για τις προκλήσεις, τα προβλήματα και τις προοπτικές που διανοίγονται για αυτόν, στον απόηχο της πρώτης -και ελπίζουμε τελευταίας- φάσης αυτή της πρωτοφανούς για τα σύγχρονα χρονικά υγειονομικής κρίσης.
Η ταχεία επέλαση του νέου κορονοϊού στη ζωή των ανθρώπων του πλανήτη επέδρασε καταλυτικά και καταστρεπτικά σε ένα ευρύ φάσμα της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας και αναδιάταξε με τρόπο που δεν είχαμε συναντήσει ποτέ ξανά στο παρελθόν, τη συμπεριφορά και τη δομή παραδοσιακών αγορών, ιδίως όμως του πετρελαίου.
Ο κρίσιμος παράγοντας που σφράγισε τη «μοίρα» των ενεργειακών αγορών το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η κρίση του COVID-19 βρέθηκε στο απόγειό της, ήταν πέραν πάσης αμφιβολίας, η ζήτηση. Η κατάρρευση της ζήτησης ήταν εκείνη που έριξε προσωρινά τις τιμές του πετρελαίου και του ηλεκτρικού ρεύματος σε αρνητικό έδαφος, ενώ έσπειρε ανησυχίες για την ολοκλήρωση μεγαλόπνοων εγχειρημάτων, όπως η πορεία προς την Ενεργειακή Μετάβαση και το ευρωπαϊκό Green Deal. Ο προβληματισμός για την επόμενη ημέρα του κλάδου απασχολεί έντονα τους ιθύνοντες κυβερνήσεων, φορέων και εταιρειών.
Σε αυτή ακριβώς τη φάση έσπευσε το energia.gr, να παρουσιάσει την πρωτοβουλία του. Το διαδικτυακό αφιέρωμά του για την μεταCOVID-19 εποχή, προσήλκυσε τις απόψεις ανωτέρων κυβερνητικών στελεχών, παραγόντων και ειδημόνων της ενεργειακής αγοράς, εκπροσώπων φορέων, υψηλόβαθμων στελεχών κορυφαίων ενεργειακών ομίλων και επιχειρήσεων, εκπροσώπων της ακαδημαϊκής και επιστημονικής κοινότητας και εκπροσώπων των ΜΜΕ.
Καθώς τα δυσοίωνα σύννεφα των πρώτων εβδομάδων από την κρίση αρχίζουν να διαλύονται, τα γρανάζια της παγκόσμιας οικονομίας έχουν αρχίσει να παίρνουν μπρος και ο ενεργειακός κλάδος ανακάμπτει αργά αλλά σταθερά, ήρθε η ώρα για μια αναδρομή στα όσα εγράφησαν από περισσότερα από 50 κυβερνητικά στελέχη και σημαντικές προσωπικότητες του ενεργειακού κλάδου, των οποίων οι απόψεις παρέλασαν από τις σελίδες του αφιερώματος και κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα θεματολογίας, όπως, μεταξύ άλλων:
Την ανάγκη συνέχισης του προγράμματος εξορύξεων υδρογονανθράκων, την περαιτέρω ψηφιοποίηση των ενεργειακών λειτουργιών και υπηρεσιών, την ανάπτυξη και εμβάθυνση των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, την μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη και διείσδυση των ΑΠΕ, την βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, την ηλεκτροκίνηση, το υδρογόνο, τα συστήματα διαχείρισης των εκπομπών ρύπων, την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της χώρας, τις οργανωμένες αγορές ενέργειας μέσω ΕΧΕ ως βέλτιστη οδό για γρήγορη ανάκαμψη, την επόμενη μέρα του κλάδου βιομάζας, των θερμικών ηλιακών συστημάτων, την αγορά καυσίμων και τις προοπτικές της, καθώς και το ρόλο της βιοενέργειας στις Πράσινες επενδύσεις.
