Η Ρωσική εταιρεία εκμετάλλευσης φυσικού αερίου Gazprom ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα την πρόθεσή της να επεκτείνει τις επενδυτικές της δραστηριότητες στην Αφρική και συγκεκριμένα στην Νιγηρία προσπαθώντας μάλλον να διευρύνει το πεδίο της επιρροής της και σ’ άλλες περιοχές εκτός κεντρικής Ασίας. Όπως δήλωσε αξιωματούχος της Νιγηριανής Εθνικής Επιχείρησης Πετρελαίου (ΝΝΡC) η Gazprom σκοπεύει να επενδύσει μεγάλα κεφάλαια σε ενεργειακές υποδομές της Νιγηρίας αναφορικά με το φυσικό αέριο ενώ απ την πλευρά της η Gazprom ανέφερε μέσω αντιπρόσωπου της ότι η κίνηση αυτή εντάσσεται σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο επενδυτικής δραστηριότητας έξω από τα όρια της Ρωσίας.
Η είδηση αυτή, όπως ήταν φυσικό προκάλεσε έντονη ανησυχία σε Ευρώπη κι Αμερική που βλέπουν την ρωσική επιρροή να επεκτείνεται επικίνδυνα. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η κίνηση αναμενόταν αφού από τον προηγούμενο έτος είχαν αρχίσει επαφές μεταξύ του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin και του Νιγηριανού ομολόγου του Yar’Adua σε μια προσπάθεια να αναπτυχθεί μία ευρύτερη ενεργειακή σχέση μεταξύ των δύο κρατών.
Η Νιγηρία, μέλος του Ο.Π.Ε.Κ., είναι ο μεγαλύτερος αφρικανικός εξαγωγέας πετρελαίου και φυσικού αερίου σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες και στην επικράτειά της δραστηριοποιούνται δεκαετίες τώρα πολυεθνικές εταιρείες μεγάλου βεληνεκούς όπως η Royal Dutch Shell, η Chevron,η ExxonMobil οι οποίες έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου σε συνεργασία πάντοτε με την ΝΝΡC. Είναι φυσικό λοιπόν ότι υπάρχει ένα παγιωμένο status, ένα έδαφος το οποίο δεν είναι πρόσφορο για κάποια εταιρεία που θα θελήσει να προσανατολίσει της επενδυτικές της προσπάθειες στη συγκεκριμένη χώρα και μάλιστα όπως γίνεται ευνόητο αυτό ισχύει πολύ περισσότερο όταν αναφερόμαστε στη ρωσική Gazprom.
Αναλυτές εκτιμούν ότι κάθε κίνηση της ρωσικής εταιρείας να κάνει επενδυτικά ανοίγματα στην Αφρικανική χώρα θα αντιμετωπίσει τον σκληρό ανταγωνισμό ήδη παγιωμένων συμφερόντων. Αν παρ’ όλ’ αυτά δραστηριοποιηθεί τελικά η Gazprom τότε θα πρέπει να οπλιστεί με μεγάλη υπομονή και επιπλέον να βάλει το χέρι βαθιά στην τσέπη προκειμένου να πετύχει συμφωνίες τέτοιες που θα της εξασφαλίσουν μερίδιο στα πλούσια κοιτάσματα της Νιγηρίας. Ωστόσο είναι γεγονός ότι η Νιγηριανή κυβέρνηση βλέποντας ως μονόδρομο για την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας της, επενδύσεις στο φυσικό αέριο δεν διστάζει να φλερτάρει με οποιονδήποτε προσφέρει ένα καλό πακέτο επενδύσεων. Επενδύσεις οι οποίες θα στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό των υποδομών αλλά περισσότερο στην κατασκευή νέων εγκαταστάσεων και εργοστασίων τα οποία θα καλύπτουν με επάρκεια την εγχώρια ζήτηση για ενέργεια.
Αυτό είναι μια πραγματική πρόκληση για την κυβέρνηση της Νιγηρίας η οποία καλείται να αντιμετωπίσει κάθε χρόνο μια ολοένα αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας για την εγχώρια κατανάλωση αλλά και να κρατήσει ψηλά το ενεργειακό ισοζύγιο εξαγωγών της. Απ’ αυτήν την άποψη η Νιγηριανή κυβέρνηση βλέπει πολύ θετικά την ρωσική προοπτική καθώς θεωρεί ότι η συνεργασία με τις εταιρείες δυτικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στην χώρα εδώ και παραπάνω από πενήντα χρόνια δεν έχουν αποφέρει τα αναμενόμενα οφέλη για την χώρα της Νιγηρίας ενώ δεν είναι λίγοι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι οι οποίοι μιλούν για εκμετάλλευση από λευκούς αποικιοκράτες. Η Ρωσία αντίθετα έρχεται μ’ ένα πακέτο επενδύσεων το οποίο υπόσχεται ότι θα εκσυγχρονίσει εγκαταστάσεις με νέα τεχνολογία, θα εφοδιάσει το προσωπικό με τεχνογνωσία και θα κατασκευάσει δύο καινούργιες μονάδες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Η Gazprom σε αντάλλαγμα αυτών των επενδύσεων θα αποκτήσει ένα πολύτιμο μερίδιο στην εκμετάλλευση καινούργιων πεδίων φυσικού αερίου στην επικράτεια της Νιγηρίας με τη διαφορά βέβαια ότι δεν θα έχει κανένα δικαίωμα συμμετοχής στα ήδη υπάρχοντα πεδία τα οποία εκμεταλλεύονται οι πολυεθνικές εταιρείες, θα πρέπει με άλλα λόγια να αναλάβει τα έξοδα για την ανακάλυψη καινούργιων κοιτασμάτων.
Αυτό βέβαια καθόλου δεν απασχολεί τον ρωσικό κολοσσό ο οποίος προσπαθεί όπως φαίνεται να αδράξει τα πλεονεκτήματα που δημιουργούνται από την δυσαρέσκεια των Νιγηριανών για τις δυτικές εταιρείες εκμετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου οι οποίες απέτυχαν στα χρονοδιαγράμματα που έθεσαν για την κατασκευή των δύο καινούργιων εργοστασίων φυσικού αερίου και στην υιοθέτηση πιο φιλικών για το περιβάλλον τρόπων παραγωγής. Βέβαια πρέπει να αναφερθεί ότι αναλυτές αμφισβητούν το κατά πόσο η Ρωσική Gazprom είναι ικανή να ολοκληρώσει με αποτελεσματικό τρόπο αυτά τα επενδυτικά προγράμματα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα χωρίς να έχει η ίδια τεράστια οικονομική ζημιά αφού το όλο εγχείρημα των επενδύσεων είναι πολυδάπανο.
Οι Ρώσοι βέβαια αν και γνωρίζουν καλύτερα απ’ τον καθένα ίσως το κόστος μιας τέτοιας επένδυσης θεωρούν ότι είναι μια μοναδική ευκαιρία να απλώσουν τις δραστηριότητές τους εκτός Ρωσίας και μάλιστα σ’ ένα μέρος όπου παραδοσιακά η αγορά ανήκει σε εταιρείες δυτικών συμφερόντων. Ίσως είναι ένα εγχείρημα το οποίο κοστίσει ακριβά στους Ρώσους αλλά ίσως αποτελέσει και μια σημαντικότατη επενδυτική απόφαση για τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας.