Νέα Σύνορα με Hμερομηνία Λήξης;

Την 1.1.93 με την επίσημη διάλυση της Τσεχοσλοβακίας έναν νέο σύνορο δημιουργήθηκε ανάμεσα στις δύο χώρες, ένα σύνορο νεκρανάσταση του ιστορικού συνόρου ανάμεσα στην Αυστρία και στην Ουγγαρία: Πριν από μια βδομάδα την Πέμπτη 20.12.07. το σύνορο αυτό έσβησε με την ταυτόχρονη είσοδο της Τσεχίας και της Σλοβακίας στη Ζώνη Σέγκεν.
Του Γιώργου Καπόπουλου - ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Παρ, 28 Δεκεμβρίου 2007 - 00:35


Την 1.1.93 με την επίσημη διάλυση της Τσεχοσλοβακίας έναν νέο σύνορο δημιουργήθηκε ανάμεσα στις δύο χώρες, ένα σύνορο νεκρανάσταση του ιστορικού συνόρου ανάμεσα στην Αυστρία και στην Ουγγαρία: Πριν από μια βδομάδα την Πέμπτη 20.12.07. το σύνορο αυτό έσβησε με την ταυτόχρονη είσοδο της Τσεχίας και της Σλοβακίας στη Ζώνη Σέγκεν.


Λίγο πιο νότια, στα σύνορα της Σλοβενίας και της Κροατίας, η είσοδος της πρώτης στο Σέγκεν έχει τα αντίθετα αποτελέσματα: Μεγιστοποιεί τις αρνητικές επιπτώσεις από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας καθώς τόσο οι Κροάτες όσο και οι Βόσνιοι που εργάζονται στη Σλοβενία θα χρειάζονται πλέον βίζα εισόδου.


Η ένταξη της Σλοβενίας στην Ε.Ε. και ο θετικός ενταξιακός ορίζοντας της Κροατίας με την ταυτόχρονη αβεβαιότητα για την ευρωπαϊκή προοπτική της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Σερβίας, της Π.Γ.Δ.Μ. και του Κοσσυφοπεδίου είναι ένα σοβαρότατο πρόβλημα:
Πρώτον η ένταξη των δύο βορείων και πιο ανεπτυγμένων δημοκρατιών της πρώην Γιουγκοσλαβίας στην Ε.Ε και στο Σέγκεν στη συνέχεια θα ολοκληρώσει τη διάλυση της Ομοσπονδίας καθώς στην καλύτερη περίπτωση για ένα μεταβατικό διάστημα άγνωστης διάρκειας θα πλήξει καίρια την οικονομική και εμπορική αλληλεξάρτηση των κρατών που τη διαδέχθηκαν.


Δεύτερον είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι η είσοδος στην Ε.Ε. και στο Σέγκεν και των υπόλοιπων πρώην γιουγκοσλαβικών δημοκρατιών θα αποδραματοποιούσε τις συνέπειες, τις δυσμενείς επιπτώσεις και τις δυσαρέσκειες: Οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου και της Βοσνίας, οι Αλβανοί της Π.Γ.Δ.Μ, οι Κροάτες της Ερζεγοβίνης θα μπορούσαν πολύ πιο εύκολα να αισθάνονται ταυτόχρονα νομιμόφρονες υπήκοοι των νέων κρατών χωρίς να είναι αποκομμένοι από την Επικράτεια που θεωρούν Μητέρα Πατρίδα.
Η κατάργηση των Συνόρων αποτελεί ταυτόχρονη υπέρβαση αλλά και υλοποίηση όλων των εθνικιστικών αλυτρωτικών οραμάτων: Δεν είναι άλλωστε συμπτωματικό ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Σλοβενίας έσπευσε να δηλώσει λίγα λεπτά μετά την κατάργησή τους ότι για πρώτη φορά το προαιώνιο όραμα των συμπατριωτών του να μην είναι χωρισμένοι από ενδιάμεσα σύνορα γίνεται πραγματικότητα, μια σαφέστατη αναφορά σε δύο ξεχασμένα σήμερα μειονοτικά- αλυτρωτικά μέτωπα, τη Σλοβένικη Μειονότητα στην Τεργέστη και στην περιοχή της Βενέτια Τζούλια στην Ιταλία αλλά και στην επαρχία της Καρινθίας στην Αυστρία. Με την ίδια άλλωστε ανακούφιση έγινε δεκτή η κατάργηση των συνόρων μεταξύ Σλοβακίας και Ουγγαρίας τόσο από την πολυάριθμη Ουγγρική Μειονότητα της πρώτης που μπορεί πλέον να επικοινωνεί ανεμπόδιστα με τη Μητέρα-Πατρίδα όσο και από την κυβέρνηση στην Μπρατισλάβα που βλέπει την εκτόνωση ενός ιδιαίτερα ενοχλητικού μειονοτικού μετώπου.


Το μεγάλο πρόβλημα της πρώην Γιουγκοσλαβίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι ότι σήμερα δεν υπάρχει καθαρός ορίζοντας για την ευρωπαϊκή προοπτική των υπόλοιπων δημοκρατιών αλλά ούτε για την ικανότητα της Ένωσης να αναλάβει το κόστος της πλήρους ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων: Έτσι ανοίγει μια επικίνδυνη μεταβατική περίοδος όπου όλοι οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί:
Οι αποσταθεροποιητικοί κραδασμοί που θα προκύψουν από την επερχόμενη Μονομερή Ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου να πλήξουν την ευρωπαϊκή προοπτική όχι μόνο της Σερβίας αλλά της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Π.Γ.Δ.Μ αλλά ακόμη και αυτήν της Κροατίας καθώς πιθανή απόσχιση των Σερβοβοσνίων θα έχει άμεσες επιπτώσεις στους Κροατοβόσνιους.


Τα προβλήματα της περιοχής να θεωρηθούν ως σοβαρότατο εμπόδιο για την περαιτέρω εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης με αποτέλεσμα επί της ουσίας η διεύρυνση στην πρώην Γιουγκοσλαβία να παγώσει μετά την πλήρη ένταξη της Κροατίας.
Σε ένα παρόμοιο σενάριο η ανεπάρκεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπροστά σε μια πρόκληση που παρουσιάζεται σε ευρωπαϊκό έδαφος θα είναι αποσταθεροποιητική: Αν η διεύρυνση σταματήσει στην Κροατία, θα έχουν αναπαραχθεί τα σύνορα Αυστρίας-Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και θα έχει τουλάχιστον εν μέρει δικαιωθεί ο χάρτης που συνόδευσε το πρώτο άρθρο του Σάμουελ Χάντιγκτον για τη Σύγκρουση των Πολιτισμών στην επιθεώρηση Foreign Affairs στις αρχές της Δεκαετίας του 90...

(ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 27/12/2007)