Από τους πρώτους που έσπευσαν να αποδεχτούν το κάλεσμα του energia.gr ήταν ο κ. Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος θεωρεί ότι η Ενέργεια είναι το πιο ισχυρό αντίδοτο στον κορωνοϊό. Ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε στο άρθρο του ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει με επιτυχία την υγειονομική κρίση του κορωνοϊού αλλά τόνισε πως πρέπει να χτίσουμε «αντισώματα» και για τις οικονομικές της συνέπειες. «Η ενέργεια είναι ένα από τα βασικά εργαλεία επούλωσης των πληγών και επανεκκίνησης της οικονομίας και αυτό το γνωρίζουμε καλά στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Πρώτη μας φροντίδα ήταν να μετριάσουμε τις επιπτώσεις της κρίσης. Το ένα σκέλος των δράσεων είχε να κάνει με τα εκπτωτικά πακέτα για τα νοικοκυριά, τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις που ανακοινώθηκαν από όλους τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Το άλλο σκέλος ήταν η στήριξη των ενεργειακών επιχειρήσεων και των διαχειριστών, για τους οποίους συμπεριλάβαμε μέτρα διευκόλυνσης στις πρόσφατες ΠΝΠ της κυβέρνησης», υπογράμμισε ο Υπουργός.
Από την πλευρά της, η Γενική Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, κα Αλεξάνδρα Σδούκου, αναφέρθηκε την «καταιγίδα» του κορονωϊού και στο γεγονός ότι η ηγεσία του υπουργείου παραμένει αμετακίνητη στην πορεία που έχει χαραχθεί τους τελευταίους μήνες, με μέτρα και πολιτικές για την πλήρη αναμόρφωση του ενεργειακού τομέα της χώρας, την τόνωση της ανάπτυξης, την ενίσχυση του ανταγωνισμού και την προστασία του τελικού καταναλωτή. «Στο ΥΠΕΝ είμαστε όμως αποφασισμένοι να μην επιτρέψουμε η ενέργεια να μείνει στη σκιά των εξελίξεων και με στοχευμένες δράσεις να εξυπηρετήσουμε το διττό στόχο της ανάκαμψης της οικονομίας σε συνδυσμό με την προώθηση όλων των καίριων ενεργειακών projects που θα συμβάλλουν στη δημιουργία νέων εξειδικευμένων θέσεων εργασίας και αειφόρων ενεργειακών υποδομών προς όφελος της πατρίδας», τόνισε η κα Σδούκου.
Ο Δρ. Ανδρέας Πουλλικκάς, Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου, στο άρθρο του υποστήριξε πωε η οικονομική ανάκαμψη και η ενεργειακή μετάβαση μπορούν να συνυπάρξουν αφού ήδη υπάρχουν καλά παραδείγματα για το πώς τα πακέτα οικονομικών κινήτρων κατά την πανδημία του ιού COVID-19 υποστηρίζουν την αειφόρο ενεργειακή ανάπτυξη.
Επίσης, ο καθηγητής Γεώργιος Ιωάννου, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, στη δική του παρέμβαση αναφέρθηκε στις οργανωμένες αγορές ενέργειας μέσω ΕΧΕ, ως τη βέλτιστη οδό για γρήγορη ανάκαμψη από τις επιπτώσεις του Covid-19. «Μέσα σε τούτο το περιβάλλον ανατάραξης, το ΕΧΕ μπήκε σε μια νέα αγορά, αυτή των Ενεργειακών Παραγώγων, όπου οι παίκτες θα ενεργοποιούνταν για να προάγουν αντισταθμίσεις κινδύνων και να συνθέτουν προβλέψεις εξέλιξης των τιμών», τόνισε ο ίδιος.
Επανεκκίνηση με 100.000 Πράσινες Θέσεις Εργασίας στους επόμενους μήνες, που να είναι συμβατές και με τη μάχη κατά του COVID-19, αλλά και τον πόλεμο κατά της Κλιματικής Αλλαγής, ενώ ταυτόχρονα να μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τα τρία νέα βασικά ταμεία της ΕΕ, το Green Deal, το SURE, το Recovery Fund, πρότεινε από πλευράς του ο καθηγητής Γιάννης Μανιάτης, πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής (2009-2015).
