Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου κλιμάκια των διεθνών πιστοληπτικών οίκων Moody's , Standard & Poor's και Fitch αναμένεται να επισκεφτούν τη χώρα μας για να εξετάσουν τα δεδομένα της οικονομίας και να επανεξετάσουν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές του energia.gr. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει το χαμηλότερο δείκτη πιστοληπτικής ικανότητας ανάμεσα στις 13 ιδρυτικές χώρες του ευρώ και μάλιστα όχι μόνο δεν έτυχε αναβάθμισης την τελευταία πενταετία αλλά η S & P όπως και η Fitch μείωσαν την αξιολόγηση της χώρας μας εν όψει απογραφής το 2004.
Σήμερα η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας είναι Α1 από τη Moody's, A από τη S&P και A από τη Fitch.Οικονομικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι ενώ μια αναβάθμιση από την S & P θα πρέπει να είναι αναμενόμενη –κυρίως λόγω της αναθεώρησης του Ακαθάριστου Εθνικού Πρoϊόντος-τονίζουν όμως ότι ο συγκεκριμένος οίκος που είναι και ίσως ο πλέον σοβαρός θα σταθεί σε τί διαρθρωτικές αλλαγές έχουν γίνει και πόσο βιώσιμες είναι αυτές, ώστε να προσδώσουν κάποια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Η S &P έχει κρατήσει σταθερό τον δείκτη αξιολόγησης της χώρας μας από τον Νοέμβριο του 2004. "Οι οίκοι είναι πλέον υποψιασμένοι αρκετά μαζί μας," επισημαίνει ο πρώην διευθυντής του Οργανισμού Δημοσίου Χρέους κ. Χριστόφορος Σαρδελής. ¨Ακόμα και η αναβάθμιση του ΑΕΠ δεν άλλαξε επί της ουσίας ούτε τα δεδομένα της οικονομίας αλλά ούτε και τις προοπτικές της," προσθέτει ο κ. Σαρδελής.
Η χώρα μας δανείστηκε την περσινή χρονιά μέσω ομολόγων του ελληνικού δημοσίου 37.3 δις ευρώ έναντι 35 που ήταν ο αρχικός της στόχος. Ο ΟΔΔΗΧ αποδίδει την υπέρβαση σε αποζημιώσεις προς τους πληγέντες των καταστροφικών πυρκαγιών του καλοκαιριού. Η πρόβλεψη για το 2008 είναι 37 δις ευρώ. "Τα περιθώρια που έχει μια χώρα να αντιμετωπίσει ένα έκτακτο γεγονός είναι σίγουρα ένα βασικό κριτήριο για μια πιθανή αναβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας," αναφέρει ο κ. Σαρδελής. Μια υπέρβαση του δανεισμού της τάξης των 2.3 δις είναι περίπου 1% του ΑΕΠ, επιβαρύνοντας απευθείας το δημοσιονομικό έλλειμμα και κατ' επέκταση το χρέος. Και αν καίρια προβλήματα όπως το ασφαλιστικό απειλούν να τινάξουν στον αέρα τα δημοσιονομικά της Ελλάδας, μικρότερης έκτασης έκτακτα γεγονότα, όπως μια μεγάλη πυρκαγιά ή φυσική καταστροφή, έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην συνολικότερη οικονομική εικόνα.
Προβλήματα, όπως το ασφαλιστικό, δεν λύνονται από τη μια μέρα στην άλλη και το συγκεκριμένο πρόβλημα αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα πολλών οικονομιών της γηραιάς ηπείρου, καθώς οι δημογραφικές αλλαγές που έχουν σημειωθεί τον τελευταίο αιώνα είναι ένα γενικότερο φαινόμενο. Στην περίπτωση της Ελλάδας όμως, οι δικαιολογίες του τύπου έλλειψη εποχιακού προσωπικού , αδυναμία προσλήψεων ή αδυναμία αγοράς νέων πυροσβεστικών οχημάτων, ωθούν τη χώρα μας να δανείζεται με ολοένα και περισσότερο επαχθείς όρους. "Σήμερα η Ελλάδα δανείζεται μέσω του 10ετούς ομολόγου με κόστος 0.38% παραπάνω από τη Γερμανία και 0.34% παραπάνω από την Ιταλία," επισημαίνει στέλεχος ξένης επενδυτικής τράπεζας στην Ελλάδα. "Και το βασικότερο που πρέπει να έχουμε υπόψιν είναι ότι με την είσοδο νέων χωρών στο club του ευρώ τα ελληνικά ομόλογα θα χάσουν αρκετά την ελκυστικότητα τους ." Γενική παραδοχή είναι ότι απαιτείται η χάραξη μιας οικονομικής πολιτικής στηριζόμενη σε διαρθρωτικές αλλαγές σε όλους τους τομείς.
