«Ενας μοναχικός και μόνος καουμπόη», ο οποίος επέλεξε να χάσει 600 δολάρια για να έχει το δικαίωμα να λέει στα εγγόνια του πως ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο που αγόρασε πετρέλαιο στα 100 δολάρια το βαρέλι. Αυτό, σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, είναι το προφίλ του διαπραγματευτή που επαλήθευσε τις προβλέψεις ετών και έστω για μια σύντομη στιγμή ανέβασε το κόστος του βαρελιού στο τριψήφιο ψυχολογικό όριο. Η προθεσμιακή αγορά εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης επιβεβαίωσε ότι η συναλλαγή αυτή, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη, ήταν μία και μοναδική. Ο άνθρωπος αυτός αγόρασε την ελάχιστη απαιτούμενη ποσότητα των μόλις 1.000 βαρελιών, τα οποία και μεταπώλησε στη συνέχεια στην τιμή των 99,40 δολαρίων το βαρέλι. Ασήμαντη πράξη, η οποία όμως του απέφερε τα πέντε λεπτά δημοσιότητας που του αναλογούσαν και κατά πάσα πιθανότητα πυροδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις, που θα μας απασχολήσουν πολύ περισσότερο καιρό.
Ηδη, μία ημέρα μετά την περίφημη συναλλαγή, ακούστηκαν οι πρώτες προειδοποιήσεις για ακόμα μεγαλύτερη άνοδο των τιμών, ίσως και στα 110 δολάρια το βαρέλι εντός του 2008, αλλά και ώς τα 200-250 δολάρια σε βάθος πενταετίας ή δεκαετίας. Την Τετάρτη έφτασε η τιμή τα 100 δολάρια και την Πέμπτη τα ξεπέρασε, φθάνοντας τα 100,09 δολάρια το βαρέλι στις 6.57 μ.μ., μετά την ανακοίνωση της μείωσης των αποθεμάτων στις ΗΠΑ.
Βασική αιτία της ανόδου είναι η ζήτηση από τις αναδυόμενες οικονομίες, ιδίως τις ταχέως αναπτυσσόμενες Κίνα και Ινδία, η οποία θα αντισταθμίσει διαφαινόμενη επιβράδυνση της κατανάλωσης σε κάποιες μεγάλες οικονομίες του ΟΟΣΑ. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας αναμένει αύξηση της ζήτησης για πετρέλαιο συνολικά κατά 37% έως το 2030, θεωρώντας την εξέλιξη αυτή αναπόφευκτη, ιδίως λόγω της ισχυρής ανάπτυξης στις βιομηχανίες μεταφορών και χημικών, όπου η αντικατάσταση του πετρελαίου με κάποια εναλλακτική μορφή ενέργειας είναι δύσκολη. Και οι αναλυτές εκφράζουν την εκτίμηση πως το χαρακτηριστικό της πετρελαϊκής αγοράς, τουλάχιστον κατά το έτος που μόλις άρχισε, θα είναι η «ανοδική αστάθεια», εφόσον συνεχίσουν να υφίστανται οι παράγοντες που ώθησαν πέρυσι σε εκτίναξη των τιμών κατά 57% και όσο «η αγορά αναζητεί λόγους να παραμείνει σε ανοδική τροχιά».
Η προσδοκώμενη υπέρβαση του φράγματος των 100 δολαρίων στις τιμές του αργού ίσως σταθεί η αφορμή εκτίναξης του ενεργειακού κόστους και συνεπακόλουθου εκτροχιασμού της παγκόσμιας ανάπτυξης. Η Κίνα έχει υπερδιπλασιάσει την κατανάλωσή της από τον Νοέμβριο του 2001, όταν το αργό της Νέας Υόρκης υποχωρούσε στα 16,70 δολάρια, τιμή ναδίρ για τον αιώνα που διανύουμε. Η κινεζική υπερκατανάλωση, σε συνδυασμό με τη μείωση της παραγωγής στη Νιγηρία, το Ιράκ και τη Βενεζουέλα -για διαφορετικούς λόγους σε κάθε περίπτωση- έχει επιφέρει σχεδόν την εξάντληση της παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής δυνατότητας. Η περυσινή κατά 11% ολίσθηση του δολαρίου έναντι του ευρώ στηρίζει με τη σειρά της το ακριβό πετρέλαιο, καθιστώντας τις τιμές φθηνότερες για αγοραστές εκτός ΗΠΑ και την ίδια την επένδυση ελκυστική «ασπίδα» κατά του πληθωρισμού. Και ο ΟΠΕΚ, που καλύπτει το 40% των παγκόσμιων πετρελαϊκών αναγκών, αφενός διατήρησε αμετάβλητο το πλαφόν παραγωγής του στη σύνοδο της 5ης Δεκεμβρίου, αφετέρου δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του για την επόμενη σύνοδο, την 1η Φεβρουαρίου, επιμένοντας ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να ανακόψει την άνοδο.
Καθ’ οδόν για σταθεροποίηση των τιμών σε τριψήφιους αριθμούς, κατά τα φαινόμενα. Και μαζί με το πετρέλαιο, ο χρυσός. Η τιμή του πολύτιμου μετάλλου αναρριχήθηκε αυτή την εβδομάδα σε νέα ιστορικά ρεκόρ κοντά στα 868 δολάρια η ουγγιά, σε ευθέως ανάλογη πορεία με εκείνη του μαύρου χρυσού και σε αντιστρόφως ανάλογη εκείνης του δολαρίου (κατ’ επέκταση, η τιμή της πλατίνας κατέγραψε και εκείνη ρεκόρ στα 1.553 δολάρια η ουγγιά). Η αποκατάσταση του κύρους του χρυσού ως παραδοσιακή επένδυση και οι απώλειες του δολαρίου, από κοινού με τις δυσοίωνες προβλέψεις για την αμερικανική οικονομία, είχαν ήδη από πέρυσι ωθήσει τις τιμές περισσότερο από 30% υψηλότερα. Καθώς η επιδεινούμενη κρίση στην αμερικανική αγορά στεγαστικών δανείων εκτιμάται ευρέως ότι μπορεί να οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ύφεση, οι αναλυτές επιφυλάσσονται να διατηρήσουν υπό στενή παρακολούθηση τα στοιχεία που αφορούν τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Διαβλέπεται, πάντως, ως πολύ πιθανή η προοπτική ανόδου στα επίπεδα των 900 δολαρίων ή και ακόμα υψηλότερα, εφόσον «η αμερικανική οικονομία δεν εμφανίζει ενδείξεις βελτίωσης και η εξασθένηση του νομίσματός της, σε συνδυασμό με το ακριβό πετρέλαιο, ενισχύουν τον πληθωρισμό». Κάποιοι δεν αποκλείουν, μάλιστα, την εκτίναξη της τιμής έως και στα 1.200 δολάρια η ουγγιά.