Επίσης, στο θέμα της μείωσης του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, ως πρώτιστης προτεραιότητας αναφέρθηκε στο άρθρο του ο κ. Μανώλης Παναγιωτάκης, τέως Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ. Ο κ. Παναγιωτάκης τόνισε το πόσο καθοριστική είναι η σημασία τού κόστους παραγωγής και διάθεσης της ηλεκτρικής ενέργειας που χαρακτήρισε εκ των ων ουκ άνευ. «Η μείωση αλλά και ο έλεγχος του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας αφορά σε όλη την αλυσίδα ,από την παραγωγή μέχρι τη διάθεση. Πρωταρχικός στόχος γι’ αυτό αλλά και για την ίδια την οικονομία πρέπει να είναι η μείωση της υπερβολικής σημερινής ενεργειακής εξάρτησης», υπογράμμισε.
Από την πλευρά της, η κα Λιάνα Γούτα, Διευθύντρια Ενεργειακής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του Ομίλου ΕΛΠΕ, στο άρθρο της με τίτλο Κατάρρευση μιας Αγοράς, τα Μαθήματα και η Επόμενη Μέρα στην Πορεία προς το 2050, ανέφερε πως αξίζει να κρατήσουμε μερικά από τα χρήσιμα συμπεράσματα αυτού του διαστήματος, καθώς αναδείχθηκαν τόσο οι αδυναμίες όσο και τα δυνατά σημεία των κλάδων και των συστημάτων που είναι απαραίτητα στις κοινωνίες για να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν μια τέτοια κρίση.
Επίσης, η κα Ευγενία Τζαννίνη, Δικηγόρος Παρ' Αρείω Πάγω η οποία εξειδικεύεται στην ενεργειακή και περιβαλλοντική νομοθεσία, επισήμανε τον Αειφορικό Χαρακτήρα του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου και Αειφόρου Ανάπτυξης των ΑΠΕ, ενώ η κα Νεκταρία Καρακατσάνη, μέλος της ΡΑΕ του ACER και του CEER, αναφέρθηκε στα θέματα της Πράσινης Ανάκαμψης, την αναγκαιότητα και τις προκλήσεις που δημιουργούνται, καθώς και στη συρρίκνωση της παγκόσμιας οικονομίας.
Σημαντικά ήταν επίσης τα άρθρα του κ. Κωνσταντίνου Δρούγου, CEO, OASIS Carbon Management Group (CMG), του κ. Κώστα Παπαβασιλείου,
Ομότιμου Καθηγητή στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπως και του κ. Παντελή Κάπρου, καθηγητή Ενεργειακής Οικονομίας και Επιχειρησιακής Έρευνας στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Αθηνών και Προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής του ΙΕΝΕ. Ο κ. Κάπρος στο άρθρο του, αναφέρθηκε στη μείωση της παραγωγής των ενεργοβόρων βιομηχανιών, ως κύρια αιτία μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στο κρίσιμο διάστημα της υγειονομικής κρίσης.
