Πρόκειται περί αιρετικής απόψεως. Ενίοτε οι αγορές ψεύδονται. Το πετρέλαιο εξακολουθεί να κυμαίνεται σε επίπεδα άνω των 90 δολαρίων το βαρέλι. Υποτίθεται πως αυτό υποδηλώνει ότι έχει εκτιναχθεί η ζήτηση για αργό για την κάλυψη των διεθνών ενεργειακών αναγκών. Δεν ισχύει όμως. Εκείνο που κινεί την αγορά είναι η ζήτηση από τους κερδοσκόπους. Η κερδοσκοπία ευθύνεται τουλάχιστον για το ήμισυ της τρέχουσας τιμής του πετρελαίου, σύμφωνα με τον Φαντέλ Γκέιτ, διευθυντή της μονάδας ερευνών πετρελαίου και φυσικού αερίου στο κέντρο Oppenheimer & Co. της Νέας Υόρκης, που τονίζει πως «τίποτε δεν δικαιολογεί αύξηση της τιμής κατά 50%». Ακόμη κι αν ο Γκέιτ υπερβάλει, δεν υπάρχει αμφιβολία περί της έκτασης της κερδοσκοπίας.
Καθώς αναπτύσσεται η παγκόσμια οικονομία, πολλοί επενδυτές στοιχηματίζουν σε μια μακροπρόθεσμη άνοδο των εμπορευμάτων. Αλλοι χρησιμοποιούν το πετρέλαιο ως ασφαλές καταφύγιο, δεδομένης της υποχώρησης του δολαρίου.
Οπως επισημαίνει η Μέρι Νόβακ, διευθύντρια του τομέα ενεργειακών υπηρεσιών της εταιρείας οικονομικών συμβούλων Global Insight Inc. μόλις το πετρέλαιο έφθασε στα 50 με 60 δολάρια το βαρέλι, οι κερδοσκόποι επενδυτές, εκείνοι δηλαδή που εγκαταλείπουν τα συμβόλαιά τους πριν από την ημερομηνία παράδοσης, «πήδηξαν» μέσα στην αγορά. Βάσει του μηχανισμού προσφοράς και ζήτησης, η τιμή του πετρελαίου έπρεπε να κυμαίνεται στα 75 με 80 δολάρια το βαρέλι. Κι αυτό σημαίνει ότι στις τρέχουσες τιμές υπάρχει κερδοσκοπία ύψους 10 με 15 δολαρίων το βαρέλι. Ο Γκέιτ επιμένει ότι είναι λογική μία τιμή γύρω στα 45 δολάρια το βαρέλι. Οι κανόνες στη βιομηχανία πετρελαίου είναι πως αν μπορεί να βρεις καινούργιο πετρέλαιο στο 1/3 της τιμής στην οποία πούλησες το τελευταίο σου βαρέλι, τότε πρόκειται για καλή επένδυση. Σύμφωνα με τον Γκέιτ, τελευταία οι πετρελαιοβιομηχανίες βρίσκουν καινούργιο πετρέλαιο στα 15 δολάρια το βαρέλι ή και λιγότερο. Οι εκτιμήσεις πως η εγγενής αξία του πετρελαίου είναι πολύ μικρότερη από την εμπορική του αξία έρχονται προς επίρρωσιν του ΟΠΕΚ που επιρρίπτει στην κερδοσκοπία την ευθύνη για τις υψηλές τιμές και όχι στη δική του άρνηση να αυξήσει την παραγωγή.
Εφόσον, όμως, το εμπόριο του αργού γίνεται σε δολάρια, η τιμή των 90 δολαρίων το βαρέλι αμβλύνει για τις χώρες παραγωγούς τις επιπτώσεις της πτώσης του δολαρίου. Αν οι αμερικανικές αγορές ανακάμψουν από την πιστωτική κρίση, το δολάριο θα ενισχυθεί, με αποτέλεσμα να επιστρέψουν στην έδρα τους οι διαπραγματευτές συναλλάγματος που έχουν στραφεί στο πετρέλαιο. Τόσο ο Γκέιτ όσο και ο Φιλίπ Βερλέγκερ, οικονομικός αναλυτής και πρόεδρος του PKVerleger LLC επισημαίνουν πως το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας θα μπορούσε να βοηθήσει αν έπαυε να αγοράζει πετρέλαιο για τα αποθέματα της χώρας. Σύμφωνα με τον Γκέιτ, η αντίληψη των στρατηγικών αποθεμάτων είναι εσφαλμένη. Ο κόσμος είναι γεμάτος πετρέλαιο και υπάρχουν αποθέματα για να απορροφήσουν μια βραχυπρόθεσμη διακοπή της προσφοράς. Ισως έπειτα από δεκαετίες να εξαντληθεί το πετρέλαιο. Το μόνο που λείπει σήμερα από την αγορά είναι η κοινή λογική.
(δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 16/12/2007)