Η λειτουργία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας και του target model έφερε την αγορά αντιμέτωπη με μια νέα πραγματικότητα. Οι τιμές στη χονδρεμπορική ρεύματος εκτινάχθηκαν, απειλώντας με ανατιμήσεις τιμολόγια στη μέση τάση (πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν ήδη γίνει καταγγελίες συμβάσεων), αλλά και τους λογαριασμούς ρεύματος στα νοικοκυριά, παρότι ΔΕΗ και «Μυτιληναίος», που διαθέτουν και τα μεγαλύτερα μερίδια στην αγορά

δεσμεύθηκαν ότι δεν θα «πειράξουν» τα τιμολόγια στη χαμηλή τάση.  Από τις αρχές Νοεμβρίου, η λειτουργία της νέας αγοράς έχει οδηγήσει σε εκτίναξη του κόστους στην χονδρική ηλεκτρικής ενέργειας κατά 60% απειλώντας με «λουκέτο» τους πιο αδύναμους στον χώρο της προμήθειας ρεύματος, δηλαδή τους μη καθετοποιημένους «παίκτες», οι οποίοι δεν διαθέτουν μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Τις παραφωνίες της νέας πραγματικότητας καλούνται να διακόψουν η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και η διοίκηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ). Ο υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης σε μια προσπάθεια να βάλει …χαλινάρι στο ράλι των τιμών προειδοποίησε προ δεκαημέρου – μέσω τηλεδιάσκεψης – τους παραγωγούς ότι  αν δεν σταματήσουν τις εξωφρενικά υψηλές προσφορές θα παρέμβει, ωστόσο δεν κατάφερε να «φρενάρει» το ράλι των τιμών.

Στο μεταξύ την περασμένη Παρασκευή, η ΡΑΕ έθεσε σε …fast track δημόσια διαβούλευση εισήγηση του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) σχετικά με την τροποποίηση του Κανονισμού Αγοράς Εξισορρόπησης, αναφορικά με την εισαγωγή, για μεταβατικό και συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ειδικών ρυθμίσεων για τις Οντότητες Υπηρεσιών Εξισορρόπησης που βρίσκονται εντός του περιορισμού συστήματος της Πελοποννήσου.  Στόχος ο εξορθολογισμός των τιμών. Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να συμμετέχουν στη διαβούλευση υποβάλλοντας τις απόψεις τους ηλεκτρονικά έως και την ερχόμενη Τετάρτη.

Στο προσκήνιο οι λιγνίτες

Πέρα όμως από τις …αστρονομικές αυξήσεις στη χονδρεμπορική αγορά του ρεύματος, οι παραφωνίες στο Χρηματιστήριο Ενέργειας επανέφεραν στο προσκήνιο και τους λιγνίτες. Όπως διαφαίνεται και από τα στοιχεία του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) για τον μήνα Νοέμβριο, στο μίγμα καυσίμου στην ηλεκτροπαραγωγή τον περασμένο μήνα επανήλθε δυναμικά ο λιγνίτης με 13%, με την παραγωγή ενέργειας από τις λιγνιτικές μονάδες να φτάνει τις 529,528 MWh (μεγαβατώρες).  

Μάλιστα, στις 3 Δεκεμβρίου, οκτώ από τις δέκα λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ λειτούργησαν στο …φουλ καλύπτοντας περίπου το ένα τρίτο της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια.  Στην επιστροφή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα συνέβαλε αφενός το γεγονός ότι μονάδες φυσικού αερίου του Ήρωνα, της Elpedison και της ΔΕΗ ήταν εκτός λειτουργίας, λόγω συντήρησης, και αφετέρου η τακτική των παραγωγών στο πλαίσιο της νέας προημερήσιας αγοράς να δίνουν υψηλές προσφορές, με συνέπεια να πρέπει οι λιγνιτικές μονάδες να συνεισφέρουν ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες.

Η επιστροφή του λιγνίτη εμφανίζεται ακόμη πιο παράδοξη εάν αντιπαρατεθεί με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για το πρώτο 10μηνο του 2020 (συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2019). Σύμφωνα με αυτά, ο λιγνίτης εμφάνισε πτώση 50,6%, με τους περισσότερους μήνες να κινείται σε μονοψήφια ποσοστά.

Σε κάθε περίπτωση, τον Νοέμβριο, πέρα από την επάνοδο των λιγνιτικών μονάδων, το μίγμα καυσίμου συμπλήρωναν κυρίως το φυσικό αέριο (με 43%), οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας - ΑΠΕ (με 32%), οι καθαρές εισαγωγές ηλεκτρισμού (με 9%) και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (με 3%).

Άρα, συνολικά η  συμμετοχή των ΑΠΕ – δηλαδή αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, μονάδες βιομάζας και υδροηλεκτρικά - φτάνει το 35%. Άλλωστε η πράσινη ενέργεια φαίνεται ότι διατηρεί σταθερά την ανοδική της πορεία. Είναι αξιοσημείωτο ότι, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνική Επιστημονική Ενωση Αιολικής Ενέργειας), στις 9.12.20, το 37,1% του ηλεκτρισμού που καταναλώθηκε στην Ελλάδα προήλθε από τα χερσαία αιολικά πάρκα που λειτουργούν στη χώρα μας και αντιστοιχεί σε 51,9 GWh. Μάλιστα, εκείνη την ημέρα, η  Ελλάδα βρέθηκε στην πρώτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τη μεγαλύτερη διείσδυση της αιολικής ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα.