιτικές επιλογές τις οποίες έρχεστε τώρα και αναιρείτε.
Όντως όμως, κ. Τσίπρα, και θα κλείσω με αυτό, παραμένετε πράγματι όπως διεκδικείτε για τον εαυτό σας απρόβλεπτος και αναξιόπιστος. Άλλοτε ξεκινούσατε για πορεία προς την Αμερικάνικη Πρεσβεία και φεύγατε στο Σύνταγμα, στρίβατε στη γωνία. Έτσι και τώρα αρνείστε μια συμφωνία την οποία μέχρι και χθές υμνούσατε. Φαίνεται, κ. Τσίπρα, ότι το πεπρωμένο της κωλοτούμπας φυγείν αδύνατον.
Στο όνομα όμως, και κλείνω με αυτό, της κοινής εθνικής γραμμής θα σας καλέσω να φανείτε και πάλι απρόβλεπτος. Παρά τη θέση σας ότι θα ψηφίσετε παρών, έχετε το θάρρος να ψηφίσετε «όχι» τουλάχιστον; Τι είναι αυτά τα μεσοβέζικα πράγματα; Αλλάξτε την άποψή σας και ψηφίστε μαζί μας λίγο πριν φύγετε από την αίθουσα. Για την Ελλάδα θα είναι πράγματι ένα απρόβλεπτο κέρδος.»
Δευτερολογία του Πρωθυπουργού στη συζήτηση για τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος - Η.Π.Α.
«Κύριε Τσίπρα, θα σας παρακαλούσα, την επόμενη φορά -χάριν ακρίβειας- όταν αναφέρεστε σε δηλώσεις τρίτων, να ζητάτε από το επιτελείο σας να έχει τουλάχιστον τα ακριβή αντίγραφα αυτών που έχουν πει. Προσωπικά δεν θυμάμαι καθόλου τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας να λέει αυτά τα οποία είπατε. Δεν το θυμάμαι εγώ, δεν το θυμούνται οι συνεργάτες μου. Δεν έχω εύκαιρη την τοποθέτησή του. Είμαι περίπου βέβαιος ότι δεν τα είπε έτσι όπως τα είπατε εσείς. Η μισή αλήθεια είναι χειρότερη από ένα μεγάλο ψέμα, κ.Τσίπρα. Ειδικεύεστε, για άλλη μια φορά, στη διαστρέβλωση της πραγματικότητας.
Θέλω να καταλάβω ακριβώς τι ζητάτε από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ζητάτε μία ομπρέλα ασφάλειας και προστασίας των εθνικών συμφερόντων; Ζητάτε μία διμερή αμυντική συμμαχία η οποία θα σημαίνει ότι εάν, ω μη γένοιτο, η Ελλάδα δεχθεί επίθεση οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συνδράμουν να υποστηρίξουν την Ελλάδα; Μία ομπρέλα ασφάλειας; Αυτό ζητάτε; Εξηγήστε το παρακαλώ. Θέλω να καταλάβω τι είναι αυτό το οποίο ζητάτε. Και αν ζητάτε αυτό γιατί δεν το ζητήσατε από τον κ. Τραμπ όταν πήγατε να τον επισκεφτείτε και λέγατε διάφορα περί διαβολικού και χαριτολογώντας προσπαθούσατε να δικαιολογήσετε την κωλοτούμπα σας;
Η πραγματικότητα είναι ότι αυτό το οποίο ζητάτε -εάν ζητάτε αυτό- είναι έξω από τη σφαίρα του εφικτού. Κατά συνέπεια, αυτό το οποίο έχουμε εξασφαλίσει είναι: Ξεκάθαρες δηλώσεις από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών. Αναγνώριση του ρόλου της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Αναβάθμιση της εταιρικής σχέσης της Ελλάδος. Άξονας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Ενίσχυση των οικονομικών μας σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αναγνώριση και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της σημαντικής προόδου που έχει πετύχει η Ελλάδα τους τελευταίους έξι μήνες στο μέτωπο της οικονομίας. Καταλαβαίνω ότι σας προκαλεί πολύ μεγάλη ενόχληση κάθε φορά που η χώρα -γιατί δεν πρόκειται για την Κυβέρνηση- λαμβάνει εύσημα για την πρόοδο την οποία έχει πετύχει τους τελευταίους 6 μήνες, σας ενοχλεί. Το δείχνετε. Προσπαθήστε να το δείξετε λίγο λιγότερο. Στην Ελλάδα κάνουμε καλό επιτέλους, όχι μόνο στην Παράταξή μας, βγάζοντάς την από την κρίση. Και εν πάση περιπτώσει, σταματήστε αυτή την πιπίλα για το πόσο απρόβλεπτοι είστε, για το πώς βγάλατε την Ελλάδα από τα μνημόνια, αφού τη βάλατε πρώτα. Είστε σαν τον πυρομανή ο οποίος αφού έχει κάψει το σπίτι έρχεται και πανηγυρίζει γιατί φώναξε την πυροσβεστική.
Η Ελλάδα επιδίδεται κ. Τσίπρα σε μια ενεργή διπλωματία η οποία στηρίζεται σε ένα ξεκάθαρο τρίπτυχο. Και νομίζω ότι τουλάχιστον σε αυτό το τρίπτυχο μπορούμε να συμφωνήσουμε. Ενισχύουμε το πλαίσιο των στρατηγικών μας συμμαχιών. Όχι μόνο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και με πολλές άλλες χώρες. Χθες επισκέφτηκα τη Γαλλία και πρέπει να σας πω ότι το επίπεδο των ελληνογαλλικών σχέσεων και της στρατιωτικής μας συνεργασίας ποτέ δεν ήταν καλύτερο. Φαντάζομαι ότι αυτή είναι μια πρωτοβουλία η οποία κινείται στη σωστή κατεύθυνση.
Έχω τις επόμενες μέρες να επισκεφθώ τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Προσπερνώ τον ειρωνικό σας τόνο σχετικά με τα ταξίδια, κ. Τσίπρα. Είναι απαράδεκτο και απρεπές την ώρα που ο Πρωθυπουργός της χώρας αγωνίζεται για την υπεράσπιση των συμφερόντων της χώρας να αφήνετε τέτοια υπονοούμενα. Απαράδεκτο και απρεπές. Και βέβαια υπήρχε πάντα σε αυτή την αίθουσα μια πάγια πρακτική των πολιτικών δυνάμεων ότι όταν ο Πρωθυπουργός της χώρας είναι στο εξωτερικό αποφεύγεται η κριτική εντός Ελλάδος. Την έχετε παραβιάσει επανειλημμένως. Θα σας συνιστούσα να επιστρέψετε σε αυτή την πρακτική. Εξάλλου θυμάμαι και την πρώτη δήλωση την οποία έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ -ούτε καν δεν είχα προφτάσει να βγω από τη συνάντηση με τον κ. Τραμπ- την είχατε γράψει προφανώς πιο πριν. Δεν βοηθούν όλα αυτά. Μην νομίζετε κιόλας ότι σας δίνουν πόντους εσωτερικά.»