Η ακόρεστη δίψα της Κίνας για ενέργεια προκειμένου να τροφοδοτήσει την εκβιομηχάνιση της οικονομίας της έχει σοβαρές επιπτώσεις για την εθνική ασφάλεια και το παγκόσμιο περιβάλλον. Και στους δυο τομείς, η Κίνα πρέπει να επιδείξει αίσθημα ευθύνης που να συμβαδίζει με την εκρηκτική -από την πλευρά της- ζήτηση για πετρέλαιο και ενέργεια, μια ζήτηση που προκαλεί δέος στον υπόλοιπο κόσμο.
Προκειμένου να εξασφαλίσουν αποθέματα πετρελαίου από τότε που η Κίνα έγινε χώρα εισαγωγής, προ 14 ετών, οι κινεζικές εταιρείες «χτενίζουν» την υδρόγειο και δεν διστάζουν να συνάψουν συμφωνίες με αμφιλεγόμενα καθεστώτα, όπως αυτό του Σουδάν. Αυτήν την εβδομάδα, ο Ιρανός υπουργός Πετρελαίου Γκολάμ Χουσεϊν Νοζάρι, ανήγγειλε συμβόλαιο 2 δισ. δολαρίων με την κινεζική Sinopec για την εκμετάλλευση των πετρελαϊκών πεδίων του Γιανταβαράν. Ο κ. Νοζάρι μάλιστα εξέδωσε μια προειδοποίηση με «σημασία» απευθύνοντάς την σε άλλες χώρες που δίστασαν να επενδύσουν.
«Θα χάσουν αυτήν την ευκαιρία», σχολίασε ο Ιρανός υπουργός. Η τάση της Κίνας να συνάπτει αδιακρίτως συμφωνίες για την ενέργεια υποσκάπτει τις συντονισμένες διεθνείς προσπάθειες να «διδαχθούν» ορισμένες χώρες παραγωγής και εξαγωγής - είτε «στόχος» της διεθνούς κοινότητας είναι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είτε η αιματοχυσία στο Σουδάν.
Αλλο «θύμα» των ενεργειακών αναγκών της Κίνας είναι το παγκόσμιο περιβάλλον. Από τις αρχές του έτους έως τώρα, η Κίνα έχει αυξήσει το παραγωγικό ενεργειακό δυναμικό της κατά 90 Γιγαβατώρες, ξεπερνώντας το παραγωγικό δυναμικό του βρετανικού δικτύου.
Σχεδόν όλο το νέο αυτό παραγωγικό δυναμικό καλύπτουν ενεργειακοί σταθμοί που καίνε άνθρακα, και οι οποίοι παράγουν τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και άλλους ρύπους. Η κινεζική παραγωγή και χρήση ενέργειας είναι αποτελεσματικές και οι έλεγχοι για την προστασία του περιβάλλοντος ανεπαρκείς. Οι Κινέζοι ηγέτες, ωστόσο, διστάζουν να αποδεχθούν πως η Κίνα πρέπει να παίξει ηγετικό ρόλο στις προσπάθειες για την διάσωση του περιβάλλοντος, κεντρικό θέμα της διεθνούς συνδιάσκεψης των διεθνών συζητήσεων στο Μπαλί.
Πλην όμως, η αμυντική στάση του Πεκίνου έχει λογική. Οι ΗΠΑ αγοράζουν το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου τους από διεφθαρμένες χώρες της Αφρικής και κράτη που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Μέση Ανατολή, ενώ ο αμερικανικός προστατευτισμός απέτρεψε την κινεζική CNOOC να εξαγοράσει την «ευυπόληπτη» πετρελαϊκή εταιρεία Unocal. Αληθεύει, επίσης, ότι οι δυτικές χώρες συνέβαλαν περισσότερο από όλες στην σώρευση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα της Γης.
Αλλά και πάλι, η αφροσύνη ή οι απροσεξίες των άλλων δεν μπορούν να αποτελούν δικαιολογία για την ανεύθυνη συμπεριφορά της Κίνας.
Ευτυχώς, υπάρχουν ενδείξεις πως η Κίνα αρχίζει να κατανοεί τις γεωπολιτικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ενεργειακών της αναγκών. Επί παραδείγματι, το Πεκίνο κάνει σημαντικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, και έχει βάλει λουκέτο στις πιο προβληματικές μονάδες παραγωγής ενέργειας.
Αλλά αυτά είναι μόνον μικρά βήματα στο μακρινό στόχο να γίνει υπεύθυνη υπερδύναμη.
(δημοσιεύτηκε στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ στις 14/12/07)