Εάν η χώρα μας αδυνατεί μέσα στην όλη δίνη των χρονιζόντων προβλημάτων της να αντιμετωπίσει κάποια από αυτά, ας βρει λύσεις άλλου τύπου. Πόσο άστοχο και αναποτελεσματικό θα ήταν, αν εκχωρούσε σε ιδιώτες για παράδειγμα την προστασία των δασών τουλάχιστον τους καλοκαιρινούς μήνες- για να αναφέρουμε ένα απλό παράδειγμα. Η πρόοδος πολλές φορές έρχεται από την επίλυση μικρών και άμεσων προβλημάτων. Το βέβαιο είναι ότι στην τόσο εύθραυστη ισορροπία της ελληνικής οικονομίας δεν συγχωρούνται λάθη, παραλείψεις, καθυστερήσεις όπως και μισαλλόδοξες προσεγγίσεις.
Εάν κοιτάξουμε την πορεία του δημοσίου χρέους σε απόλυτα νούμερα, βλέπουμε ότι η χώρα μας είναι υπερχρεωμένη. Το 2007 το χρέος ήταν 240 περίπου δις. ευρώ, ενώ οι προβλέψεις για το 2008 είναι για 250 δις. ευρώ. Ναι μεν ως ποσοστό του ΑΕΠ το χρέος θα αποκλιμακωθεί στο 91% από 93.4% το 2007, όμως σε απόλυτα νούμερα αυξάνεται κάθε χρόνο και αυτό κάτι σημαίνει, το οποίο μόνο θετικό στοιχείο δεν συνιστά. «Βλέπουμε μία σταθερή αύξηση του ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια, σημαντικά υψηλότερη από άλλες χώρες της Ευρωζώνης, και παρ’ όλα αυτά δεν μπορούμε να αποκλιμακώσουμε το χρέος. Εάν οι ρυθμοί αύξησης της οικονομίας επιβραδυνθούνε, που θα είναι μία φυσική εξέλιξη, τότε μοιραία θα οδηγηθούμε σε ένα δημοσιονομικό διέξοδο, για να μην πούμε φιάσκο», επισημαίνει ο κ.Σαρδελής.
Τέλος εάν δούμε την συνολική πορεία του χρέους, η αποκλιμάκωση παρά τις όποιες αναθεωρήσεις του ΑΕΠ είναι μικρή την τελευταία δεκαετία. Το 1995 το χρέος ήταν περίπου 112% ενώ το 2005 το χρέος ήταν 108,5%. Γενική είναι η διαπίστωση ότι δεν παράγονται εισοδήματα σε αυτή τη χώρα με εξαίρεση κάποιους κλάδους, ενώ από την άλλη δεν υπάρχει μία σταθερή οικονομική πολιτική σε μεσοπρόθεσμη, και ακόμα καλύτερα μακροπρόθεσμη, βάση που θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά τις σπατάλες του δημοσίου τομέα έτσι ώστε να υπάρξει κάποιο αντιστάθμισμα. Θα έχει σίγουρα ενδιαφέρον να ακούσουμε τις εκτιμήσεις των διεθνών οίκων , οι οποίοι έχουν αφήσει την οικονομία στον ίδιο παρονομαστή αξιολόγησης εδώ και αρκετό καιρό. Είναι πάντως αποτυχία των ιθυνόντων ότι η Ελλάδα- ιδρυτικό μέλος του ευρώ- εξακολουθεί να δανείζεται με δύσκολους και επαχθείς όρους κάτι που αντικατοπτρίζεται άμεσα στα υψηλά τοκοχρεολύσια που είναι υποχρεωμένη να πληρώνει κάθε χρόνο.