Άξια αναφορά είναι ακόμη τα άρθρα των κκ Νίκου Βέττα, Γενικού Διευθυντή του ΙΟΒΕ και Γιώργου Μανιάτη, υπεύθυνου του Τμήματος κλαδικών μελετών του ΙΟΒΕ, οι οποίοι υπογράμμισαν το γεγονός ότι η επικείμενη ύφεση της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να περιορίσει περαιτέρω τη ζήτηση ενέργειας, κάτι που σε δημοσιονομικό επίπεδο συνεπάγεται σημαντικές απώλειες φορολογικών εσόδων, που για φέτος τουλάχιστον δεν θα είναι δυνατό να αναπληρωθούν. Επίσης, θεωρούν ότι είναι πολύ πιθανή και η εμπλοκή και οι καθυστερήσεις σε μεγάλα ενεργειακά έργα, εξαιτίας δυσλειτουργιών στον εφοδιασμό εξοπλισμού και στη χρηματοδότηση.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν, παράλληλα τα άρθρα των Δρ. Σπύρου Κιαρτζή, Διευθυντή Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας και Νέων Τεχνολογιών στον Όμιλο ΕΛΠΕ, με τίτλο «Η Πανδημία δεν Ακυρώνει την Ανάγκη για Ενεργειακή Μετάβαση», και του κ. Σπύρου Παλαιογιάννη, Managing Partner της MEDGAS & MORE SERVICES LTD και πρώην Διευθύνοντα Συμβούλου της ΔΕΠΑ ΑΕ, με τίτλο «Σκέψεις για έναν Βιώσιμο Επανασχεδιασμό του Ενεργειακού Μοντέλου της Χώρας στην Μετά Convid 19 Εποχή».
Στον «Πόλεμο των Τιμών Πετρελαίου και τις Επιπτώσεις στην Ελληνική Οικονομία» αναφερόταν το άρθρο της κας Τερέζας Φωκιανού, Προέδρου & Διευθύνουσας Συμβούλου της FLOW ENERGY A.E..
Στο δικό της άρθρο η Δρ. Μαρίκα Καραγιάννη, του ΠΕΔΙΣ- ΠΜΣ Μεσογειακές Σπουδές Ενέργεια και Φυσικοί Πόροι στη Μεσόγειο, τόνισε ότι η χαμηλή στάθμη των τιμών του πετρελαίου αναμένεται να διατηρηθεί επί μακρόν, καθώς η ζήτηση θα παραμείνει μειωμένη και οι παγκόσμιοι αποθηκευτικοί χώροι υπέρ- πλήρεις, καθώς δεν υπάρχει ορατή λύση της κρίσης του νέου κορονοϊού.
Παράλληλα, ο κ. Χρήστος Ζαφείρης, Υπεύθυνος Δέσμης Έργων Βιοαερίου, Τμήμα Βιομάζας ΚΑΠΕ αναφέρθηκε στον Ρόλο της Βιοενέργειας μετά την Πανδημία, στις Πράσινες Επενδύσεις, ενώ ο Δρ. Σπυρίδων Οικονόμου, Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής, ΚΑΠΕ εξέθεσε τις απόψεις του σε άρθρο με τίτλο «Οι Απαιτούμενες Καινοτομίες στον Τομέα της Καθαρής Ενέργειας Μετά την Πάροδο της Πανδημίας».
Από την πλευρά του ο κ. Ιωάννης Αληγιζάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΙΝΟΙΛ και Πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, εστίασε το ενδιαφέρον του στην αγορά καυσίμων, σήμερα, και τις Προοπτικές της «επόμενης ημέρας», ενώ ο κ. Παναγιώτης Γ. Παπασταματίου, Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ, και Μέλος ΔΣ του ΕΣΗΑΠΕ αναφέρθηκε στις «Προοπτικές του Αιολικού Κλάδου στην Ελλάδα Μετά την Κρίση COVID 19».
Παράλληλα, ο Δρ. Στέλιος Λουμάκης, Πρόεδρος του ΣΠΕΦ στο άρθρο του, υποστήριξε πως «μέσα σε όλη αυτή την αρνητική συγκυρία δεν υπάρχει προσφιλέστερος τρόπος για την αναζωογόνηση της οικονομίας από την επιτάχυνση της πράσινης ανάπτυξης και των ΑΠΕ, οι οποίες απευθύνονται σε όλα τα κοινωνικά, οικονομικά και γεωγραφικά στρώματα και διαμερίσματα».
Στον Ενεργειακό Μετασχηματισμό σε Περίοδο Πανδημίας αναφερόταν το άρθρο του κ. Ιωάννη Χατζηβασιλειάδη, Διπλωματούχου Μηχανολόγου-Ηλεκτρολόγου του ΕΜΠ, ο οποίος συνέβαλε στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και των καινοτόμων τεχνολογιών. «Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες και οι επενδύσεις, χωρίς αναστολές σε περίοδο πανδημίας και μετέπειτα, πρέπει να κατευθυνθούν σε δράσεις για τον ενεργειακό μετασχηματισμό με νέες τεχνολογίες και μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ με προσιτές τιμές», τόνισε.
Ιδιαίτερα σημαντική στιγμή του αφιερώματος ήταν το άρθρο του κ. Γιάννη Μπασιά, Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της EΔEY. Ο κ. Μπασιάς τόνισε πως η παγκόσμια ύφεση, η πτώση της τιμής του πετρελαίου, η υπερπροσφορά ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, υδρογονάνθρακες, ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά και υδροηλεκτρικά, συνδυασμένα με την μείωση της κατανάλωσης, θέτουν σε κίνδυνο, βραχυπρόθεσμα, την γρήγορη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές διότι οι επενδύσεις, που δεν είναι βραχυπρόθεσμες, γίνονται ανταγωνιστικές όταν οι τιμές του αργού και του φυσικού αερίου είναι υψηλές, και όταν το κόστος της ρύπανσης κατά τόνο από το διοξείδιο του άνθρακα είναι υψηλό
Επίσης, το άρθρο του κ. Fernando Kalligas, Επικεφαλής Εταιρικών Υποθέσεων του ΔΕΣΦΑ και του Γραφείου Διοίκησης, είχε ως θέμα «Οι Προοπτικές του Ενεργειακού Τομέα για την Περίοδο Μετά την Κρίση του COVID 19: Ο Τομέας του Φυσικού Αερίου και ο Σχεδιασμός του ΔΕΣΦΑ». Ο ίδιος αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην τεράστια προσπάθεια που καταβλήθηκε για να κρατηθούν ανοιχτά και πλήρως λειτουργικά τα Κέντρα Λειτουργίας και Συντήρησης κατά μήκος του αγωγού, το Κέντρο Κατανομής Φορτίου στο Πάτημα Ελευσίνας, καθώς επίσης και ο Τερματικός Σταθμός ΥΦΑ στη Ρεβυθούσα και να ανταποκριθούν στην υψηλή ζήτηση φυσικού αερίου.
Τέλος, στην ενεργειακή πολιτική στην εποχή του κορωνοϊού εστιαζόταν το άρθρο του κ. Κωνσταντίνου Σταμπολή, Προέδρου και Εκτελεστικού Διευθυντή του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ), καθώς και ιδρυτού και Διευθυντή του energia.gr.
Ο κ. Σταμπολής ανέφερε πως, με την ενέργεια σήμερα, σε όλες τις εκφάνσεις της να αποτελεί κορυφαίο κοινωνικό αγαθό και ισάξιο σε ένα βαθμό με την υγεία (αφού η στέρησή της υποσκάπτει άμεσα και απόλυτα το όποιο υγειονομικό και κοινωνικό σύστημα), η εξασφάλιση και αδιάλειπτη παροχή της αποτελεί άμεση προτεραιότητα και είναι στρατηγικής σημασίας για την οικονομία και την εθνική ασφάλεια. «Υπό αυτή την έννοια, η χώρα μας έχει υποχρέωση, πέρα από τα όποια σχέδια, στόχους και δεσμεύσεις της ΕΕ, να είναι σε θέση να οργανώσει και να εφαρμόσει την δική της ενεργειακή πολιτική, η οποία θα αποβλέπει στην καλύτερη δυνατή (δηλ. άνετη και ασφαλή τροφοδοσία με ανταγωνιστικό κόστος) εξυπηρέτηση των αναγκών της και την διασφάλιση της τροφοδοσίας της με τα απαραίτητα καύσιμα είτε αυτά αφορούν τους υδρογονάνθρακες είτε τον ηλεκτρισμό» έγραψε μεταξύ άλλων ο επικεφαλής του ΙΕΝΕ και του energia.gr.